-
1 kindisch
-
2 drivel
driv.el[dr'ivəl] n 1 baba, saliva. 2 disparate, bobagem, tagarelice, conversa fiada. • vt+vi 1 babar(-se), deitar baba. 2 disparatar, dizer tolices, tagarelar. 3 desperdiçar de forma infantil. -
3 lallation
lal.la.tion[ləl'eiʃən] n lalação: 1 ação de cantar para adormecer crianças. 2 forma infantil de falar. -
4 lallation
s.1 imperfección en la pronunciación que consiste en dar a la erre el sonido de ele.2 lalación, forma infantil del lenguaje, balbuceo. -
5 bueno
adj.1 good, fine, okay.2 good-hearted, decent, kind, good.3 good, suitable, wholesome.4 favorable, good.intj.1 okay.2 now then.3 hello.* * *► adjetivo1 (gen) good2 (persona - amable) kind; (- agradable) nice, polite3 (tiempo) good, nice4 (apropiado) right, suitable; (correcto) right5 (de salud) well■ ¿ya estás buena? are you better now?6 (grande) big; (considerable) considerable► interjección ¡bueno!1 (sorpresa) well, very well; (de acuerdo) all right!\de buenas a primeras familiar all of a sudden, just like thatestar bueno,-a to be in good health 2 familiar to be good-lookingestar de buen ver to be good-lookingpor la buenas willingly¡ésta sí que es buena! familiar that's a good one!buen humor good humour (US humor)buenas noches good eveningbuenas tardes good afternoonbuenos días good morningla buena mesa good food* * *(f. - buena)adj.1) good2) kind, nice3) large, considerable4) healthy, well* * *bueno, -a1. ADJ( antes de sm sing buen)1) [gen] good; [tiempo] fine, good, fairestá muy bueno este bizcocho — this sponge cake is lovely o really good
hace buen tiempo — the weather's fine o good o fair
la mano buena — hum the right hand
¡bueno está! — LAm that's enough!
¡qué bueno! — esp LAm excellent!, great!
lo bueno es que... — the best thing is that..., the best part is that...
lo bueno fue que ni siquiera quiso venir — the best thing o part was that he didn't even want to come
2) (=bondadoso) [persona] kind, goodfue muy bueno conmigo — he was very kind o good to me
es buena persona — he's a nice person, he's a good sort
3) (=apropiado) good4) [de salud]5) * (=atractivo)está muy bueno — he's a bit of all right *, he's gorgeous *
6) (=considerable) good, largeun buen número de... — a good o large number of...
un buen trozo de... — a nice big piece of...
7) iró¡buen conductor! — a fine driver you are!, some driver you are!
¡esa sí que es buena! — that's a good one!
¡buena la has liado o hecho! — you've really gone and done it now!
¡en buen lío me he metido! — I've got myself into a fine mess!
¡estaría bueno! — * I should hope not!
estaría bueno que... — it would be just great if...
luego verás lo que es bueno — * then you'll see
le pusieron bueno — * (=lo pegaron) they beat the living daylights out of him *; (=lo criticaron) they slagged him off *
8) [en saludos]¡buenas! — hello!
buenas tardes — [a primera hora] good afternoon; [más tarde] good evening
¿qué hay de bueno? — what's new?
9)por las buenas —
si no me obedeces por las buenas, tendrás que hacerlo por las malas — you can either do as I say willingly, or I'll have to force you to do it
2.ADV¡bueno! — all right!, O.K.!; Méx (Telec) hello!
bueno, pues... — well...
bueno, resulta que... — well, it so happens that...
bueno, ¿y qué? — well, so what?, well?
¡pero bueno, cómo puedes ser tan bruto! — honestly, how can you be so stupid!
pero bueno, no nos vamos a meter en historias — but anyway, let's not go into this
3. SM / F1)el bueno — [de la película] the goody *, the good guy *
2)* * *I- na adjetivo[ buen is used before masculine singular nouns]1)a) [ser] ( de calidad) <hotel/producto> goodb) ( valioso) goodbuenos consejos — good o useful advice
c) (válido, correcto) <razón/excusa> goodbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) — (fam) you can have too much of a good thing
2)a) [ser] ( competente) <médico/alumno> goodser bueno para algo: es muy buena para los negocios — she's got a very good head for business
b) <padre/marido/amigo> goodc) (eficaz, efectivo) <remedio/método> goodes bueno para la gripe/los dolores de cabeza — it's good for the flu/headaches
3) ( favorable) <oferta/suerte> gooden las buenas — (CS) in the good times
estar de buenas — ( de buen humor) (fam) to be in a good mood; ( afortunado) (Col fam) to be lucky
4) [ser] ( conveniente) good5) (ingenioso, divertido) <chiste/idea> good, great (colloq)lo bueno fue que... — the funny thing was...
6)a) ( agradable) niceser bueno — to be good, be nice; (- de algo en particular)
estar bueno — to be good, be nice
c)qué bueno! — (AmL) great!
7) [estar] ( en buen estado)esta leche no está buena — this milk is off o sour
¿este pescado estará bueno? — do you think this fish is all right?
8) [estar] (fam) ( sexualmente atractivo)está muy buena — she's gorgeous (colloq)
está buenísimo — he's really gorgeous o hunky (colloq)
9) (saludable, sano) <costumbre/alimentación> goodbueno y sano — (Chi) ( sin novedad) safe and sound; ( sobrio) sober
10) (en fórmulas, saludos) goodbuenos días! or (RPl) buen día! — good morning
buenas tardes! — ( temprano) good afternoon; ( más tarde) good evening
buenas noches! — ( al llegar) good evening; ( al despedirse) good night
buen provecho! — enjoy your meal, bon appetit
de buenas a primeras — ( de repente) suddenly
11)a) [ser] ( en sentido ético) goodb) [ser] < niño> good12) (iró & fam)estaría bueno que ahora dijera que no! — it'd be just great if he said no now! (iro & colloq)
de los buenos/de las buenas — (fam)
13) (delante del n) ( uso enfático)14)un buen día se va a cansar y... — one day o one of these days she's going to get fed up and...
un buen día llegó y dijo... — one (fine) day she came home and said...
•II- na masculino, femeninoa) (hum o leng infantil) (en películas, cuentos) goody (colloq)b) (bonachón, buenazo)IIIel bueno de Juan/la buena de Pilar — good old Juan/Pilar
1)a) (expresando conformidad, asentimiento) OK (colloq), all right¿un café? - bueno — coffee? - OK o all right
b) (expresando duda, indecisión, escepticismo) wellbueno... ¿qué quieres que te diga? — well... what can I say?
c) ( expresando resignación)bueno, otra vez será — never mind, maybe next time
2)a) ( expresando irritación)bueno, se acabó a la cama! — right, that's it, bed!
pero, bueno ¿lo quiere o no? — well, do you want it or not?
y bueno! ¿qué querías que hiciera? — (RPl) well, what did you expect me to do?
b) (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!bueno! esto era lo único que faltaba — (iró) oh, great! that's all we needed (iro)
3)a) ( introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? — now (then) o right (then), where were we?
b) ( calificando lo expresado) wellno es un lugar turístico, bueno, no lo era — it isn't a tourist resort, well o at least, it didn't use to be
4) (Méx) ( al contestar el teléfono)* * *= fantastic, good [better -comp., best -sup.], neat [neater -comp., neatest -sup.], nice, sound [sounder -comp., soundest -sup.], seemly, decent, creditable, fantastical, good-natured, good-hearted, kind [kinder -comp., kindest -sup.].Ex. GODORT has done a fantastic job of dealing with and solving documents problems.Ex. A good thesaurus is a list that has been compiled to serve in the retrieval environment in which it is called upon to operate.Ex. What is possibly less easy is to making sure that the guiding stays clean, neat and accurate.Ex. One time he showed me a photograph in an art book of a woman's bare breasts and said ' Nice tits, uh?'.Ex. Thus the scheme has a sound organisational backing.Ex. They were the first cloth bindings that were intended to compete with paper boards as seemly but inexpensive covers for ordinary books.Ex. At present, the Internet's international expansion is hampered by the lack of a good supporting infrastructure, namely a decent telephone system.Ex. Maybe there is not creditable model, but a lot of publishers are trying to be the onw who discovers the best approach.Ex. Adorno's distinction between fantastical thought & the commodification of fantasy in the form of literature is addressed.Ex. The illustrations were projected on a large screen and the children were able to see that it was a locus amoenus and a reflection of the character of the good-natured host.Ex. Relaxing, joking and just being around guys and gals who are good-hearted people was just the ticket we needed.Ex. I would like to extend my thanks to our host who was kind enough to invite me.----* a buen recaudo = in a safe place, in safekeeping.* acabarse la buena racha = the good times + run out.* acabarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* actuar de buena fe = act in + good faith.* a la buena de Dios = out in the cold.* algo bueno = a good thing.* amante de la buena bebida = drink enthusiast.* amante de la buena mesa = food enthusiast.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* buen = good [better -comp., best -sup.].* buena calidad = goodness.* buena causa = good cause.* buena comida, la = good food.* buena compañía = good company.* buena compra = good buy.* buena condición física = physical fitness.* buena decisión = good judgement.* buena disposición = good nature, goodwill [good will], readiness.* Posesivo + buena estrella = Posesivo + lucky star.* buena fama = well respected, good repute, good reputation.* buena fe = goodwill [good will].* buena forma física = fitness, physical fitness.* buena fortuna = good fortune.* buena idea = cool idea.* buena influencia = good influence.* buen ajuste = good fit.* buen amigo = good friend.* buena oferta = good deal.* buena racha = winning streak.* buena relación = rapport.* buena relación calidad-precio = value for money.* buena reputación = well respected, good repute, good reputation.* buena salud = good health.* buenas costumbres = propriety, mores, decorum.* buenas noticas, las = good word, the.* buenas noticias = glad tidings.* buenas prácticas = best practices.* buena suerte = good luck!, good fortune, good luck.* ¡buena suerte! = break a leg!.* buena suma de dinero = hefty sum of money.* buenas vibraciones = vibrations, good vibes.* buena tierra = good soil.* buena vecindad = neighbourliness [neighborliness, -USA].* buena vida = good life.* buena voluntad = goodwill [good will].* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buen carácter = good humour.* buen comedor = hearty eater.* buen estado físico = fitness, physical fitness.* buen funcionamiento = smooth-running.* buen gusto, el = good taste.* buen humor = cheerfulness, good humour.* buen juicio = good judgement.* bueno de la película, el = good guy, the.* bueno, el = good guy, the.* Buenos Aires = Buenos Aires.* buenos días = good morning.* buenos, los = goodies, the.* buenos propósitos de Año Nuevo = New Year's resolution.* buenos tiempos = good times.* buen partido = eligible party, eligible bachelor.* buen ritmo de aprendizaje = learning curve.* buen rollo = good vibes.* buen samaritano = good samaritan.* buen sitio para pescar = fishing spot.* buen tiempo = fair weather.* buen tirador = good shot.* buen tocho de dinero = hefty sum of money.* buen trabajador = hard worker.* causar buena impresión = impress, come across.* causar una buena primera impresión = make + a good first impression.* código de buenas prácticas = code of practice, code of good practice.* comenzar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* comenzar con buen pie = start + Nombre + on the right footing.* con buena fama = respected.* con buena reputación = respected, reputable.* con buenas conexiones = well-connected.* con buenas intenciones = in good faith, well-intentioned, well-intended, well-meaning.* con buen gusto = tastefully.* con buen humor = good-humouredly.* con buenos contactos = well-connected.* con buenos modales = politely.* conseguir una buena formación en = get + a good grounding on.* con tan buenos resultados = to such good effect.* contar con el visto bueno = meet with + approval.* contar con + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* continuar con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* con una buena financiación = well-funded.* con una buena plantilla = well-staffed.* con un buen nivel = fluent.* cosecha extraordinariamente buena = bumper crop.* crear una buena impresión en = make + a good impression on.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar el visto bueno = approve.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.* dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.* desempeñar una buena función = produce + the goods.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* difundir buena imagen de = earn + credit for.* disfrutar de buena salud = be in good health.* echar una buena bronca = give + Nombre + a good roasting.* el bueno de + Nombre = good old + Nombre.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* empezar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* empezar con buen pie = start + Nombre + on the right footing, hit + the ground running.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en sus buenos tiempos = in + Posesivo + heyday.* entrar con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* estar de buen humor = be high.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en estado de buena esperanza = have + a bun in the oven, be up the spout.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* estudiante con buenas notas = high achiever.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* hacer buenas migas = hit it off.* hacer buen uso de Algo = put to + good use.* hacer un buen trabajo = do + a good job.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* la buena noticia = the good news.* llever a buen término = bring to + a close.* lo bueno de = the beauty of.* lo bueno es que = the good news is (that)..., on the positive side, on the bright side.* lo bueno viene en frascos pequeños = small is beautiful.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que es bueno para uno es bueno para otro = what's good for the goose is good for the gander, what's sauce for the goose is sauce for the gander.* los buenos tiempos = the good old days.* luchar por una buena causa = fight + the good fight.* mamá pija y tía buena = yummy mummy.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* mantenerse en buen estado físico = keep + fit.* más bueno que un pan = as good as gold.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no ver buenos ojos = not take + kindly to.* obrar de buena fe = act in + good faith.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* parecer bueno = look + good.* Participio Pasado + bastante bueno = decently + Participio Pasado.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* presentar un buen aspecto = look + good.* provisto de buenos fondos = stockholding.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* quitarse un (buen) peso de encima = get + a (real) weight off + Posesivo + chest.* racha de buena suerte = winning streak.* realizar una buena labor = produce + the goods.* recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* saber de buena boca = have + it on good word.* saber de buena tinta = have + it on good word.* seguir con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* ser algo bueno = be a good thing.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser muy buena señal = bode + well.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser una buena época = be a good time.* ser una buena ocasión para + Infinitivo = be a good time to + Infinitivo.* ser un buen chico = be a sport.* ser un buen comedor = be a hearty eater.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* si hace buen tiempo = weather permitting.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener una buena disposición = be well disposed.* tener un buen aspecto = look + good.* tener un buen concepto de Alguien = hold in + high regard.* tener un buen día = have + a good day.* tener un buen saque = be a hearty eater.* terminarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* tía buena = hottie [hotty], crumpet.* tierra buena = good soil.* tío bueno = stud, hunk, hunk of a man, hottie [hotty].* tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.* una buena alternativa a = the next best thing to.* una buena cantidad de = a fair amount of.* una buena cosa = a good thing.* una buena forma de empezar = a good way to start.* una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.* una buena pesca = a good catch.* un buen lugar de partida = a good place to start.* un buen número de = a good number of.* un buen partido = a good catch.* usar Algo con buen provecho = use + Nombre + to good advantage.* venir con buenas intenciones = come in + peace.* visto bueno = approval, endorsement, seal of approval.* * *I- na adjetivo[ buen is used before masculine singular nouns]1)a) [ser] ( de calidad) <hotel/producto> goodb) ( valioso) goodbuenos consejos — good o useful advice
c) (válido, correcto) <razón/excusa> goodbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) — (fam) you can have too much of a good thing
2)a) [ser] ( competente) <médico/alumno> goodser bueno para algo: es muy buena para los negocios — she's got a very good head for business
b) <padre/marido/amigo> goodc) (eficaz, efectivo) <remedio/método> goodes bueno para la gripe/los dolores de cabeza — it's good for the flu/headaches
3) ( favorable) <oferta/suerte> gooden las buenas — (CS) in the good times
estar de buenas — ( de buen humor) (fam) to be in a good mood; ( afortunado) (Col fam) to be lucky
4) [ser] ( conveniente) good5) (ingenioso, divertido) <chiste/idea> good, great (colloq)lo bueno fue que... — the funny thing was...
6)a) ( agradable) niceser bueno — to be good, be nice; (- de algo en particular)
estar bueno — to be good, be nice
c)qué bueno! — (AmL) great!
7) [estar] ( en buen estado)esta leche no está buena — this milk is off o sour
¿este pescado estará bueno? — do you think this fish is all right?
8) [estar] (fam) ( sexualmente atractivo)está muy buena — she's gorgeous (colloq)
está buenísimo — he's really gorgeous o hunky (colloq)
9) (saludable, sano) <costumbre/alimentación> goodbueno y sano — (Chi) ( sin novedad) safe and sound; ( sobrio) sober
10) (en fórmulas, saludos) goodbuenos días! or (RPl) buen día! — good morning
buenas tardes! — ( temprano) good afternoon; ( más tarde) good evening
buenas noches! — ( al llegar) good evening; ( al despedirse) good night
buen provecho! — enjoy your meal, bon appetit
de buenas a primeras — ( de repente) suddenly
11)a) [ser] ( en sentido ético) goodb) [ser] < niño> good12) (iró & fam)estaría bueno que ahora dijera que no! — it'd be just great if he said no now! (iro & colloq)
de los buenos/de las buenas — (fam)
13) (delante del n) ( uso enfático)14)un buen día se va a cansar y... — one day o one of these days she's going to get fed up and...
un buen día llegó y dijo... — one (fine) day she came home and said...
•II- na masculino, femeninoa) (hum o leng infantil) (en películas, cuentos) goody (colloq)b) (bonachón, buenazo)IIIel bueno de Juan/la buena de Pilar — good old Juan/Pilar
1)a) (expresando conformidad, asentimiento) OK (colloq), all right¿un café? - bueno — coffee? - OK o all right
b) (expresando duda, indecisión, escepticismo) wellbueno... ¿qué quieres que te diga? — well... what can I say?
c) ( expresando resignación)bueno, otra vez será — never mind, maybe next time
2)a) ( expresando irritación)bueno, se acabó a la cama! — right, that's it, bed!
pero, bueno ¿lo quiere o no? — well, do you want it or not?
y bueno! ¿qué querías que hiciera? — (RPl) well, what did you expect me to do?
b) (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!bueno! esto era lo único que faltaba — (iró) oh, great! that's all we needed (iro)
3)a) ( introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? — now (then) o right (then), where were we?
b) ( calificando lo expresado) wellno es un lugar turístico, bueno, no lo era — it isn't a tourist resort, well o at least, it didn't use to be
4) (Méx) ( al contestar el teléfono)* * *el bueno(n.) = good guy, theEx: From the viewpoint of periodical prices, learned society publishers are the ' good guys' and libraries should switch from commercial publishers to learned society publishers in order to reduce costs.
= fantastic, good [better -comp., best -sup.], neat [neater -comp., neatest -sup.], nice, sound [sounder -comp., soundest -sup.], seemly, decent, creditable, fantastical, good-natured, good-hearted, kind [kinder -comp., kindest -sup.].Ex: GODORT has done a fantastic job of dealing with and solving documents problems.
Ex: A good thesaurus is a list that has been compiled to serve in the retrieval environment in which it is called upon to operate.Ex: What is possibly less easy is to making sure that the guiding stays clean, neat and accurate.Ex: One time he showed me a photograph in an art book of a woman's bare breasts and said ' Nice tits, uh?'.Ex: Thus the scheme has a sound organisational backing.Ex: They were the first cloth bindings that were intended to compete with paper boards as seemly but inexpensive covers for ordinary books.Ex: At present, the Internet's international expansion is hampered by the lack of a good supporting infrastructure, namely a decent telephone system.Ex: Maybe there is not creditable model, but a lot of publishers are trying to be the onw who discovers the best approach.Ex: Adorno's distinction between fantastical thought & the commodification of fantasy in the form of literature is addressed.Ex: The illustrations were projected on a large screen and the children were able to see that it was a locus amoenus and a reflection of the character of the good-natured host.Ex: Relaxing, joking and just being around guys and gals who are good-hearted people was just the ticket we needed.Ex: I would like to extend my thanks to our host who was kind enough to invite me.* a buen recaudo = in a safe place, in safekeeping.* acabarse la buena racha = the good times + run out.* acabarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* actuar de buena fe = act in + good faith.* a la buena de Dios = out in the cold.* algo bueno = a good thing.* amante de la buena bebida = drink enthusiast.* amante de la buena mesa = food enthusiast.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* buen = good [better -comp., best -sup.].* buena calidad = goodness.* buena causa = good cause.* buena comida, la = good food.* buena compañía = good company.* buena compra = good buy.* buena condición física = physical fitness.* buena decisión = good judgement.* buena disposición = good nature, goodwill [good will], readiness.* Posesivo + buena estrella = Posesivo + lucky star.* buena fama = well respected, good repute, good reputation.* buena fe = goodwill [good will].* buena forma física = fitness, physical fitness.* buena fortuna = good fortune.* buena idea = cool idea.* buena influencia = good influence.* buen ajuste = good fit.* buen amigo = good friend.* buena oferta = good deal.* buena racha = winning streak.* buena relación = rapport.* buena relación calidad-precio = value for money.* buena reputación = well respected, good repute, good reputation.* buena salud = good health.* buenas costumbres = propriety, mores, decorum.* buenas noticas, las = good word, the.* buenas noticias = glad tidings.* buenas prácticas = best practices.* buena suerte = good luck!, good fortune, good luck.* ¡buena suerte! = break a leg!.* buena suma de dinero = hefty sum of money.* buenas vibraciones = vibrations, good vibes.* buena tierra = good soil.* buena vecindad = neighbourliness [neighborliness, -USA].* buena vida = good life.* buena voluntad = goodwill [good will].* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buen carácter = good humour.* buen comedor = hearty eater.* buen estado físico = fitness, physical fitness.* buen funcionamiento = smooth-running.* buen gusto, el = good taste.* buen humor = cheerfulness, good humour.* buen juicio = good judgement.* bueno de la película, el = good guy, the.* bueno, el = good guy, the.* Buenos Aires = Buenos Aires.* buenos días = good morning.* buenos, los = goodies, the.* buenos propósitos de Año Nuevo = New Year's resolution.* buenos tiempos = good times.* buen partido = eligible party, eligible bachelor.* buen ritmo de aprendizaje = learning curve.* buen rollo = good vibes.* buen samaritano = good samaritan.* buen sitio para pescar = fishing spot.* buen tiempo = fair weather.* buen tirador = good shot.* buen tocho de dinero = hefty sum of money.* buen trabajador = hard worker.* causar buena impresión = impress, come across.* causar una buena primera impresión = make + a good first impression.* código de buenas prácticas = code of practice, code of good practice.* comenzar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* comenzar con buen pie = start + Nombre + on the right footing.* con buena fama = respected.* con buena reputación = respected, reputable.* con buenas conexiones = well-connected.* con buenas intenciones = in good faith, well-intentioned, well-intended, well-meaning.* con buen gusto = tastefully.* con buen humor = good-humouredly.* con buenos contactos = well-connected.* con buenos modales = politely.* conseguir una buena formación en = get + a good grounding on.* con tan buenos resultados = to such good effect.* contar con el visto bueno = meet with + approval.* contar con + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* continuar con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* con una buena financiación = well-funded.* con una buena plantilla = well-staffed.* con un buen nivel = fluent.* cosecha extraordinariamente buena = bumper crop.* crear una buena impresión en = make + a good impression on.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar el visto bueno = approve.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.* dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.* desempeñar una buena función = produce + the goods.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* difundir buena imagen de = earn + credit for.* disfrutar de buena salud = be in good health.* echar una buena bronca = give + Nombre + a good roasting.* el bueno de + Nombre = good old + Nombre.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* empezar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* empezar con buen pie = start + Nombre + on the right footing, hit + the ground running.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en sus buenos tiempos = in + Posesivo + heyday.* entrar con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* estar de buen humor = be high.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en estado de buena esperanza = have + a bun in the oven, be up the spout.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* estudiante con buenas notas = high achiever.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* hacer buenas migas = hit it off.* hacer buen uso de Algo = put to + good use.* hacer un buen trabajo = do + a good job.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* la buena noticia = the good news.* llever a buen término = bring to + a close.* lo bueno de = the beauty of.* lo bueno es que = the good news is (that)..., on the positive side, on the bright side.* lo bueno viene en frascos pequeños = small is beautiful.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que es bueno para uno es bueno para otro = what's good for the goose is good for the gander, what's sauce for the goose is sauce for the gander.* los buenos tiempos = the good old days.* luchar por una buena causa = fight + the good fight.* mamá pija y tía buena = yummy mummy.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* mantenerse en buen estado físico = keep + fit.* más bueno que un pan = as good as gold.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no ver buenos ojos = not take + kindly to.* obrar de buena fe = act in + good faith.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* parecer bueno = look + good.* Participio Pasado + bastante bueno = decently + Participio Pasado.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* presentar un buen aspecto = look + good.* provisto de buenos fondos = stockholding.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* quitarse un (buen) peso de encima = get + a (real) weight off + Posesivo + chest.* racha de buena suerte = winning streak.* realizar una buena labor = produce + the goods.* recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* saber de buena boca = have + it on good word.* saber de buena tinta = have + it on good word.* seguir con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* ser algo bueno = be a good thing.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser muy buena señal = bode + well.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser una buena época = be a good time.* ser una buena ocasión para + Infinitivo = be a good time to + Infinitivo.* ser un buen chico = be a sport.* ser un buen comedor = be a hearty eater.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* si hace buen tiempo = weather permitting.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener una buena disposición = be well disposed.* tener un buen aspecto = look + good.* tener un buen concepto de Alguien = hold in + high regard.* tener un buen día = have + a good day.* tener un buen saque = be a hearty eater.* terminarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* tía buena = hottie [hotty], crumpet.* tierra buena = good soil.* tío bueno = stud, hunk, hunk of a man, hottie [hotty].* tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.* una buena alternativa a = the next best thing to.* una buena cantidad de = a fair amount of.* una buena cosa = a good thing.* una buena forma de empezar = a good way to start.* una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.* una buena pesca = a good catch.* un buen lugar de partida = a good place to start.* un buen número de = a good number of.* un buen partido = a good catch.* usar Algo con buen provecho = use + Nombre + to good advantage.* venir con buenas intenciones = come in + peace.* visto bueno = approval, endorsement, seal of approval.* * *A1 [ SER] (de calidad) ‹hotel/producto› goodtiene buena memoria she has a good memorysiempre lleva ropa buena he always wears good-quality clotheshizo un buen trabajo she did a good job¿es bueno o de bisutería? is it real or imitation?lo bueno si breve dos veces bueno brevity is the soul of wit2 (valioso) good¡qué buena idea! what a good idea!me dio muy buenos consejos she gave me (some) very good o useful advice3 (válido, correcto) ‹razón/excusa› good¿tienes buena hora or hora buena? do you have the right o correct time?la bola fue buena the ball was inbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) ( fam); you can have too much of a good thingB1 [ SER] (competente) ‹médico/alumno› goodcomo secretaria es muy buena she's a very good secretaryes muy buena en francés she's very good at French2 ‹padre/marido/amigo› good3 (eficaz, efectivo) ‹remedio/método› good ser bueno PARA algo to be good for sthes bueno para el hígado it's good for the liverC (favorable) ‹oferta/suerte› goodtraigo buenas noticias I have good news (for you)la novela tuvo muy buena crítica the novel got very good reviews o was very well reviewedestán en buena posición económica they're comfortably offen las buenas (CS); in the good timesestar en la buena (CS); to be having a lucky streak, be on a run of good luckhoy no estoy en la buena it's not my lucky daypor las buenas: si no lo hace por las buenas … if he won't do it willingly …intenta convencerlo por las buenas try persuading him nicelyD [ SER] (conveniente) goodno es buena hora para llamar it's not a good time to phonesería bueno que hablaras con él it would be a good idea o thing if you spoke to himno es bueno comer tanto it isn't good for you to eat so muchE (ingenioso, divertido) ‹chiste/idea› good, great ( colloq)lo bueno fue que ella tampoco tenía ni idea the funny thing was she didn't have a clue eitherF1 (agradable) nice¡qué buena pinta tiene esa ensalada! that salad looks delicious o really goodhace muy buen tiempo the weather's lovely o very nicehace bueno ( Esp); it's a nice day2 (agradable al paladar — en general) ser bueno; to be delicious, be nice (— de algo en particular) estar bueno; to be good, be delicious, be niceel guacamole es buenísimo guacamole is delicious o really nice¡qué buena está la carne/esta pera! the meat/this pear is deliciousla paella no te quedó or salió tan buena como la última vez the paella didn't turn out as well as last time3¡qué bueno! ( AmL); great!¡qué bueno que se te ocurrió traerlo! it's a good thing you thought of bringing itG [ ESTAR](en buen estado): esta leche no está buena this milk is off o has gone offestos zapatos todavía están buenos these shoes are still OK o still have some wear in them¿este pescado estará bueno? do you think this fish is all right?H [ ESTAR] ( fam)(sexualmente atractivo): está muy buena she's quite a looker (sl), she's gorgeous ( colloq), she's a bit of all right ( BrE sl)está buenísimo he's really gorgeous o dishy o hunky ( colloq), he's a real looker (sl), he's a bit of all right ( BrE sl)I(saludable, sano): tiene muy buen semblante she looks very wellháblale por el oído bueno speak to him in his good earaún no está bueno del todo ( Esp); he still hasn't recovered completely o isn't completely betterJ (en fórmulas, saludos) good¡buenos días! or ( RPl) ¡buen día! good morning¡buenas tardes! (temprano) good afternoon; (más tarde) good evening¡buenas noches! (al llegar) good evening; (al despedirse) good nightdale las buenas noches a la abuela say good night to Grandma¡buen viaje! have a good journey!¡buen provecho! enjoy your meal, bon appetitde buenas a primeras (de repente) suddenly, all of a sudden, without warningno lo puedo decidir así, de buenas a primeras I can't make up my mind just like thatA [ SER] (en sentido ético) ‹persona› good; ‹conducta/obra/acción› goodfueron muy buenos conmigo they were very good to meun buen hombre a good mandígame, buen hombre … tell me, my good man …B [ SER] ‹niño› goodsé buenito y no hagas ruido be a good little boy and don't make any noiseA ( iró fam):¡estás tú buena si crees que te va a ayudar! you must be crazy if you think he's going to help you¡estaría bueno que ahora dijera que no! it'd be just great if he said no now! ( iro colloq)¡en buena nos hemos metido! this is a fine mess we've got(ten) ourselves intode los buenos/de las buenas ( fam): nos echó un sermón de los buenos she gave us a real dressing-down ( colloq)B ( delante del n)(uso enfático): se llevó un buen susto she got a terrible frightlo que necesita es una buena paliza what he needs is a good thrashingse metió en un buen lío he got himself into a fine messtodavía nos falta un buen trecho we still have a fair way to gouna buena cantidad a lot, a fair amountCun buen día one dayun buen día se va a cansar y … one day o one of these days she's going to get fed up and …un buen día llegó y dijo … one (fine) day she came home and said …Compuestos:feminine physical fitnessestá en muy buenoa forma she's very fit, she's in very good shapela buenoa mesa good cookinges un amante de la buenoa mesa he's a lover of good food o cookingla Buenoa Nueva the Good News¡buenoa pieza resultó ser Ernesto! a fine one o a right one Ernesto turned out to be! ( colloq)la buenoa vida the good lifemasculine good nameel Buen Pastor the good Shepherdmasculine, femininelos buenos y los malos the goodies and the baddies ( colloq hum), the good guys and the bad guys ( colloq)2(bonachón, buenazo): el bueno de Juan/la buena de Pilar good old Juan/PilarA1 (expresando conformidad, asentimiento) OK ( colloq), all right¿un café? — bueno coffee? — OK o all right2 (expresando duda, indecisión) well3(expresando resignación): bueno, otra vez será never mind, maybe next time4 (expresando escepticismo) well5 (intentando calmar a algn) okay, all rightbueno, bueno, tranquilízate okay, okay, calm down o all right, calm downB1(expresando irritación): bueno, se acabó, ¡a la cama! right, that's it, bed!¡bueno, ya está bien! ¡os calláis los dos! right, that's enough, be quiet the pair of you!pero, bueno, ¿lo quiere o no lo quiere? well, do you want it or not?¡y bueno! ¿qué querías que hiciera? ( RPl); well, what did you expect me to do?2 (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!¡bueno!, ¿qué manera de hablar es ésa? really! that's no way to talk!C1 (introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? now (then) o right (then), where were we?2(calificando lo expresado): no es un lugar turístico, bueno, no lo era it isn't a tourist resort, well o at least o at any rate, it didn't use to beera amarillo, bueno, más bien naranja it was yellow; well, actually it was more like orangeD* * *
bueno 1◊ -na adjetivo buen is used before masculine singular nouns
1 [ser]
la buena mesa good cooking
◊ es bueno para la gripe/los dolores de cabeza it's good for the flu/headaches
◊ un buen padre/amigo he's a good father/friend;
es muy buena en francés she's very good at French;
es buena para los negocios she's got a good head for business
◊ fueron muy buenos conmigo they were very good o kind to me
no es bueno comer tanto it isn't good to eat so much;
es bueno para la salud it's good for your health;
su inglés es bueno her English is good
2
( en particular)
el guacamole es buenísimo guacamole is really good;
esta sopa está muy buena this soup is very good
3 [estar]
◊ esta leche no está buena this milk is off o sourb) (fam) ( sexualmente atractivo):
4 (saludable, sano) ‹costumbre/alimentación› good;
5
◊ ¡buenos días! good morning;
¡buenas tardes! ( temprano) good afternoon;
( más tarde) good evening;◊ ¡buenas noches! ( al llegar) good evening;
( al despedirse) good night;◊ ¡buen viaje! have a good trip!;
¡buen provecho! enjoy your meal
un buen día one dayc)◊ ¡qué bueno! (AmL) greatd)
por las buenas willingly
■ sustantivo masculino, femenino
b) (bonachón, buenazo):◊ el bueno de Juan/la buena de Pilar good old Juan/Pilar
bueno 2 interjección
1
(— conformidad) OK (colloq), all right;◊ ¿un café? — bueno coffee? — OK o all rightb) ( expresando resignación):◊ bueno, otra vez será never mind, maybe next timec) ( expresando irritación):◊ bueno, se acabó ¡a la cama! right, that's it, bed!;
¡y bueno! ¿qué querías que hiciera? (RPl) well, what did you expect me to do?
2 (Méx) ( al contestar el teléfono)◊ ¡bueno! hello
bueno,-a
I adjetivo
1 good
un café muy bueno, a very good coffee
2 (bondadoso, bonachón) good, kind: es muy buena persona, she's a very kind soul
3 (saludable) well, in good health: el niño se pondrá bueno en unos días, the child will be well again in a few days
4 Meteor (apacible) good
hoy hace muy buena noche, it's a lovely night tonight
5 (rico, sabroso) good, nice: la cena estaba muy buena, the dinner was delicious
6 (conveniente, provechoso) good: no es bueno que leas con esa luz, it's not good for you to read in this light
sería bueno que nos reuniéramos los lunes, it would be a good idea if we met on Mondays
7 (grande) considerable: un buen montón de dinero, a considerable amount of money
8 fam (macizo) gorgeous, sexy: Javier está muy bueno, Javier's gorgeous
9 irón fine, real: armó un buen jaleo, he kicked up quite a fuss
¡en buen lío nos hemos metido!, that's a fine mess we've got ourselves into!
II sustantivo masculino y femenino (cándido, buenazo) el bueno de Pedro, good old Pedro
III exclamación ¡bueno!, (vale) all right, OK
(sorpresa) ¡bueno!, no me digas que te vas a casar, well!, don't tell me you're getting married!
♦ Locuciones: ¡buena la hemos hecho!, that's done it!
¡buenas!, hello!
dar algo por bueno, to approve sthg
estar de buenas, to be in a good mood
¡estaría bueno!, I should jolly well hope not!
librarse de una buena, to get off scot free
de buenas a primeras, suddenly, all at once
por las buenas, willingly
' bueno' also found in these entries:
Spanish:
admitir
- buen
- buena
- campeonato
- canela
- en
- enrollada
- enrollado
- estar
- estival
- excedente
- fantástica
- fantástico
- formidable
- infravalorar
- infravalorarse
- inmejorable
- magistral
- más
- mejor
- pan
- redundar
- saber
- saludable
- vista
- visto
- antología
- cara
- conmigo
- decir
- igualmente
- ir
- malo
- rollo
- ser
- súper
- y
English:
anyhow
- approval
- as
- assent
- beauty
- bright
- brilliant
- censor
- clear
- conducive
- connotation
- crush
- decent
- devil
- endorse
- endorsement
- fair
- fine
- good
- hot
- hunk
- indifferent
- nearly
- nice
- OK
- okay
- quite
- reasonable
- right
- satisfying
- seal
- short
- so
- something
- such
- sweet
- thick
- tick
- to
- upside
- well
- wind
- worthy
- allow
- all right
- anyway
- be
- better
- bill
- charitable
* * *bueno, -a buen is used instead of bueno before masculine singular nouns (e.g. buen hombre good man). The comparative form of bueno is mejor (better), and the superlative form is el mejor (masculine) or la mejor (feminine) (the best).♦ adj1. [en general] good;tu hijo es muy buen estudiante your son's a very good student;hacer ejercicio es bueno para la salud exercise is good for your health;la cena estaba muy buena the meal was very good;una buena oportunidad a good opportunity;los buenos tiempos the good times;¿tienes hora buena? do you have the right time?;el juez de silla señaló que la bola fue/no fue buena the umpire said the ball was good/called the ball out;golpeó la pelota con la pierna buena he struck the ball with his stronger foot;tener buena acogida to be well received;tener buen aspecto [persona] to look well;[cosa] to look good;ir por buen camino to be on the right track;tener buen concepto de to think highly of;creo que éste no es un buen momento para decírselo I don't think this is a good time to tell her;lo bueno si breve dos veces bueno you can have too much of a good thingel buen salvaje the noble savage;el buen samaritano the Good Samaritan2. [bondadoso, amable] kind, good;ser bueno con alguien to be good to sb;¡sé bueno! be good!3. [curado, sano] well, all right;ya estoy bueno I'm all right now;todavía no estoy bueno del todo I'm not completely better o recovered yet;ponerse bueno to get well4. [apacible] nice, fine;buen tiempo good o fine weather;hizo buen tiempo the weather was good;Esp¿hace bueno ahí fuera? is it nice out?5. [aprovechable] all right;[comida] fresh;esta lecha no está buena this milk is bad o offuna buena cantidad de comida a good o considerable amount of food;tiene una buena cantidad de libros she has a large amount of books, she has quite a few books;un buen susto a real fright;un buen lío a real o fine mess;un buen día se va a llevar un disgusto one of these days she's going to get a nasty shock;le cayó una buena reprimenda he got a stern ticking-off;le pegó un puñetazo de los buenos he punched her really hard, he gave her an almighty punch¡qué bueno está tu vecino! your neighbour's gorgeous o a real hunk!¡bueno es lo bueno! enough's enough!;¡bueno está! that's enough!;¡buen amigo te has echado! some friend he is!;¡buen granuja estás hecho! you rascal!, you're a real rascal!;librarse de una buena to have a lucky o narrow escape;de buena te libraste you had a lucky o narrow escape;¡si te pillo no te librarás de una buena! if I catch you, you'll be in for it!;estaría bueno that would really cap it all;si te crees que va a aceptar, estás bueno you're kidding yourself if you think she's going to accept;estamos buenos como tengamos que esperarle if we have to wait for him we've had it;poner bueno a alguien to criticize sb harshly9. [en saludos]¡buenas! hello!;¡buenas!, ¿qué tal? hi o hello, how are you?;¡buenos días!, RP [m5]¡buen día! good morning!;¡buenas tardes! [hasta las cinco] good afternoon!;[después de las cinco] good evening!;¡buenas noches! good night!;no me dio ni los buenos días she didn't even say good morning to me10. [en frases]¡buen provecho! enjoy your meal!;¡buen viaje! have a good trip!;de buen ver good-looking, attractive;de buena gana willingly;¡me comería un bocadillo de buena gana! I'd really like o Br I really fancy a sandwich!;lo hizo, y de buena gana he did it willingly;lo haría de buena gana, pero estoy ocupado I'd be pleased o more than happy to do it, but I'm busy;dar algo por bueno to approve sth;Am Famestar en la buena to be on a roll;lo bueno es que… the best thing about it is that…;prueba este pastel y verás lo que es bueno try this cake, it's excellent;Irónicocomo no me lo des, verás lo que es bueno if you don't give it to me, you'll be in for it♦ nm,flos buenos siempre ganan the good guys always win♦ adv1. [vale, de acuerdo] all right, O.K.;¿te acompaño hasta la esquina? – bueno would you like me to walk up to the corner with you? – O.K.;le pregunté si quería ayuda y me dijo que bueno I asked her if she needed any help and she said all right;¿quieres venir con nosotros? – bueno do you want to come with us? – if you like o sure;bueno, yo ya me voy right, I'm off now;¡te has equivocado! – bueno ¿y qué? you were wrong – yeah, so what?2. [pues] well;bueno, el caso es que… well, the thing is…3. Am [bien]¡qué bueno! (that's) great!;¡qué bueno que vinieron! I'm so glad that you could come!♦ interj1. [expresa sorpresa]¡bueno!, ¡qué alegría verte por aquí! hey, how nice to see you!;¡bueno, mira quien está aquí! well, look who's here!2. [expresa irritación]¡bueno!, ¡lo que faltaba! great, that's just what we needed!3. Col, Méx [al teléfono] hello♦ buenas nfplestar de buenas [bien dispuesto] to be in a good mood;de buenas a primeras [de repente] all of a sudden;[a simple vista] at first sight, on the face of it;así, de buenas a primeras, no sé qué decir I'm not sure I know what to say without thinking about it first;por las buenas willingly;intentamos persuadirlo por las buenas we tried to convince him the nice way;lo hará por las buenas o por las malas she'll do it whether she likes it or not;¿quieres hacerlo por las buenas o por las malas? do you want to do it the easy or the hard way?* * *I adj1 good;buena voluntad goodwill;lo bueno es que … the best thing about it is that …;estar de buenas be in a good mood;ponerse bueno get well;dar algo por bueno approve sth;ahora viene lo bueno irón here comes the good bit;¡ésta sí que es buena! irón fam that’s a good one!;¡estaría bueno! irón fam oh, terrific!;lo bueno, si breve, dos veces bueno brevity is the soul of wit2 ( bondadoso) kind;ser buena gente be nice3 ( sabroso) nice4:por las buenas willingly;por las buenas o por las malas whether we/they/etc like it or not;de buenas a primeras without warning;a la buena de Dios any which way, Br any old howII int:¡bueno! well!;¿bueno? Méx hello;¡buenas! hello!;bueno día good morning;buenas noches good evening;buenas tardes good evening* * *1) : gooduna buena idea: a good idea2) bondadoso: nice, kind3) apropiado: proper, appropriate4) sano: well, healthy5) : considerable, goodlyuna buena cantidad: a lot6)buenos días : hello, good day7)buenas tardes : good afternoon8)buenas noches : good evening, good nightbueno interj1) : OK!, all right!* * *bueno1 adj2. (agradable) nice¡estas fresas están buenas! these strawberries are nice!3. (atractivo) gorgeous / good looking4. (sano) bettercuando te pongas bueno, podrás salir a la calle you'll be able to go out when you get betterbueno2 adv (de acuerdo) OK / all rightbueno3 n (en una película) good guy -
6 niño
m.boy, kid, child, innocent.* * *► nombre masculino,nombre femenino2 (bebé) baby■ ¿para cuándo es el niño? when is the baby due?■ no seas niño y acábate la cena don't be such a baby, eat up your dinner!1 children, kids\de niño,-a as a childdesde niño,-a from childhood... ni que niño muerto familiar my foot!■ ¡qué moto ni qué niño muerto! motorbike, my foot!querer a alguien como a la niña de sus ojos to adore somebody, have a soft spot for somebodyser como la niña de sus ojos para alguien to be the apple of somebody's eyeniña del ojo pupilniño,-a bien rich kidniño,-a burbuja baby in the bubbleniño,-a probeta test-tube babyniño de papá rich kid* * *(f. - niña)nounchild, boy / girl* * *niño, -a1. ADJ1) (=joven) young; pey childish¡no seas niño! — don't be so childish!
2) And [fruta] green, unripe2. SM / F1) (=crío) child, (little) boy/(little) girldesde niño — since childhood, since I etc was a child
niño/a bien, niño/a bonito/a — Hooray Henry *
niño/a de la calle — street kid
niño/a expósito/a — foundling
niño/a pera, niño/a pijo/a — * pampered child, daddy's boy/girl
niño/a prodigio/a — child prodigy
niño/a terrible — enfant terrible
2) (=bebé) babycuando nazca el niño — when the baby is born, when the child is born
niño/a azul — blue baby
el Niño de la bola — (lit) the infant Jesus; (fig) fortune's favourite
niño/a de pecho — babe-in-arms
el Niño Jesús — the Christ-child; [con menos formalidad] the Baby Jesus
niño/a probeta — test-tube baby
3) * [uso apelativo]¡niño, que te vas a caer! — watch out, lad, you're going to fall!
¡niña, no seas tan tonta! — don't be such a silly girl!
4) LAm ( esp Hist) (=título) master/mistress, sir/miss5) Cono Sur undesirableniña* * *I- ña adjetivoa) ( joven) youngb) (infantil, inmaduro) immature, childishII- ña masculino, femeninoa) (m) boy, child; (f) girl, child; ( bebé) baby¿te gustan los niños? — do you like children?
estar como (un) niño con zapatos nuevos — to be like a child with a new toy
b) ( con respecto a los padres) (m) son, child; (f) daughter, childc) ( adulto joven) (m) (young) boy, (young) guy (colloq); (f) (young) girld) (AmL) ( término de respeto) (m) young master; (f) young lady¿la niña Lupita va a cenar en casa? — will Miss Lupita be dining in this evening?
* * *= child [children, -pl.], infant, kid, kiddy [kiddie], baby boy, kidlet.Ex. There are many catalogs and each of them functions in a different world -- the worlds of the school child and of the college student, the worlds of the eminent scholar and of the casual reader.Ex. The article 'Sitting pretty: infants, toddlers, & lapsits' outlines the procedures followed at San Francisco public library to help parents introduce their babies to appropriate literature.Ex. He said they try to arrange special visits to cultural institutions and attend concerts, and that the kids have an opportunity to speak with people connected with the event afterwards.Ex. If they can do it for the kiddies, perhaps they can do it for the adults too.Ex. With a conception calendar you can choose to conceive on the days that Nature has chosen for a baby boy or a baby girl.Ex. Kidlets age 6 and up will be tied up for hours assembling and playing with these packs of different pirate ships, dinosaurs, airplanes or alien creatures.----* acuéstate con niños y amanecerás meado = lie down with dogs and you get fleas.* adaptado especialmente para niños = child-friendly.* a prueba de niños = childproof.* centrado en el niño = child-centred [child-centered, -USA].* comida para niños = baby food.* Consejo para los Niños Excepcionales (CEC) = Council for Exceptional Children (CEC).* crianza de niños = parenting.* criar niños = rear + children, raise + children, child rearing.* cuando era niño = as a boy.* cuidado de niños = child care [childcare].* cuidador de niños = childminder.* custodia de los niños = child custody.* edad en la que un niño aprende a andar = toddlerhood.* escuela de niños menores = infant school.* juego de niños = child's play, children's play, children's play.* mentalidad de niño = juvenile mentality.* niño abandonado = waif.* niño adoptado = adopted child.* niño adoptivo = adopted child.* niño cambiado = changeling.* niño chico = young child, young kid.* niño con necesidades especiales = special needs child.* niño consentido = spoilt brat.* niño de edad escolar = school-age child.* niño de la calle = waif.* niño de la llave = latchkey child.* niño desvalido = deprived child.* niño en edad escolar = school-age child.* niño en edad preescolar = preschooler.* niño joven = young boy.* niño malcriado = spoilt brat, brat.* niño mimado = darling, spoilt brat.* niño pequeño = toddler, little child.* niño problemático = problem child.* niño prodigio = child prodigy.* niño que recibe la educación escolar en su casa = homeschooler [home schooler].* niños = children [child, -sing.].* niños entre cinco y siete años = five-to-sevens.* niños, los = small fry, the.* niños nacidos fuera del matrimonio = children born out of the wedlock.* niño travieso = naughty boy.* obra de teatro para niños = children's play.* para evitar su uso indebido por los niños = childproof.* piscina inflable para niños = paddling pool, wading pool.* piscina para niños = wading pool, paddling pool, wading pool.* problema con los niños de la llave = latchkey problem.* propio de niña = girlish.* propio de niño = boyish.* proteger Algo para evitar su uso indebido por los niños = childproof.* tener niños = have + children.* tener un niño = have + a baby.* tráfico de niños = trafficking in children.* trata de niños = trafficking in children.* Virgen y el Niño = Madonna and Child.* * *I- ña adjetivoa) ( joven) youngb) (infantil, inmaduro) immature, childishII- ña masculino, femeninoa) (m) boy, child; (f) girl, child; ( bebé) baby¿te gustan los niños? — do you like children?
estar como (un) niño con zapatos nuevos — to be like a child with a new toy
b) ( con respecto a los padres) (m) son, child; (f) daughter, childc) ( adulto joven) (m) (young) boy, (young) guy (colloq); (f) (young) girld) (AmL) ( término de respeto) (m) young master; (f) young lady¿la niña Lupita va a cenar en casa? — will Miss Lupita be dining in this evening?
* * *= child [children, -pl.], infant, kid, kiddy [kiddie], baby boy, kidlet.Ex: There are many catalogs and each of them functions in a different world -- the worlds of the school child and of the college student, the worlds of the eminent scholar and of the casual reader.
Ex: The article 'Sitting pretty: infants, toddlers, & lapsits' outlines the procedures followed at San Francisco public library to help parents introduce their babies to appropriate literature.Ex: He said they try to arrange special visits to cultural institutions and attend concerts, and that the kids have an opportunity to speak with people connected with the event afterwards.Ex: If they can do it for the kiddies, perhaps they can do it for the adults too.Ex: With a conception calendar you can choose to conceive on the days that Nature has chosen for a baby boy or a baby girl.Ex: Kidlets age 6 and up will be tied up for hours assembling and playing with these packs of different pirate ships, dinosaurs, airplanes or alien creatures.* acuéstate con niños y amanecerás meado = lie down with dogs and you get fleas.* adaptado especialmente para niños = child-friendly.* a prueba de niños = childproof.* centrado en el niño = child-centred [child-centered, -USA].* comida para niños = baby food.* Consejo para los Niños Excepcionales (CEC) = Council for Exceptional Children (CEC).* crianza de niños = parenting.* criar niños = rear + children, raise + children, child rearing.* cuando era niño = as a boy.* cuidado de niños = child care [childcare].* cuidador de niños = childminder.* custodia de los niños = child custody.* edad en la que un niño aprende a andar = toddlerhood.* escuela de niños menores = infant school.* juego de niños = child's play, children's play, children's play.* mentalidad de niño = juvenile mentality.* niño abandonado = waif.* niño adoptado = adopted child.* niño adoptivo = adopted child.* niño cambiado = changeling.* niño chico = young child, young kid.* niño con necesidades especiales = special needs child.* niño consentido = spoilt brat.* niño de edad escolar = school-age child.* niño de la calle = waif.* niño de la llave = latchkey child.* niño desvalido = deprived child.* niño en edad escolar = school-age child.* niño en edad preescolar = preschooler.* niño joven = young boy.* niño malcriado = spoilt brat, brat.* niño mimado = darling, spoilt brat.* niño pequeño = toddler, little child.* niño problemático = problem child.* niño prodigio = child prodigy.* niño que recibe la educación escolar en su casa = homeschooler [home schooler].* niños = children [child, -sing.].* niños entre cinco y siete años = five-to-sevens.* niños, los = small fry, the.* niños nacidos fuera del matrimonio = children born out of the wedlock.* niño travieso = naughty boy.* obra de teatro para niños = children's play.* para evitar su uso indebido por los niños = childproof.* piscina inflable para niños = paddling pool, wading pool.* piscina para niños = wading pool, paddling pool, wading pool.* problema con los niños de la llave = latchkey problem.* propio de niña = girlish.* propio de niño = boyish.* proteger Algo para evitar su uso indebido por los niños = childproof.* tener niños = have + children.* tener un niño = have + a baby.* tráfico de niños = trafficking in children.* trata de niños = trafficking in children.* Virgen y el Niño = Madonna and Child.* * *1 (joven) younges muy niña para casarse she's very young to be getting married2 (infantil, inmaduro) immature, childishno seas tan niño don't be so childish!masculine, feminine¿te gustan los niños? do you like children?de niño era muy tímido he was very shy as a child o when he was young o when he was little¡niño! ¿qué forma de hablar es ésa? Michael! ( o Richard! etc) that's no way to talk!, that's no way to talk, young man o my boy!¡niña! esas cosas no se dicen Sally! ( o Stephanie! etc) don't say things like that!, don't say things like that, you naughty girl!estar como un niño con zapatos nuevos to be like a child with a new toyla niña de mi hermana tiene tres años my sister's daughter o child o little girl is threetengo que llevar a la niña al dentista I have to take Pilar ( o Ana etc) to the dentist, I have to take my daughter to the dentistestá esperando un niño she's expecting a baby¿y qué tuvo? ¿un niño o una niña? what did she have, a boy or a girl?3(adulto joven): tiene 60 años y se ha casado con una niña de 20 he's 60 and he's married a (young) girl of 20sale con un niño francés she's going out with a (young) French boy o ( colloq) guy¿la niña Lupita va a cenar en casa? will Miss Lupita be dining in this evening?Compuestos:feminine: la niñoa bonita number fifteen● niño bien, niña bienmasculine, feminine rich kid ( colloq)● niño bonito, niña bonita● niño de brazos, niña de brazosmasculine, feminine babe-in-arms● niño de pañales, niña de pañalesmasculine, feminine small o young baby● niño de pecho, niña de pechomasculine, feminine small o young baby● Niño Jesús or Diosmasculine: el niño Jesús or Dios Baby Jesus● niño mimado, niña mimadamasculine, feminine favorite*, pet● niño pera, niña pera● niño pijo, niña pija● niño probeta, niña probetamasculine, feminine test-tube baby● niño prodigio, niña prodigiomasculine, feminine child prodigy● niño soldado, niña soldadomasculine, feminine child soldier* * *
niño
(infantil, inmaduro) immature, childish
■ sustantivo masculino, femenino
(f) girl, child;
( bebé) baby;◊ ¿te gustan los niños? do you like children?;
de niño as a child;
niño bien rich kid (colloq);
niño de pecho small o young baby;
el niño mimado de la maestra the teacher's favorite( conjugate favorite) o pet;
niño prodigio child prodigy
(f) daughter, child;
niño,-a
I sustantivo masculino y femenino child: tiene dos niños y una niña, he has two sons and a daughter
va a tener un niño, she's expecting a baby
de niño, as a child
II adjetivo (persona infantil) child
♦ Locuciones: la niña de tus ojos, the apple of one's eye
' niño' also found in these entries:
Spanish:
aberración
- abrigada
- abrigado
- ahijada
- ahijado
- asistencia
- balbuceo
- barrio
- berrear
- berrido
- bicho
- bien
- bisnieta
- bisnieto
- bombón
- bonita
- bonito
- botija
- buena
- bueno
- caca
- calor
- cargar
- cartera
- clavada
- clavado
- condenada
- condenado
- conflictiva
- conflictivo
- crianza
- criatura
- daño
- dejar
- derecha
- derecho
- dormir
- edad
- educada
- educado
- enferma
- enfermo
- escolar
- existencia
- extremar
- fiebre
- ir
- gas
- gorrina
- gorrino
English:
any
- astonishing
- baby
- baby buggy
- baby carriage
- batter
- boggle
- bonnet
- boo-boo
- bounce
- boy
- bring up
- buggy
- busily
- child
- child prodigy
- clown around
- congenital
- console
- cub scout
- cute
- disobedient
- dyslexia
- erratic
- formative
- foster
- foster child
- from
- girl
- growing
- highchair
- horror
- indulge
- indulgence
- infant
- it
- jelly baby
- keep in
- kid
- let off
- little
- mischief
- mischievous
- mommy
- naughty
- outcry
- outwardly
- overgrown
- pat
- play pen
* * *niño, -a♦ adj1. [pequeño, joven] young♦ nm,f1. [crío] [varón] child, boy;[hembra] child, girl; [bebé] baby;los niños the children;¿es niño o niña? is it a boy or a girl?;de niño era muy gordo he was very fat as a child;desde niño from childhood;estar como un niño con zapatos nuevos to be as pleased as punch;Famni qué niño muerto: es culpa de la crisis – ¡qué crisis ni qué niño muerto! it's the fault of the recession – don't give me that recession stuff!;ser el niño bonito de alguien to be sb's pet o blue-eyed boyPey niño bien rich kid;niños envueltos [plato] beef olives;el niño Jesús the Baby Jesus;niño mimado spoilt child;niño de pecho tiny baby;niño probeta test-tube baby;niño prodigio child prodigy;niño de teta tiny baby2. [hijo] son;[hija] daughter;tuvo dos niñas con su primera mujer he had two daughters by his first wife3. [joven] young boy, f young girlRP niños cantores = children who sing the results of the state lotteryla Niña la Niñahay que planchar la ropa de la niña Ana Miss Anna's clothes need ironing¡niño!, ¿por dónde se va a la estación de tren? which way is it to the railway station, dear?LOS NIÑOS HÊROESWhen the United States invaded Mexico in the war of 1847, its troops laid seige to the military academy in Chapultepec castle, then on the outskirts of Mexico City. Despite an order to flee to their homes, the military cadets refused to leave, and six who died in the fighting are commemorated as the Niños Héroes. The youngest was aged just 13 and none was older than 20. Despite some doubts which have been raised about the more colourful aspects of the legend (e.g. wrapping themselves in the national flag and leaping to their deaths from the battlements), they remain among the most honoured figures in Mexico's pantheon of national heroes. When US president Harry Truman placed a wreath at their monument on a visit to Mexico in 1947, the gesture went down very well, so much so that President Clinton repeated it in 1997.* * *I adj young; despchildish;¡no seas niño! don’t be childish!II m1 boy;como niño con zapatos nuevos like a child with a new toy3:niños pl children* * *niño, -ña n: child, boy m, girl f* * *niño n3. (chico) boy / little boy -
7 libro
m.1 book.libro de bolsillo (pocket-sized) paperbacklibro de cabecera bedside booklibro de cocina cookery booklibro de consulta reference booklibro de cuentos storybooklibro de ejercicios exercise booklibro electrónico electronic booklibro de familia = document containing personal details of the members of a familylibro de reclamaciones complaints booklibro de registro (de entradas) registerlibro verde green paper2 omasum.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: librar.* * *1 (gen) book2 ZOOLOGÍA third stomach1 accounts\llevar los libros to do the bookkeepingcomo un libro abierto (con claridad) clearlylibro blanco PLÍTICA white paperlibro de bolsillo paperbacklibro de caja cash-booklibro de cocina cookery book, recipe book, US cookbooklibro de consulta reference booklibro de coro hymn booklibro de familia book recording details of births, marriages, etc. in a familylibro de horas book of hourslibro de reclamaciones complaints booklibro de texto textbooklibro de visitas visitors' book* * *noun m.* * *SM1) (=obra impresa) booklibro de cocina — cookery book, cookbook (EEUU)
libro encuadernado, libro en pasta — hardback (book)
libro escolar — (=informe) school report; [de texto] schoolbook
libro mágico, libro móvil — pop-up book
2) (=registro) bookllevar los libros — (Com) to keep the books o accounts
libro de caja — cash book, petty cash book
libro de familia — booklet containing family details (marriage, births) used for official purposes
libro de vuelos — (Aer) logbook
libro genealógico — (Agr) herd-book
3) (Pol)* * *1) (Impr) bookcolgar los libro — to quit (AmE) o (BrE) give up studying
ser (como) un libro abierto: eres un libro abierto — I can read you like a book
2) libros masculino plural (Fin)3) (Lit) ( parte) book•* * *= book, text.Ex. A bibliographic data base comprises a set of records which refer to documents (such as books, films, periodical articles or reports).Ex. The authors of this work have had experience behind both reference desks and classroom lecterns and have felt strongly the lack of an adequate text on the training and education of the reference librarian.----* actitud ante los libros = set about books.* acto relacionado con el libro = book event.* adicto a los libros = bookaholic.* adquisición de libros = book supply, book purchasing.* almacén de libros = book-warehouse.* amante del libro = book lover [booklover].* amor por el libro = book-fancying.* anuncio publicitario de un libro = advertising blurb.* arte del libro = bookmanship.* audiolibro = talking book, audiobook [audio book].* Ayuda Internacional de Libros (BAI) = Book Aid International (BAI).* bibliotecario encargado de libros raros = rare book libarian.* biblioteconomía relacionada con los libros raros = rare book librarianship.* cadena del libro, la = book chain, the.* caja para transportar libros = book bin.* capacidad para libros = book capacity.* carrito de los libros = book truck, book trolley.* catálogo de libros = booklist [book list].* catálogo de libros en venta = publication(s) list.* catálogo en forma de libro = bookform catalogue, book catalogue.* catálogo en forma de libro encuadernado = bound book form catalogue.* catálogo impreso en forma de libro = printed book catalogue.* ciencia del libro = bookmanship.* cinta adhesiva ancha para libros = book tape.* colección de libros = book collection.* colección de libros de derecho en una prisión = prison law library.* colección de libros de jardinería = gardening collection.* colección de libros donados = gift collection.* colección de libros raros = rare book collection, rare collection.* coleccionista de libros = book-collector.* colocador de libros = book shelver, shelver.* comercialización del libro = bookselling [book selling].* comercio del libro = bookselling [book selling], book trade [booktrade].* comercio del libro, el = book business, the.* compra de libros = book buying [book-buying], book supply, book purchasing.* comprador de libros = book buyer.* conciencia del libro = book-consciousness.* confección de libros = bookmaking [book making].* con la extensión de un libro = book-length.* con una extensión similar a la de un libro = book-length.* creación de los índices de un libro = back-of-the-book indexing, back-of-book indexing.* crisis de la industria del libro = book crisis.* crisis del libro = book crisis.* de la extensión de un libro = book-length.* depósito de libros = book depot.* deshojar un libro = tear + book.* devorador de libros = book-eating.* distribuidor de libros = book dealer.* donación de libros = gift collection, book endowment, book donation, book gift.* edición de libros = book publishing.* encuadernación de libros = bookbinding [book-binding].* en forma de libro = in book form.* en formato de libro moderno = in codex form.* especialista en conservación de libros = book conservation specialist.* estantería para libros = book racks.* etiqueta identificadora del libro = label.* exposición de libros = book display.* expositor de libros = book display stand.* fabricación de libros = bookmaking [book making].* feria del libro = book fair.* ficha de préstamo del libro = book card [bookcard].* formato libro = book form [bookform].* Fundación de Libros Panafricanos = Pan-African Book Foundation.* gastos de libros = book expenditure.* historia del libro = book history.* ilustración de libros = book illustration.* ilustrador de libros = book illustrator.* impresión de libros = book-printing.* impresor de libros = bookmaker.* índice de libro = book index.* industria de la edición de libros = book publishing industry.* industria del libro = book industry.* industria del libro, la = bookmaking industry, the.* interesado por los libros = book-conscious.* interés por los libros = awareness of books.* ISBN (Número Internacional Normalizado para Libros) = ISBN (International Standard Book Number).* ladrillos y libros = brick and book.* lector de libros = book reader.* libro antiguo = old book, antiquarian book, rare book.* libro azul = Blue book.* Libro Blanco = White Paper.* libro científico = scientific book, scholarly book.* libro comercial = trade book.* libro como objeto = book-object.* libro con estructura plegable = pop-up book.* libro con ilustraciones = picture book.* libro conmemorativo = keepsake.* libro con precio de venta fijado = net book.* libro con precio de venta no fijado = non-net book.* libro de arte = art book.* libro de artista = livre d'artiste, artist's book.* libro de casos prácticos = case book.* libro de citas = citator.* libro de cocina = book on cookery, cookbook.* libro de codificación = codebook.* libro de consulta en sala = reserve room book.* libro de contabilidad = ledger.* libro de cuentas = account book.* libro de derecho = law book.* libro de divulgación científica = popular science book.* libro de ejercicios = workbook [work-book].* libro de empresa = organisation manual.* libro de estudio = study book.* libro de firmas = guest book [guestbook].* libro de historia = history book.* libro de hojas de palmera = palm leaf book.* libro de honor = guest book [guestbook].* libro de jardinería = gardening book.* libro de la biblioteca = library book.* libro de literatura no ficticia = non-fiction book.* libro de lujo = gift book.* libro de mayor venta = bestseller [best seller/best-seller].* libro de melodías = tunebook.* libro de navegación = book of navigation.* libro de notas = mark book.* libro de orígenes = studbook.* libro de pastas amarillas = yellow-back.* libro de prácticas = resource book.* libro de préstamo vencido = overdue book.* libro de recuerdo = keepsake.* libro de regalo = gift book.* libro de registro = accessions register, accessions book, accessions ledger.* libro de registro de entrada y salida de cartas = letterbook [letter book].* libro de reglas de un juego = rulebook.* libro de sermones = lectionary.* libro de sobremesa = coffee-table book.* libro de texto = school book, text, textbook [text book].* libro de texto de una asignatura = set course book.* libro de texto escolar = school text.* libro de viajes = travel book, travelogue [travelog, -USA].* libro educativo = educational book.* libro electrónico = electronic book (e-book/ebook).* libro encuadernado en tapa = hard book cover, hardback cover, hardback book.* libro en rústica = paperback, paperback book, paperbound book, trade paperback, pocketbook.* libro esencial = bedside book.* libro fantasma = dummy book.* libro ficticio = dummy book.* libro físico = physical book.* libro fotolitografiado = photolitho book.* libro frágil = brittle book.* libro genealógico = studbook.* libro grabado en audio = talking book, audiobook [audio book].* libro hablado = talking book, audiobook [audio book].* libro homenaje = Festschrift [Festschriften, -pl.], commemorative volume, memorial volume.* libro ilustrado = livre d'artiste, illustrated book.* libro impreso = press book, printed book.* libro impreso en pastas duras = board book.* libro infantil = children's book.* libro juvenil = young people's book, juvenile book.* libro litográfico = lithographed book.* libro litúrgico = liturgical work.* libro más vendido = bestseller [best seller/best-seller], blockbuster.* libro miniatura = miniature book.* libro narrativo = fictional book.* libro para empollar = crammer.* libro parlante = talking book, audiobook [audio book].* libro prohibido = banned book.* libro raro = rare book.* libro reservado = reserved book.* libros = book material.* libro sagrado = sacred book, sacred scripture.* Libros Americanos en Rústica en Venta = Paperbound Books in Print.* Libros Británicos en Rústica en Venta = Paperbacks in Print.* Libros Británicos en Venta = British Books in Print.* Libros de Texto para Africa (TAP) = Textbooks for Africa (TAP).* libros en venta = books in print.* libro sonoro = talking book, audiobook [audio book].* libros sobre curiosidades = curiosa.* libro táctil = tactile book.* libro táctil de dibujos = tactile picture book.* libro tipográfico = letterpress book.* libro trofeo de guerra = trophy book.* libro verde = green paper.* lista de libros = booklist [book list].* lista de libros enviados a encuadernar = bindery list.* lomo del libro = book spine.* máquina de coser libros = book-sewing machine.* maquina de grapar libros = book-stapling machine.* mercado del libro, el = book market, the.* movimiento de libros = bookshift.* mundo del comercio del libro = book-trade life.* mundo del libro, el = book world, the.* mutilación de libros = book mutilation.* no debes juzgar un libro por el color de sus pastas = don't judge a book by its cover, don't judge a book by its cover.* novelas o libros que se compran en el supermercado = self-help.* obsesionado con los libros = bookaholic.* obseso con los libros = bookaholic.* parásito del libro = book insect.* piojo de los libros = booklouse [booklice, -pl.].* posesión de libros propios = book ownership.* presentación de libros = book talk [booktalk/book-talk].* prestamista de libros = book lender.* préstamo de libros = book lending, checking out books.* prestar un libro = check out + book.* presupuesto para la compra de libros = book funds [bookfunds].* presupuesto para libros = book budget.* proceso técnico del libro = book preparation, book processing.* producción de libros = book production, book publishing.* promoción de libros = book promotion.* quema de libros = book burning.* que no es libro de texto = non-textbook.* recensión de libros = reviewing.* relacionado con la promoción de libros = book-promotional.* relacionado con los libros = book-related.* reproducción ilegal de libros = book piracy.* reserva de libro = book reservation.* reserva de libros = reserve book room.* reservar libros = reserve + books.* retirar un libro en préstamo = check out + book.* rincón del libro = book corner.* robo de libros = book stealing, book theft.* sacar libro en préstamo = borrow + book.* sala de libros raros = rare book room.* saldo del libro de cuentas = account book balance.* sección de libros en rústica = paperback rack.* seleccionador de libros = book selector.* selección de libros = book selection.* sello para libros = book stamp.* ser como un libro abierto = be an open book.* ser un libro abierto = be an open book.* servicio de libros a domicilio = homebound service.* servicio relacionado con los libros = book service.* sistema antirrobo de libros = book security system, library security system.* sistema de detección de libros = book detection system.* sociedad sin libros = bookless society.* soporte de libro = book support.* suministro de libros = book supply.* traslado de libros = bookmove.* vale canjeable por un libro = book token.* venta de libros = bookselling [book selling].* * *1) (Impr) bookcolgar los libro — to quit (AmE) o (BrE) give up studying
ser (como) un libro abierto: eres un libro abierto — I can read you like a book
2) libros masculino plural (Fin)3) (Lit) ( parte) book•* * *= book, text.Ex: A bibliographic data base comprises a set of records which refer to documents (such as books, films, periodical articles or reports).
Ex: The authors of this work have had experience behind both reference desks and classroom lecterns and have felt strongly the lack of an adequate text on the training and education of the reference librarian.* actitud ante los libros = set about books.* acto relacionado con el libro = book event.* adicto a los libros = bookaholic.* adquisición de libros = book supply, book purchasing.* almacén de libros = book-warehouse.* amante del libro = book lover [booklover].* amor por el libro = book-fancying.* anuncio publicitario de un libro = advertising blurb.* arte del libro = bookmanship.* audiolibro = talking book, audiobook [audio book].* Ayuda Internacional de Libros (BAI) = Book Aid International (BAI).* bibliotecario encargado de libros raros = rare book libarian.* biblioteconomía relacionada con los libros raros = rare book librarianship.* cadena del libro, la = book chain, the.* caja para transportar libros = book bin.* capacidad para libros = book capacity.* carrito de los libros = book truck, book trolley.* catálogo de libros = booklist [book list].* catálogo de libros en venta = publication(s) list.* catálogo en forma de libro = bookform catalogue, book catalogue.* catálogo en forma de libro encuadernado = bound book form catalogue.* catálogo impreso en forma de libro = printed book catalogue.* ciencia del libro = bookmanship.* cinta adhesiva ancha para libros = book tape.* colección de libros = book collection.* colección de libros de derecho en una prisión = prison law library.* colección de libros de jardinería = gardening collection.* colección de libros donados = gift collection.* colección de libros raros = rare book collection, rare collection.* coleccionista de libros = book-collector.* colocador de libros = book shelver, shelver.* comercialización del libro = bookselling [book selling].* comercio del libro = bookselling [book selling], book trade [booktrade].* comercio del libro, el = book business, the.* compra de libros = book buying [book-buying], book supply, book purchasing.* comprador de libros = book buyer.* conciencia del libro = book-consciousness.* confección de libros = bookmaking [book making].* con la extensión de un libro = book-length.* con una extensión similar a la de un libro = book-length.* creación de los índices de un libro = back-of-the-book indexing, back-of-book indexing.* crisis de la industria del libro = book crisis.* crisis del libro = book crisis.* de la extensión de un libro = book-length.* depósito de libros = book depot.* deshojar un libro = tear + book.* devorador de libros = book-eating.* distribuidor de libros = book dealer.* donación de libros = gift collection, book endowment, book donation, book gift.* edición de libros = book publishing.* encuadernación de libros = bookbinding [book-binding].* en forma de libro = in book form.* en formato de libro moderno = in codex form.* especialista en conservación de libros = book conservation specialist.* estantería para libros = book racks.* etiqueta identificadora del libro = label.* exposición de libros = book display.* expositor de libros = book display stand.* fabricación de libros = bookmaking [book making].* feria del libro = book fair.* ficha de préstamo del libro = book card [bookcard].* formato libro = book form [bookform].* Fundación de Libros Panafricanos = Pan-African Book Foundation.* gastos de libros = book expenditure.* historia del libro = book history.* ilustración de libros = book illustration.* ilustrador de libros = book illustrator.* impresión de libros = book-printing.* impresor de libros = bookmaker.* índice de libro = book index.* industria de la edición de libros = book publishing industry.* industria del libro = book industry.* industria del libro, la = bookmaking industry, the.* interesado por los libros = book-conscious.* interés por los libros = awareness of books.* ISBN (Número Internacional Normalizado para Libros) = ISBN (International Standard Book Number).* ladrillos y libros = brick and book.* lector de libros = book reader.* libro antiguo = old book, antiquarian book, rare book.* libro azul = Blue book.* Libro Blanco = White Paper.* libro científico = scientific book, scholarly book.* libro comercial = trade book.* libro como objeto = book-object.* libro con estructura plegable = pop-up book.* libro con ilustraciones = picture book.* libro conmemorativo = keepsake.* libro con precio de venta fijado = net book.* libro con precio de venta no fijado = non-net book.* libro de arte = art book.* libro de artista = livre d'artiste, artist's book.* libro de casos prácticos = case book.* libro de citas = citator.* libro de cocina = book on cookery, cookbook.* libro de codificación = codebook.* libro de consulta en sala = reserve room book.* libro de contabilidad = ledger.* libro de cuentas = account book.* libro de derecho = law book.* libro de divulgación científica = popular science book.* libro de ejercicios = workbook [work-book].* libro de empresa = organisation manual.* libro de estudio = study book.* libro de firmas = guest book [guestbook].* libro de historia = history book.* libro de hojas de palmera = palm leaf book.* libro de honor = guest book [guestbook].* libro de jardinería = gardening book.* libro de la biblioteca = library book.* libro de literatura no ficticia = non-fiction book.* libro de lujo = gift book.* libro de mayor venta = bestseller [best seller/best-seller].* libro de melodías = tunebook.* libro de navegación = book of navigation.* libro de notas = mark book.* libro de orígenes = studbook.* libro de pastas amarillas = yellow-back.* libro de prácticas = resource book.* libro de préstamo vencido = overdue book.* libro de recuerdo = keepsake.* libro de regalo = gift book.* libro de registro = accessions register, accessions book, accessions ledger.* libro de registro de entrada y salida de cartas = letterbook [letter book].* libro de reglas de un juego = rulebook.* libro de sermones = lectionary.* libro de sobremesa = coffee-table book.* libro de texto = school book, text, textbook [text book].* libro de texto de una asignatura = set course book.* libro de texto escolar = school text.* libro de viajes = travel book, travelogue [travelog, -USA].* libro educativo = educational book.* libro electrónico = electronic book (e-book/ebook).* libro encuadernado en tapa = hard book cover, hardback cover, hardback book.* libro en rústica = paperback, paperback book, paperbound book, trade paperback, pocketbook.* libro esencial = bedside book.* libro fantasma = dummy book.* libro ficticio = dummy book.* libro físico = physical book.* libro fotolitografiado = photolitho book.* libro frágil = brittle book.* libro genealógico = studbook.* libro grabado en audio = talking book, audiobook [audio book].* libro hablado = talking book, audiobook [audio book].* libro homenaje = Festschrift [Festschriften, -pl.], commemorative volume, memorial volume.* libro ilustrado = livre d'artiste, illustrated book.* libro impreso = press book, printed book.* libro impreso en pastas duras = board book.* libro infantil = children's book.* libro juvenil = young people's book, juvenile book.* libro litográfico = lithographed book.* libro litúrgico = liturgical work.* libro más vendido = bestseller [best seller/best-seller], blockbuster.* libro miniatura = miniature book.* libro narrativo = fictional book.* libro para empollar = crammer.* libro parlante = talking book, audiobook [audio book].* libro prohibido = banned book.* libro raro = rare book.* libro reservado = reserved book.* libros = book material.* libro sagrado = sacred book, sacred scripture.* Libros Americanos en Rústica en Venta = Paperbound Books in Print.* Libros Británicos en Rústica en Venta = Paperbacks in Print.* Libros Británicos en Venta = British Books in Print.* Libros de Texto para Africa (TAP) = Textbooks for Africa (TAP).* libros en venta = books in print.* libro sonoro = talking book, audiobook [audio book].* libros sobre curiosidades = curiosa.* libro táctil = tactile book.* libro táctil de dibujos = tactile picture book.* libro tipográfico = letterpress book.* libro trofeo de guerra = trophy book.* libro verde = green paper.* lista de libros = booklist [book list].* lista de libros enviados a encuadernar = bindery list.* lomo del libro = book spine.* máquina de coser libros = book-sewing machine.* maquina de grapar libros = book-stapling machine.* mercado del libro, el = book market, the.* movimiento de libros = bookshift.* mundo del comercio del libro = book-trade life.* mundo del libro, el = book world, the.* mutilación de libros = book mutilation.* no debes juzgar un libro por el color de sus pastas = don't judge a book by its cover, don't judge a book by its cover.* novelas o libros que se compran en el supermercado = self-help.* obsesionado con los libros = bookaholic.* obseso con los libros = bookaholic.* parásito del libro = book insect.* piojo de los libros = booklouse [booklice, -pl.].* posesión de libros propios = book ownership.* presentación de libros = book talk [booktalk/book-talk].* prestamista de libros = book lender.* préstamo de libros = book lending, checking out books.* prestar un libro = check out + book.* presupuesto para la compra de libros = book funds [bookfunds].* presupuesto para libros = book budget.* proceso técnico del libro = book preparation, book processing.* producción de libros = book production, book publishing.* promoción de libros = book promotion.* quema de libros = book burning.* que no es libro de texto = non-textbook.* recensión de libros = reviewing.* relacionado con la promoción de libros = book-promotional.* relacionado con los libros = book-related.* reproducción ilegal de libros = book piracy.* reserva de libro = book reservation.* reserva de libros = reserve book room.* reservar libros = reserve + books.* retirar un libro en préstamo = check out + book.* rincón del libro = book corner.* robo de libros = book stealing, book theft.* sacar libro en préstamo = borrow + book.* sala de libros raros = rare book room.* saldo del libro de cuentas = account book balance.* sección de libros en rústica = paperback rack.* seleccionador de libros = book selector.* selección de libros = book selection.* sello para libros = book stamp.* ser como un libro abierto = be an open book.* ser un libro abierto = be an open book.* servicio de libros a domicilio = homebound service.* servicio relacionado con los libros = book service.* sistema antirrobo de libros = book security system, library security system.* sistema de detección de libros = book detection system.* sociedad sin libros = bookless society.* soporte de libro = book support.* suministro de libros = book supply.* traslado de libros = bookmove.* vale canjeable por un libro = book token.* venta de libros = bookselling [book selling].* * *A ( Impr) bookun libro de arquitectura/sobre el imperio romano a book on architecture/on the Roman Empireun libro de cocina a cookbook, a cookery book ( BrE)hablar como un libro (abierto) (con afectación) to use high-flown o highfalutin language; (con sensatez) to talk sense, know what one is talking aboutperder los libros to lose one's touch, lose the knack ( colloq)sabérselas por libro ( Chi); to know every trick in the book, know what one is talking about/doingser (como) un libro abierto to be an open bookno intentes negarlo, eres un libro abierto don't try to deny it, I can read you like a book o you're an open book1 ( Fin):llevaba los libro de la empresa I was keeping the books o doing the bookkeeping for the company2(lectura): no le gustan los libros he doesn't like readingCompuestos:pop-up book(preparado — por el gobierno) consultation document, white paper ( BrE); (— por una organización independiente) report, consultation documentminute bookpaperbacksu libro de cabecera (que lee en la cama) his bedtime reading; (que le es imprescindible) his bible ( colloq)cashbookreference book● libro de contabilidad or cuentasledgerbook of short storiesschool recordstyle guidebooklet recording details of one's marriage, children's birthdates, etcinstruction manualreaderteacher's bookprayer bookorder bookpoetry book, book of poemsnew titlecomplaints bookregisterhardbacktextbooktravel guidevisitors' book; guest bookdaybookstock book● libro mágico or mecánico or móvilpop-up bookgeneral ledger* * *
Del verbo librar: ( conjugate librar)
libro es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
libró es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
librar
libro
librar ( conjugate librar) verbo transitivo
1 ( liberar) libro a algn de algo ‹ de peligro› to save sb from sth;
‹de obligación/responsabilidad› to free sb from sth;◊ ¡Dios nos libre! God forbid!
2 ‹batalla/combate› to fight
librarse verbo pronominal:
librose de algo ‹de tarea/obligación› to get out of sth;
librose de un castigo to escape punishment;
se libró de tener que ayudarlo she got out of having to help him;
se libroon de morir asfixiados they escaped being suffocated;
librose de algn to get rid of sb
libro sustantivo masculino (Impr) book;
un libro de cocina a cookbook;
llevar los libros (Fin) to do the bookkeeping;
libro de bolsillo paperback;
libro de consulta reference book;
libro de escolaridad school record;
libro de familia booklet recording details of one's marriage, children's birthdates, etc;
libro de texto textbook
librar
I verbo transitivo
1 to free: me libró de un castigo, she let me off from a punishment
2 (una orden de pago) to draw
II vi (tener el día libre) libra los fines de semana, he has weekends off
libro sustantivo masculino book
Fin libro de cuentas, account book
Educ libro de texto, textbook
' libro' also found in these entries:
Spanish:
abajo
- abarquillarse
- agotada
- agotado
- analogía
- apaisada
- apaisado
- apéndice
- atravesarse
- baja
- bajo
- bastante
- bien
- bolsillo
- cabecera
- capítulo
- censurar
- cepillarse
- cita
- congratularse
- cualquiera
- cuerpo
- curiosidad
- datar
- de
- decir
- deformación
- desastre
- desgraciada
- desgraciado
- devolver
- diente
- divertida
- divertido
- divulgación
- edición
- ejemplar
- empalagosa
- empalagoso
- encuadernación
- entender
- feria
- ficha
- grabada
- grabado
- guía
- hincar
- hoja
- homenaje
- ilustrar
English:
about
- above
- abridged
- acknowledgement
- annual
- appearance
- audio
- autograph
- back
- base
- bash out
- be
- bed
- bind
- blockbuster
- body
- book
- bookmark
- bookrack
- bore
- boring
- bound
- bring out
- browse
- capture
- chapter
- coda
- come out
- content
- cookbook
- cookery book
- copy
- cover
- crease
- deadly
- deal with
- dedication
- derivative
- diary
- dip into
- dull
- early
- edit
- editor
- entitle
- escape
- exemplify
- exploit
- extract
- fall
* * *libro nm1. [impreso] book;un libro de aventuras a book of adventure stories;hablar como un libro to express oneself very clearly;Famser (como) un libro abierto to be an open booklibro de bolsillo (pocket-sized) paperback;libro de cabecera bedside book;libro de canciones song book;libro de cocina cookbook, Br cookery book;libro de consulta reference book;libro de cuentos storybook;libro de ejercicios workbook;libro electrónico electronic book;libro de estilo style guide;libro de himnos hymn book;libro de instrucciones instruction book o manual;Rel libro sagrado Book [in Bible];libro de texto textbook;libro de viajes travel book2. Pol paperlibro blanco white paper;libro verde green paper3. [registro] book;llevar los libros to keep the booksCom libro de caja cashbook; Com libro de contabilidad accounts book; Educ libro de escolaridad = book containing a complete record of a pupil's academic results throughout his or her time at school;libro de familia = document containing personal details of the members of a family;libro de oro visitors' book [for important guests];libro de pedidos order book;libro de reclamaciones complaints book;libro de registro (de entradas) register;libro de visitas visitors' book* * *m book;colgar los libros quit studying;hablar como un libro talk like a book, use highfalutin language* * *libro nm1) : booklibro de texto: textbook2) libros nmpl: books (in bookkeeping), accountsllevar los libros: to keep the books* * *libro n book -
8 carraca
Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca
-
9 malo
adj.1 bad, wrong.2 bad, lousy, crummy, below par.3 bad, wicked, evil, ill.4 bad, rotten, crook, decayed.5 bad, out of order, out of service.m.1 bad one.2 bad guy, baddy.* * *► adjetivo1 bad■ ¡qué día tan malo hace! what dreadful weather!2 (malvado) wicked, evil3 (travieso) naughty■ ¡qué niño más malo! what a naughty child!4 (nocivo) harmful5 (enfermo) ill, sick6 (estropeado) off7 (falso) false8 (difícil) difficult► nombre masculino,nombre femenino1 (en la ficción) baddy, villain■ ¿quién es el malo? who's the baddy?\de mala manera badly, rudelyestar a malas con alguien to be on bad terms with somebodyestar mala familiar to have one's periodestar malo,-a familiar to be ill, US be sicklo malo es que... the trouble is that...¡malo! bad news!■ cuando no mira a los ojos ¡malo! if he doesn't look you in the eye it's bad newsponer malo,-a a alguien familiar to drive somebody madponerse malo,-a familiar to get ill, US get sickpor las buenas o por las malas whether one likes it or notpor las malas by forceser el malo de la película to be the baddymala educación bad manners pluralmala hierba weedmala jugada dirty trickmala pasada dirty trickmala pata bad luckmalos tratos ill-treatmentmala voluntad ill will* * *1. (f. - mala)nounvillain, bad person2. (f. - mala)adj.1) bad2) evil3) harmful4) ill5) poor, cheap6) rotten* * *malo, -a1. ADJ( antes de sm sing mal)1) (=perjudicial) bad2) (=imperfecto) badun chiste malísimo — a really bad joke, a terrible joke
•
ni un(a) mal(a)..., no hay ni un mal bar para tomar algo — there isn't a single little bar where we can get a drink3) (=adverso) badhe tenido mala suerte — I've had bad luck, I've been unlucky
-es tarde y no ha llamado -¡malo! — "it's late and she hasn't called" - "oh dear!"
pata 1., 6)lo malo es que... — the trouble is (that)...
4) (=desagradable) badun olor muy malo — a bad o nasty smell
5) (=podrido)6) (=reprobable) wrong¿qué tiene de malo? — what's wrong with that?
arte 2), idea 3), leche 10), lengua 1), manera 2), pasada 5), trato 4), uva 1)¿qué tiene de malo comer helados en invierno? — what's wrong with eating ice cream in winter?
7) (=travieso) naughty¡no seas malo! — don't be naughty!
8) (=enfermo) illtienes muy mala cara — you look awful o really ill
9) (=inepto) bad10) (=difícil) hard, difficultes un animal malo de domesticar — it's a hard o difficult animal to tame
es muy malo de vencer — he's very hard o difficult to beat
11)- venir de malas2.SM / F (=personaje) (Teat) villain; (Cine) baddie *3.SMel malo — (Rel) the Evil One, the Devil
* * *I2) [ser] ( en calidad) < producto> bad, poor; <película/novela> badtiene mala ortografía — her spelling is bad o poor
3) [ser]a) ( incompetente) <alumno/actor> badsoy muy mala para los números — I'm terrible o very bad with figures
b) <padre/marido/amigo> bad4) [SER] (desfavorable, adverso) badqué mala suerte! — what bad luck!, how unlucky!
lo malo es que... — the thing o trouble is that...
estar de malas — ( de mal humor) (fam) to be in a bad mood; ( desafortunado) (esp AmL) to be unlucky
5) [ser] (inconveniente, perjudicial) <hábitos/lecturas> badllegas en mal momento — you've come at an awkward o a bad moment
6) [SER] ( sin gracia) < chiste> bad7) [SER] ( desagradable) <olor/aliento> badhace tan malo — (Esp) it's such horrible weather
8) [estar] ( en mal estado) < alimento>el pescado/queso está malo — the fish/cheese has gone bad, that fish/cheese is off (BrE)
9)a) (desmejorado, no saludable)tienes mala cara/mal aspecto — you don't look well
b) [SER] (serio, grave) seriousc) [estar] (Esp, Méx fam) ( enfermo) sick (AmE), ill (BrE)d) [ESTAR] (Esp fam & euf) < mujer>estoy mala — it's that time of the month (colloq & euph)
10) [ser] ( difícil)malo de + inf — difficult to + inf
es muy malo de convencer — he's very difficult o hard to persuade
11) [ser] ( en sentido ético) < persona> nastyqué malo eres con tu hermano! — you're really horrible o nasty to your brother
no seas mala, préstamelo — don't be mean o rotten, lend it to me (colloq)
una mujer mala — a wicked o an evil woman
a la mala — (Chi fam)
12) (Esp) ( uso enfático) (delante del n)•II- la masculino, femenino (leng infantil o hum) baddy (colloq)* * *= bad [worse -comp., worst -sup.], poor [poorer -comp., poorest -sup.], wrong, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.], naughty [naughtier -comp., naugtiest -sup.], villain, evil, crummy [crummier -comp., crummiest -sup.], lame.Ex. I'm not saying that it is bad, but it is a real difference of interest between the needs and purposes of research libraries and the public libraries, and I would also throw in the school and almost certainly junior college libraries.Ex. Examples are generally poor or obscure (often in Latin or German).Ex. In a conventional system, the omission of a punctuation mark or an abbreviation will not necessarily cause an entry to be filed in the wrong place, because humans can compensate for variations in spelling and punctuation.Ex. Wilensky has argued that 'the good, the mediocre and the trashy are becoming fused in one massive middle mush' and that 'intellectuals are increasingly tempted to play to mass audiences'.Ex. He felt like a naughty school-boy.Ex. The father, Old Brightwell, curses his daughter, Jane, for preferring the love of the smooth-tongued villain, Grandley, to that of her own parents.Ex. One teacher I knew used to poke his head round the door just at the end of the day and say something like, 'Tomorrow when we meet I am going to tell you about the evil magician,' and then he would disappear leaving us all agog.Ex. One librarian bluntly wondered about the ethics of sending ' crummy looking books with information that is incorrect or obsolete to the needy (because) everyone should have access to good material'.Ex. Democrats are lame, feckless, timid, with no ideas, no vision, no message, and no future.----* acabar mal = come to + a bad end.* algo anda mal = something is amiss.* algo va mal = something is amiss.* andar mal = feel under + the weather, be under the weather.* andar tramando algo malo = be up to no good, get up to + no good.* aplicar mal = misapply.* a veces las cosas salen mal = shit happens.* bastante malo = third rate [third-rate].* bicho malo = nasty piece of work.* caer mal = rub + Nombre + up the wrong way.* calcular mal = misjudge.* chiste malo = shaggy dog story.* citar mal = misquote.* comportarse mal = misbehave, act up.* comportarse muy mal con = be rotten to.* comprender mal = misunderstand.* concebir mal = misconceive.* con mala fama = disreputable.* con mala reputación = disreputable.* control de las malas hierbas = weed control.* corregir un mal = correct + a wrong.* creer que estar mal = feel + wrong.* dar de mala gana = begrudge, grudge.* dar mala impresión = look + bad.* decían las malas lenguas que = rumour had it that.* decir con mal humor = spit out.* dejar un mal sabor de boca = leave + a bad taste in + Posesivo + mouth.* de mala calidad = shabby [shabbier -comp., shabbiest -sup.].* de mala fama = of bad repute, notorious.* de mala gana = reluctantly, grudgingly, grudging, begrudgingly, unwillingly.* de mala leche = like a bear with a sore head, in a foul mood.* de mala reputación = of bad repute, notorious.* de mal aspecto = seedy [seedier -comp., seediest -sup.], nasty looking, shanky [shankier -comp., shankiest -sup.].* de malas pulgas = in a grouch.* de mala uva = in a foul mood.* de mal carácter = ill-natured.* de mal en peor = out of the fire and into the frying pan.* de mal genio = bad-tempered, grumpy [grumpier -comp., grumpiest -sup.], curmudgeonly, crusty [crustier -comp., crustiest -sup.], irascible, shrewish, short-tempered, ill-natured.* de mal gusto = in bad taste, distasteful, tawdry [tawdrier -comp., tawdriest -sup.], unbecoming, tasteless, tacky [tackier -comp., tackiest -sup.], naff, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.].* de mal humor = crotchety.* de mal sabor = unbecoming.* de mal vivir = disreputable.* dentro de lo malo lo menos malo = the best of a bad lot.* diagnosticar mal = misdiagnose.* día malo = bad hair day.* dicen las malas lenguas que = rumour has it that.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* en mala forma = in bad nick.* en malas condiciones = in poor condition, in bad condition, in bad shape, in poor shape, in bad nick.* en mal estado = in bad condition, in poor condition, in bad shape, in poor shape, in bad nick.* entender mal = misunderstand, misconceive, mishearing.* escuchar mal = mishearing.* estar mal = be wrong, feel under + the weather, be under the weather.* estar mal comunicado con = have + poor connections with.* estar mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* estar mal preparado = ill-prepared.* estar mal visto = frown on/upon.* estar tramando algo malo = be up to no good, get up to + no good.* funcionar mal = malfunction.* gestionar mal = mismanage.* golpe de malasuerte = stroke of misfortune.* hablar mal de = speak out against, speak + ill of, say + nasty things about, slag + Nombre + off, slate, diss.* hacer sentir mal = make + Nombre + feel bad.* ir de mal en peor = go from + bad to worse.* ir mal = go + wrong.* ir mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* juzgar mal = misjudge, misconceive.* limpieza de malas hierbas = weeding.* llevar por el mal camino = lead + astray.* llevar por mal camino = mislead.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que está bien y lo que está mal = rights and wrongs.* lo uno es tan malo como lo otro = one is as bad as the other.* mala administración = mismanagement.* mala aplicación = misapplication.* mala calidad = badness.* mala cizaña = rotten apple.* mala colocación = misplacement, misfiling.* mala colocación en los estantes = misshelving.* mala compañía = bad apple, rotten apple, damaged goods.* mala conducta = misconduct, misbehaviour [misbehavior, -USA].* mala conducta científica = scientific misconduct.* mala decisión = bad judgement.* mal + Adjetivo = poorly + Adjetivo.* mala educación = impoliteness.* mala experiencia = horror story.* mala fama = ill-repute, bad repute, bad reputation, ill reputation.* mala fortuna = misfortune.* mala gestión = mismanagement.* mala hierba = weed, bad apple, rotten apple.* mala influencia = bad seed, bad influence.* mala intención = sinisterness, ill will.* mala interpretación = misinterpretation.* mala jugada = dirty trick.* mala leche = nastiness, bad blood.* mal aliento = bad breath.* mala ordenación = misfiling.* mala palabra = dirty word.* mala pasada = dirty trick.* mala persona = rotten apple, a bad lot.* mala racha económica = economic doldrums.* mala reputación = ill-repute, bad repute, bad reputation, ill reputation.* mal armado = ill-armed.* mala salud = poor health.* mala semilla = bad seed.* malas experiencias = awful experience.* malas pulgas = ornery, grouchiness, grouch.* mala suerte = misfortune, mischance, bad luck, tough luck, hard luck, losing streak.* malas vibraciones = bad vibes.* mal atendido = ill-served.* mala tierra = poor soil.* mala vista = poor eyesight.* mala voluntad = ill will.* mal batido = badly-beaten.* mal comportamiento = misconduct, disruptive behaviour, misbehaviour [misbehavior, -USA].* mal comportamiento científico = scientific misconduct.* mal concebido = ill-conceived.* mal configurado = misconfigured.* mal considerado = poorly-regarded.* mal cuidado = mishandling.* mal día = bad hair day.* mal digerido = ill-digested.* mal educado = impolite.* mal emparejado = mismated.* mal enfocado = ill-adapted.* mal escrito = mistyped, ill-written, badly written.* mal estado = disrepair, state of disrepair.* mal estado de salud = poor health.* mal estructurado = ill-structured.* mal expresado = inarticulate.* mal formado = ill-trained.* mal formulado = badly formulated.* mal funcionamiento = malfunction, malfunctioning.* mal fundido = ill-cast.* mal genio = bile, short temper.* mal gusto = bad taste, tawdriness.* mal hecho para = ill suited to/for.* mal iluminado = badly-lit.* mal informado = ill-informed.* mal juicio = bad judgement.* mal llamado = ill-named.* mal menor = lesser evil.* malo del estómago = upset stomach.* malo, el = bad guy, the.* mal oído = poor hearing.* mal olor = stench.* mal ordenado en los estantes = misshelved.* mal ordenado los estantes = misshelved.* mal organizado = ill-structured.* malos, los = baddies, the.* malos tiempos = bad times.* malos tratos = mistreatment, battery, maltreatment, physical abuse.* malos tratos a la mujer = wife beating, wife battering, wife abuse.* mal pagado = low-paid, underpaid.* mal perdedor = sore loser, bad loser.* mal planeado = ill-planned.* mal preparado = ill-prepared, ill-equipped, ill-trained.* mal presentado = poorly presented.* mal provisto = poorly stocked.* mal remunerado = poorly paid, poorly remunerated.* mal retribuido = underpaid.* mal rollo = bad vibes.* mal sabor de boca = bad taste in + Posesivo + mouth.* mal social = societal ill.* mal surtido = poorly stocked.* mal trago = awful experience.* mal uso = misuse, mishandling.* mal ventilado = stuffy [stuffier -comp., stuffies -sup.].* manejar mal = mishandle.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* mirar con malos ojos = glower, scowl (at).* muy mal tiempo = severe weather.* no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.* no hay mal que por bien no venga = to every cloud, there is a silver lining.* no hay mal que por bien no venga = every cloud has a silver lining, be a blessing in disguise.* no salir mal parado por = be none the worse for (that).* oír mal = mishearing.* para bien o para mal = for better or (for) worse, for good or (for) ill, for good or (for) evil.* para mal = for the worse.* pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.* persona vaga y mal vestida = slob.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* ponerse a malas con = run + afoul of, fall + afoul of.* por la mala fortuna = by ill fate.* por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.* por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.* por mal camino = astray.* portarse muy mal con = be rotten to.* quedar mal = lose + face.* que queda mal = ill-fitting.* quitarse una mala reputación = clean up + bad reputation.* racha de mala suerte = losing streak.* recibir mala prensa = acquire + a bad name.* reformar malos hábitos = reform + bad habits.* representar mal = misrepresent.* salir horriblemente mal = go + horribly wrong.* salir mal = go + wrong, go + awry, misfire, backfire.* se avecinan malos tiempos = hard times lie ahead.* sentirse mal = feel + bad, feel under + the weather, be under the weather, feel + wrong.* sentirse mal con Uno mismo = feel + wrong.* ser malo = be a joke, spell + bad news, make + poor + Nombre.* si mal no + Pronombre + acordarse = to the best of + Posesivo + recollection.* tener mala fama = hold in + disrepute.* tener mala fama por = be infamous for.* tener malas conexiones con = have + poor connections with.* tener malas intenciones = be up to no good, get up to + no good.* tener mal ojo para juzgar a la gente = be a bad judge of character.* tener muy mala cara = look like + death warmed (over/up).* tener un mal concepto de Alguien = show + low regard for, give + low regard to.* tener un mal día = have + a bad day.* terminar mal = come to + a bad end.* tiempo muy malo = severe weather.* tierra mala = poor soil.* traerse algo malo entre manos = be up to no good, get up to + no good.* tratar mal = maltreat, manhandle.* usar mal = abuse, misuse.* * *I2) [ser] ( en calidad) < producto> bad, poor; <película/novela> badtiene mala ortografía — her spelling is bad o poor
3) [ser]a) ( incompetente) <alumno/actor> badsoy muy mala para los números — I'm terrible o very bad with figures
b) <padre/marido/amigo> bad4) [SER] (desfavorable, adverso) badqué mala suerte! — what bad luck!, how unlucky!
lo malo es que... — the thing o trouble is that...
estar de malas — ( de mal humor) (fam) to be in a bad mood; ( desafortunado) (esp AmL) to be unlucky
5) [ser] (inconveniente, perjudicial) <hábitos/lecturas> badllegas en mal momento — you've come at an awkward o a bad moment
6) [SER] ( sin gracia) < chiste> bad7) [SER] ( desagradable) <olor/aliento> badhace tan malo — (Esp) it's such horrible weather
8) [estar] ( en mal estado) < alimento>el pescado/queso está malo — the fish/cheese has gone bad, that fish/cheese is off (BrE)
9)a) (desmejorado, no saludable)tienes mala cara/mal aspecto — you don't look well
b) [SER] (serio, grave) seriousc) [estar] (Esp, Méx fam) ( enfermo) sick (AmE), ill (BrE)d) [ESTAR] (Esp fam & euf) < mujer>estoy mala — it's that time of the month (colloq & euph)
10) [ser] ( difícil)malo de + inf — difficult to + inf
es muy malo de convencer — he's very difficult o hard to persuade
11) [ser] ( en sentido ético) < persona> nastyqué malo eres con tu hermano! — you're really horrible o nasty to your brother
no seas mala, préstamelo — don't be mean o rotten, lend it to me (colloq)
una mujer mala — a wicked o an evil woman
a la mala — (Chi fam)
12) (Esp) ( uso enfático) (delante del n)•II- la masculino, femenino (leng infantil o hum) baddy (colloq)* * *el malo(n.) = bad guy, theEx: The author offers an interpretation of why in professional wrestling the bad guy is often victorious, by whatever means necessary including foul play.
= bad [worse -comp., worst -sup.], poor [poorer -comp., poorest -sup.], wrong, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.], naughty [naughtier -comp., naugtiest -sup.], villain, evil, crummy [crummier -comp., crummiest -sup.], lame.Ex: I'm not saying that it is bad, but it is a real difference of interest between the needs and purposes of research libraries and the public libraries, and I would also throw in the school and almost certainly junior college libraries.
Ex: Examples are generally poor or obscure (often in Latin or German).Ex: In a conventional system, the omission of a punctuation mark or an abbreviation will not necessarily cause an entry to be filed in the wrong place, because humans can compensate for variations in spelling and punctuation.Ex: Wilensky has argued that 'the good, the mediocre and the trashy are becoming fused in one massive middle mush' and that 'intellectuals are increasingly tempted to play to mass audiences'.Ex: He felt like a naughty school-boy.Ex: The father, Old Brightwell, curses his daughter, Jane, for preferring the love of the smooth-tongued villain, Grandley, to that of her own parents.Ex: One teacher I knew used to poke his head round the door just at the end of the day and say something like, 'Tomorrow when we meet I am going to tell you about the evil magician,' and then he would disappear leaving us all agog.Ex: One librarian bluntly wondered about the ethics of sending ' crummy looking books with information that is incorrect or obsolete to the needy (because) everyone should have access to good material'.Ex: Democrats are lame, feckless, timid, with no ideas, no vision, no message, and no future.* acabar mal = come to + a bad end.* algo anda mal = something is amiss.* algo va mal = something is amiss.* andar mal = feel under + the weather, be under the weather.* andar tramando algo malo = be up to no good, get up to + no good.* aplicar mal = misapply.* a veces las cosas salen mal = shit happens.* bastante malo = third rate [third-rate].* bicho malo = nasty piece of work.* caer mal = rub + Nombre + up the wrong way.* calcular mal = misjudge.* chiste malo = shaggy dog story.* citar mal = misquote.* comportarse mal = misbehave, act up.* comportarse muy mal con = be rotten to.* comprender mal = misunderstand.* concebir mal = misconceive.* con mala fama = disreputable.* con mala reputación = disreputable.* control de las malas hierbas = weed control.* corregir un mal = correct + a wrong.* creer que estar mal = feel + wrong.* dar de mala gana = begrudge, grudge.* dar mala impresión = look + bad.* decían las malas lenguas que = rumour had it that.* decir con mal humor = spit out.* dejar un mal sabor de boca = leave + a bad taste in + Posesivo + mouth.* de mala calidad = shabby [shabbier -comp., shabbiest -sup.].* de mala fama = of bad repute, notorious.* de mala gana = reluctantly, grudgingly, grudging, begrudgingly, unwillingly.* de mala leche = like a bear with a sore head, in a foul mood.* de mala reputación = of bad repute, notorious.* de mal aspecto = seedy [seedier -comp., seediest -sup.], nasty looking, shanky [shankier -comp., shankiest -sup.].* de malas pulgas = in a grouch.* de mala uva = in a foul mood.* de mal carácter = ill-natured.* de mal en peor = out of the fire and into the frying pan.* de mal genio = bad-tempered, grumpy [grumpier -comp., grumpiest -sup.], curmudgeonly, crusty [crustier -comp., crustiest -sup.], irascible, shrewish, short-tempered, ill-natured.* de mal gusto = in bad taste, distasteful, tawdry [tawdrier -comp., tawdriest -sup.], unbecoming, tasteless, tacky [tackier -comp., tackiest -sup.], naff, trashy [trashier -comp., trashiest -sup.].* de mal humor = crotchety.* de mal sabor = unbecoming.* de mal vivir = disreputable.* dentro de lo malo lo menos malo = the best of a bad lot.* diagnosticar mal = misdiagnose.* día malo = bad hair day.* dicen las malas lenguas que = rumour has it that.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* en mala forma = in bad nick.* en malas condiciones = in poor condition, in bad condition, in bad shape, in poor shape, in bad nick.* en mal estado = in bad condition, in poor condition, in bad shape, in poor shape, in bad nick.* entender mal = misunderstand, misconceive, mishearing.* escuchar mal = mishearing.* estar mal = be wrong, feel under + the weather, be under the weather.* estar mal comunicado con = have + poor connections with.* estar mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* estar mal preparado = ill-prepared.* estar mal visto = frown on/upon.* estar tramando algo malo = be up to no good, get up to + no good.* funcionar mal = malfunction.* gestionar mal = mismanage.* golpe de malasuerte = stroke of misfortune.* hablar mal de = speak out against, speak + ill of, say + nasty things about, slag + Nombre + off, slate, diss.* hacer sentir mal = make + Nombre + feel bad.* ir de mal en peor = go from + bad to worse.* ir mal = go + wrong.* ir mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* juzgar mal = misjudge, misconceive.* limpieza de malas hierbas = weeding.* llevar por el mal camino = lead + astray.* llevar por mal camino = mislead.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que está bien y lo que está mal = rights and wrongs.* lo uno es tan malo como lo otro = one is as bad as the other.* mala administración = mismanagement.* mala aplicación = misapplication.* mala calidad = badness.* mala cizaña = rotten apple.* mala colocación = misplacement, misfiling.* mala colocación en los estantes = misshelving.* mala compañía = bad apple, rotten apple, damaged goods.* mala conducta = misconduct, misbehaviour [misbehavior, -USA].* mala conducta científica = scientific misconduct.* mala decisión = bad judgement.* mal + Adjetivo = poorly + Adjetivo.* mala educación = impoliteness.* mala experiencia = horror story.* mala fama = ill-repute, bad repute, bad reputation, ill reputation.* mala fortuna = misfortune.* mala gestión = mismanagement.* mala hierba = weed, bad apple, rotten apple.* mala influencia = bad seed, bad influence.* mala intención = sinisterness, ill will.* mala interpretación = misinterpretation.* mala jugada = dirty trick.* mala leche = nastiness, bad blood.* mal aliento = bad breath.* mala ordenación = misfiling.* mala palabra = dirty word.* mala pasada = dirty trick.* mala persona = rotten apple, a bad lot.* mala racha económica = economic doldrums.* mala reputación = ill-repute, bad repute, bad reputation, ill reputation.* mal armado = ill-armed.* mala salud = poor health.* mala semilla = bad seed.* malas experiencias = awful experience.* malas pulgas = ornery, grouchiness, grouch.* mala suerte = misfortune, mischance, bad luck, tough luck, hard luck, losing streak.* malas vibraciones = bad vibes.* mal atendido = ill-served.* mala tierra = poor soil.* mala vista = poor eyesight.* mala voluntad = ill will.* mal batido = badly-beaten.* mal comportamiento = misconduct, disruptive behaviour, misbehaviour [misbehavior, -USA].* mal comportamiento científico = scientific misconduct.* mal concebido = ill-conceived.* mal configurado = misconfigured.* mal considerado = poorly-regarded.* mal cuidado = mishandling.* mal día = bad hair day.* mal digerido = ill-digested.* mal educado = impolite.* mal emparejado = mismated.* mal enfocado = ill-adapted.* mal escrito = mistyped, ill-written, badly written.* mal estado = disrepair, state of disrepair.* mal estado de salud = poor health.* mal estructurado = ill-structured.* mal expresado = inarticulate.* mal formado = ill-trained.* mal formulado = badly formulated.* mal funcionamiento = malfunction, malfunctioning.* mal fundido = ill-cast.* mal genio = bile, short temper.* mal gusto = bad taste, tawdriness.* mal hecho para = ill suited to/for.* mal iluminado = badly-lit.* mal informado = ill-informed.* mal juicio = bad judgement.* mal llamado = ill-named.* mal menor = lesser evil.* malo del estómago = upset stomach.* malo, el = bad guy, the.* mal oído = poor hearing.* mal olor = stench.* mal ordenado en los estantes = misshelved.* mal ordenado los estantes = misshelved.* mal organizado = ill-structured.* malos, los = baddies, the.* malos tiempos = bad times.* malos tratos = mistreatment, battery, maltreatment, physical abuse.* malos tratos a la mujer = wife beating, wife battering, wife abuse.* mal pagado = low-paid, underpaid.* mal perdedor = sore loser, bad loser.* mal planeado = ill-planned.* mal preparado = ill-prepared, ill-equipped, ill-trained.* mal presentado = poorly presented.* mal provisto = poorly stocked.* mal remunerado = poorly paid, poorly remunerated.* mal retribuido = underpaid.* mal rollo = bad vibes.* mal sabor de boca = bad taste in + Posesivo + mouth.* mal social = societal ill.* mal surtido = poorly stocked.* mal trago = awful experience.* mal uso = misuse, mishandling.* mal ventilado = stuffy [stuffier -comp., stuffies -sup.].* manejar mal = mishandle.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* mirar con malos ojos = glower, scowl (at).* muy mal tiempo = severe weather.* no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.* no hay mal que por bien no venga = to every cloud, there is a silver lining.* no hay mal que por bien no venga = every cloud has a silver lining, be a blessing in disguise.* no salir mal parado por = be none the worse for (that).* oír mal = mishearing.* para bien o para mal = for better or (for) worse, for good or (for) ill, for good or (for) evil.* para mal = for the worse.* pasarlo mal = have + a thin time, have + a difficult time, experience + difficult times, pass through + difficult times, face + difficult times.* pasarlo muy mal = have + a tough time, have + a hard time.* persona vaga y mal vestida = slob.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* ponerse a malas con = run + afoul of, fall + afoul of.* por la mala fortuna = by ill fate.* por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.* por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.* por mal camino = astray.* portarse muy mal con = be rotten to.* quedar mal = lose + face.* que queda mal = ill-fitting.* quitarse una mala reputación = clean up + bad reputation.* racha de mala suerte = losing streak.* recibir mala prensa = acquire + a bad name.* reformar malos hábitos = reform + bad habits.* representar mal = misrepresent.* salir horriblemente mal = go + horribly wrong.* salir mal = go + wrong, go + awry, misfire, backfire.* se avecinan malos tiempos = hard times lie ahead.* sentirse mal = feel + bad, feel under + the weather, be under the weather, feel + wrong.* sentirse mal con Uno mismo = feel + wrong.* ser malo = be a joke, spell + bad news, make + poor + Nombre.* si mal no + Pronombre + acordarse = to the best of + Posesivo + recollection.* tener mala fama = hold in + disrepute.* tener mala fama por = be infamous for.* tener malas conexiones con = have + poor connections with.* tener malas intenciones = be up to no good, get up to + no good.* tener mal ojo para juzgar a la gente = be a bad judge of character.* tener muy mala cara = look like + death warmed (over/up).* tener un mal concepto de Alguien = show + low regard for, give + low regard to.* tener un mal día = have + a bad day.* terminar mal = come to + a bad end.* tiempo muy malo = severe weather.* tierra mala = poor soil.* traerse algo malo entre manos = be up to no good, get up to + no good.* tratar mal = maltreat, manhandle.* usar mal = abuse, misuse.* * *A [ SER] (en calidad) ‹producto› bad, poor; ‹película/novela› badla tela es de mala calidad the material is poor qualitytiene mala ortografía her spelling is bad o poor, she's a bad o poor spellermás vale malo conocido que bueno por conocer better the devil you know (than the devil you don't)B [ SER]1 (incompetente) ‹alumno/actor› badsoy muy mala para los números I'm terrible o very bad with figures2 ‹padre/marido/amigo› badC [ SER] (desfavorable, adverso) bad¡qué mala suerte! what bad luck!, how unlucky!la obra tuvo mala crítica the play got bad reviewsestán en mala situación económica they're going through hard timeslo malo es que va a haber mucho tráfico the only thing o trouble o problem is that there'll be a lot of trafficen las malas ( AmS): un amigo no te abandona en las malas a friend doesn't abandon you when things are tough o when times are badpor las malas unwillinglyvas a tener que hacerlo, ya sea por las buenas o por las malas you'll have to do it whether you like it or notD [ SER] (inconveniente, perjudicial) ‹hábitos/lecturas› badlas malas compañías bad companyllegas en mal momento you've come at an awkward o a bad momentes malo tomar tanto sol it's not good to sunbathe so muchE [ SER] (sin gracia) ‹chiste› badF [ SER]1 (desagradable) ‹olor/aliento› badhace un día muy malo it's a horrible daynos hizo mal tiempo we had bad weatherhace tan malo ( Esp); it's such horrible weather, the weather's so horribleG [ ESTAR] (en mal estado) ‹alimento›ese pescado/queso está malo that fish/cheese has gone bad, that fish/cheese is off ( BrE)H1(desmejorado, no saludable): tienes mal aspecto you don't look very welltienes mala cara you don't look wellyo le veo muy mal color he looks terribly pale to me2 [ SER] (serio, grave) seriousfue una mala caída it was a bad fallno tiene nada malo it's nothing seriousel pobre está malito the poor thing's not very well ( colloq)4 [ ESTAR]me he puesto mala my period's startedI [ SER] (difícil) malo DE + INF difficult to + INFesta tela es mala de planchar this material is difficult to irones muy malo de convencer he's very difficult o hard to persuade, it's very difficult o hard to persuade himSentido II [ SER] (en sentido ético) ‹persona›¡qué malo eres con tu hermano! you're really horrible o nasty to your brotherno seas mala, préstamelo don't be mean o rotten, lend it to me ( colloq)una mala mujer a loose womanes una mujer muy mala she's a wicked o an evil womanpasó la cámara a la mala she sneaked the camera through ( colloq)un ataque a la mala a sneak attackno nos ofrecieron ni un mal café they didn't even offer us a (lousy) cup of coffeeno había ni una mala silla para sentarse there wasn't a single damn chair to sit on ( colloq)Compuestos:feminine weedlo hizo a or con maloa idea he did it deliberately o to be nasty, he did it knowing it would hurt ( o cause trouble etc)lo hizo con maloa leche (Esp, Méx, Ven); he did it deliberately o to be nasty, he did it knowing it would hurt ( o cause trouble etc)feminine dirty trickme hizo or jugó una maloa pasada she played a dirty trick on melos nervios me jugaron una maloa pasada my nerves got the better of mefpl guile, cunningtodo lo ha conseguido con maloas artes she's got everything she has by guile o through cunningdicen las maloas lenguas que … rumor* has it that …, there's a rumor* o there are rumors* going around that …, people are saying that …● mala uvampl bad o impure thoughts (pl)malos tratos a menores or a la infancia child abusemasculine, feminineuno de los malos one of the baddies o bad guys* * *
malo◊ -la adjetivo [The form mal is used before masculine singular nouns]
1
un mal amigo a bad friend;
una mala caída a bad fall;
soy muy malo para los números I'm very bad with figures;
¡qué mala suerte or (fam) pata! what bad luck!, how unlucky!;
lo malo es que … the thing o trouble is that …;
las malas compañías bad company;
mala hierba weed;
malos tratos ill-treatment;
es malo tomar tanto sol it's not good to sunbathe so much;
tienes mala cara or mal aspecto you don't look well
estar de malas ( de mal humor) (fam) to be in a bad mood;
( con mala suerte) (esp AmL) to be unlucky;◊ más vale malo conocido que bueno por conocer better the devil you know (than the devil you don't)
2 [ser] ‹ persona› ( en sentido ético) nasty;
( travieso) naughty;◊ ¡qué malo eres con tu hermano! you're really horrible o nasty to your brother;
no seas mala, préstamelo don't be mean o rotten, lend it to me (colloq);
una mala mujer a loose woman;
una mujer mala a wicked o an evil woman;
lo hizo a or con mala idea he did it deliberately o to be nasty;
mala palabra (esp AmL) rude o dirty word;
dicen las malas lenguas que … (fam) there's a rumor going around that …, people are saying that …;
hacerse mala sangre to get upset;
ver tb leche 3
3 [estar]
◊ el pescado/queso está malo the fish/cheese has gone bad, that fish/cheese is off (BrE)
■ sustantivo masculino, femenino (leng infantil o hum) baddy (colloq)
malo,-a
I adjetivo ➣ mal
1 bad: he tenido un día muy malo, I've had a bad day
2 (perverso) wicked, bad
(desobediente, travieso) naughty: es una mala persona, he's wicked
préstame el coche, no seas malo, lend me your car, don't be so mean
3 (espectáculo, libro, etc) bad, poor: es un argumento muy malo, it's a feeble argument
4 (dañino) harmful: es malo para ti que él lo sepa, it's bad for you that he knows it
tenemos que arrancar las malas hierbas, we'll have to pull out the weeds
5 (enfermo) ill, sick
6 (alimentos) rotten: se puso mala la carne, the meat went bad
II m,f fam el malo, the baddy o villain
♦ Locuciones: estar de malas, to be in a bad mood
por las malas, by force
' malo' also found in these entries:
Spanish:
abominable
- ínfima
- ínfimo
- mal
- mala
- peor
- quina
- redundar
- santita
- santito
- antología
- chimbo
- en
- endiablado
- fatal
- fondo
- igualmente
- pata
- pichanga
- sangre
English:
abominable
- abysmal
- bad
- baddy
- devil
- evil
- good
- half
- ill
- lean
- low
- mean
- nasty
- off
- poor
- rotten
- shocking
- spiteful
- thick
- up
- villain
- wicked
- wrong
- your
- corny
- crummy
- indulgence
- lame
- naughty
- paltry
- ropey
- severe
- trashy
- unkind
* * *malo, -a Mal is used instead of malo before singular masculine nouns (e.g. un mal ejemplo a bad example). The comparative form of malo (= worse) is peor, the superlative forms (= the worst) are el peor (masculine) and la peor (feminine).♦ adj1. [perjudicial, grave] bad;traigo malas noticias I have some bad news;es malo para el hígado it's bad for your liver;¿es algo malo, doctor? is it serious, doctor?;una mala caída a nasty fall2. [sin calidad, sin aptitudes] poor, bad;una mala novela/actriz a bad novel/actress;ser de mala calidad to be poor quality;este material/producto es muy malo this material/product is very poor quality;soy muy malo para la música I'm no good at o very bad at music;Hummás vale lo malo conocido que lo bueno por conocer better the devil you know (than the devil you don't)3. [inapropiado, adverso] bad;fue una mala decisión it was a bad decision;he dormido en mala postura I slept in a funny position;es mala señal it's a bad sign;lo malo es que… the problem is (that)…;disparó con la pierna mala y metió gol he shot with his weaker foot and scored;tener mala suerte to be unlucky;¡qué mala suerte! how unlucky!Am mala palabra swearword4. [malvado] wicked, evil;es muy mala persona she's a really nasty person;tiene muy mala intención he's very spiteful;eso sólo lo haría un mal amigo it's a poor friend who would do a thing like that;¡mira que eres malo, criticarla así! it's not very nice of you to criticize her like that!;anda, no seas malo y déjame que vaya go on, don't be mean, let me go5. [travieso] naughty;¡no seas malo y obedece! be good and do as I say!;el crío está muy malo últimamente the child has been very naughty recently6. [enfermo] ill, sick;estar/ponerse malo to be/fall ill;tiene a su padre malo her father's ill;poner malo a alguien to drive sb mad;me pongo mala cada vez que la veo I get mad every time I see her7. [desagradable] bad;esta herida tiene mal aspecto this wound looks nasty;mal tiempo bad weather;hace mal tiempo the weather's bad;Espestá muy malo el día it's a horrible day, it's not a very nice day8. [podrido, pasado] bad, off, spoiled;la fruta está mala the fruit is bad o spoiled;no había ni un mal supermercado en el pueblo there wasn't a single supermarket to be found in the villageuna lesión muy mala de curar an injury that won't heal easily♦ nm,fel malo, la mala [en cine] the villain, the baddy♦ interjcuando nadie se queja, ¡malo! it's a bad sign when nobody complains♦ malas nfplestar de malas to be in a bad mood;por las malas [a la fuerza] by force;lo vas a hacer, aunque tenga que ser por las malas you're going to do it, whether you like it or not;por las malas es de temer she's a fearful sight when she's angry;Am Andes, CSuren las malas [de mal humor] in a bad mood;los amigos no te abandonan en las malas friends don't let you down when things get bad* * *I adj1 bad2 calidad poor3 ( enfermo) sick, ill;ponerse malo get sick, fall ill4:por las buenas o por las malas whether he/she etc likes it or not;estar de malas be in a bad mood;por las malas by force;andar a malas con alguien be on bad terms with s.o.;lo malo es que unfortunatelyII m humbad guy, baddy* * *1) : badmala suerte: bad luck2) : wicked, naughty3) : cheap, poor (quality)4) : harmfulmalo para la salud: bad for one's healthestar mal del corazón: to have heart trouble6)estar de malas : to be in a bad moodmalo, -la n: villain, bad guy (in novels, movies, etc.)* * *malo1 adj4. (pasado) off5. (malvado) evilser malo en/para algo to be bad at somethingmalo2 n villain -
10 cuento
m.1 tale.cuento de hadas fairy talecuento popular folk tale2 short story.3 story, lie (informal) (mentira, exageración).cuento chino tall story, whopperpres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: contar.* * *1 (relato) story, tale2 LITERATURA short story\¿a cuento de qué? familiar why?, what for?dejarse de cuentos familiar (ir al grano) to get to the point 2 (decir mentiras) to stop telling fibsir con el cuento a alguien to go and tell somebodyno hagas como el cuento de la lechera figurado don't count your chickens before they are hatchedtener mucho cuento familiar to make a lot of fusstraer algo a cuento figurado to bring something upvenir a cuento to be pertinentcuento chino tall storycuento de hadas fairy tale* * *noun m.story, tale* * *ISM1) (=historia corta) short story; [para niños] story, taleel cuento de Blancanieves — the tale o story of Snow White
•
de cuento, un héroe de cuento — a storybook o fairytale hero•
ir con el cuento, en seguida le fue con el cuento a la maestra — he went straight off and told the teacherel cuento de la lechera —
2) * (=mentira)no le duele nada, no es nada más que cuento — it doesn't hurt at all, he's just putting it on
todo eso es puro cuento para no ir al colegio — he just made it all up because he doesn't want to go to school
¡no me cuentes cuentos!, ¡no me vengas con cuentos!, ¡déjate de cuentos! — don't give me that! *
eso se me hace cuento — Cono Sur * I don't believe that for a minute, come off it! *
•
tener cuento, tu hermanito tiene mucho cuento — your little brother is a big fibber *cuento chino — tall story, cock-and-bull story *
¡no me vengas con cuentos chinos! — don't give me that (rubbish)! *
el cuento del tío — And, Cono Sur confidence trick, confidence game ( EEUU)
3) [otras locuciones]•
¿a cuento de qué?, ¿a cuento de qué sacas ese tema ahora? — what are you bringing that up for now?•
traer algo a cuento — to bring sth up•
venir a cuento, eso no viene a cuento — that's irrelevant, that doesn't come into it, that has nothing to do with ittodo esto viene a cuento de lo que acaba de pasar — this all has some bearing on what has just happened
4) frm (=cómputo)IISM [de bastón] point, tip* * *I1)a) ( narración corta) short story; ( para niños) story, taleel cuento de Cenicienta — the tale o story of Cinderella
aplícate el cuento — (fam) take note
cuento de nunca acabar: esto es el cuento de nunca acabar it just never ends, it just goes on and on; traer algo a cuento to bring something up; venir a cuento: eso no viene a cuento that doesn't come into it; sin venir a cuento — for no reason at all
b) ( chiste) joke, story2)a) (fam) ( chisme)comer cuentos — (Ven fam) to fall for anything
b) (fam) (mentira, excusa) story (colloq)hacerle al cuento — (Méx fam) to pretend
c) (fam) ( exageración)3) ( número)IIsin cuento — countless, innumerable
* * *= story, story book [storybook], tale, yarn, nursery story, storie.Nota: Forma arcaica de "story".Ex. There were lessons in this story which appear to have been ignored but remain valid for the future.Ex. These he bound up in three volumes, and on the fly leaf of the first volume wrote 'I have always retained a kind of affection for little story books, as they recall muy early days'.Ex. 'I only wanted to write an interesting tale,' he will say, ignoring that the interest of a story almost always comes from seeing the human will in action -- against chaos or against order.Ex. Every teacher, I suppose, has his own collection of favorite yarns based on personal experiences.Ex. The child who has the advantage of being brought up enriched by hearing stories and reading books will have the opportunity to air his knowledge about the characters in nursery stories.Ex. One of these collectors was a Captain Cox, stone mason of Coventry, a person with 'great oversight... in matters of storie'.----* aplicársele el cuento a Alguien = cap + fit.* contar un cuento = tell + story.* cuenta-cuentos = storyteller [story-teller], storytelling [story-telling].* cuento chino = tall tale, tall story.* cuento de hadas = fairy story, fairy tale [fairytale].* cuento de viejas = old wives' tale.* cuento escrito = written story.* cuento infantil = picture book.* cuento popular = folk tale, folktale [folk tale].* hora del cuento = story hour [storyhour], storytelling [story-telling], storytime [story time].* lectura de cuentos = story reading.* narración de cuentos = storytelling [story-telling].* narrador de cuentos = storyteller [story-teller], story teller.* que no viene a cuento = off-topic.* rincón del cuento, el = storycorner, the.* ¡se te acabó el cuento! = the jig's up!.* sin venir a cuento = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* urdir un cuento = weave + a tale.* vivir del cuento = live off + the fat of the land.* * *I1)a) ( narración corta) short story; ( para niños) story, taleel cuento de Cenicienta — the tale o story of Cinderella
aplícate el cuento — (fam) take note
cuento de nunca acabar: esto es el cuento de nunca acabar it just never ends, it just goes on and on; traer algo a cuento to bring something up; venir a cuento: eso no viene a cuento that doesn't come into it; sin venir a cuento — for no reason at all
b) ( chiste) joke, story2)a) (fam) ( chisme)comer cuentos — (Ven fam) to fall for anything
b) (fam) (mentira, excusa) story (colloq)hacerle al cuento — (Méx fam) to pretend
c) (fam) ( exageración)3) ( número)IIsin cuento — countless, innumerable
* * *= story, story book [storybook], tale, yarn, nursery story, storie.Nota: Forma arcaica de "story".Ex: There were lessons in this story which appear to have been ignored but remain valid for the future.
Ex: These he bound up in three volumes, and on the fly leaf of the first volume wrote 'I have always retained a kind of affection for little story books, as they recall muy early days'.Ex: 'I only wanted to write an interesting tale,' he will say, ignoring that the interest of a story almost always comes from seeing the human will in action -- against chaos or against order.Ex: Every teacher, I suppose, has his own collection of favorite yarns based on personal experiences.Ex: The child who has the advantage of being brought up enriched by hearing stories and reading books will have the opportunity to air his knowledge about the characters in nursery stories.Ex: One of these collectors was a Captain Cox, stone mason of Coventry, a person with 'great oversight... in matters of storie'.* aplicársele el cuento a Alguien = cap + fit.* contar un cuento = tell + story.* cuenta-cuentos = storyteller [story-teller], storytelling [story-telling].* cuento chino = tall tale, tall story.* cuento de hadas = fairy story, fairy tale [fairytale].* cuento de viejas = old wives' tale.* cuento escrito = written story.* cuento infantil = picture book.* cuento popular = folk tale, folktale [folk tale].* hora del cuento = story hour [storyhour], storytelling [story-telling], storytime [story time].* lectura de cuentos = story reading.* narración de cuentos = storytelling [story-telling].* narrador de cuentos = storyteller [story-teller], story teller.* que no viene a cuento = off-topic.* rincón del cuento, el = storycorner, the.* ¡se te acabó el cuento! = the jig's up!.* sin venir a cuento = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* urdir un cuento = weave + a tale.* vivir del cuento = live off + the fat of the land.* * *A1 (narración corta) short story; (para niños) story, taleescritor de cuentos a short-story writerlibro de cuentos book of short storiesel cuento de Caperucita Roja the tale o story of Little Red Riding Hoodcuéntame un cuento tell me a storyaplícate el cuento ( fam); take notecontar el cuento: un minuto más y no habría contado el cuento one minute more and I wouldn't have been here o have lived to tell the tale ( colloq)el cuento de nunca acabar: ¿otra vez nos vamos a mudar? esto es el cuento de nunca acabar we're going to move again? this is like a neverending story o there seems to be no end to thistraer algo a cuento to bring sth upvenir a cuento: no saques a relucir cosas que no vienen a cuento don't dredge up things that have nothing to do with this o which have no bearing on this o which are irrelevantsin venir a cuento for no reason at all2 (chiste) joke, story¿sabes el cuento del elefante que …? do you know the joke o ( colloq) the one about the elephant that …?Compuestos:short storyfairy story, fairy taleB1 ( fam)(chisme): se enteró y le fue con el cuento al profesor she found out and ran off to tell the teacher ( colloq)siempre anda con cuentos sobre todo el mundo she's always gossiping about everybodycomer cuentos ( Ven fam): ¡tú sí que comes cuentos! you're so gullible! o you'd believe anything! o ( colloq) you'd fall for anything!no me vengas con cuentos I'm not interested in excuses o stories3 ( fam)(exageración): todos esos lloros son puro cuento para que te perdone all that crying is just put on to get me to forgive you¡qué vas a estar enfermo!, ¡tú lo que tienes es mucho cuento! you're not sick, you're just putting it on! ( colloq), you're not sick, stop fibbing! ( colloq)Compuestos:( fam):eso de que se va a casar es un cuento chino all that stuff about getting married is a load of baloney o ( AmE) bull o ( BrE) rubbish ( colloq)yo no soy tan ingenuo, así que no me vengas con cuentos chinos I'm not as gullible as you think, so don't give me your cock-and-bull story ( colloq)me quiso hacer el cuento del tío y no me dejé he tried to con me o pull a fast one on me but I didn't fall for it ( colloq)( fam); old wives' taleC(número): sin cuento countless, innumerable* * *
Del verbo contar: ( conjugate contar)
cuento es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
Multiple Entries:
contar
cuento
contar ( conjugate contar) verbo transitivo
1 ‹dinero/votos/días› to count;
y eso sin cuento las horas extras and that's without including overtime;
lo cuento entre mis amigos I consider him (to be) one of my friends
2 ‹cuento/chiste/secreto› to tell;
es muy largo de cuento it's a long story;
¿qué cuentas (de nuevo)? (fam) how're things? (colloq)
verbo intransitivo
1 ( en general) to count;
¿este trabajo cuenta para la nota final? does this piece of work count toward(s) the final grade?;
ella no cuenta para nada what she says (o thinks etc) doesn't count for anything
2
◊ cuento contigo para la fiesta I'm counting o relying on you being at the party;
sin cuento con que … without taking into account that …
contarse verbo pronominala) (frml) ( estar incluido):
su novela se cuenta entre las mejores his novel is among the bestb)◊ ¿qué te cuentas? how's it going? (colloq)
cuento sustantivo masculino
( para niños) story, tale;
cuento de hadas fairy story, fairy tale;
venir a cuento: eso no viene a cuento that doesn't come into it;
sin venir a cuento for no reason at all
◊ no me vengas con cuentos I'm not interested in your excuses o storiesd) (fam) ( exageración):
eso es un cuento chino what a load of baloney;
el cuento del tío a con trick
contar
I verbo transitivo
1 (un suceso, una historia) to tell
2 (numerar) to count
II verbo intransitivo to count
♦ Locuciones: contar con, (confiar en) to count on
(constar de) to have
cuento sustantivo masculino
1 story
2 Lit short story
contar un cuento, to tell a story
cuento de hadas, fairy tale
3 (embuste) lie: ¡déjate de cuentos!, get on with it!
4 (cotilleo, acusación) ya le fue con el cuento a la suegra, she ran off to tell the tale to her mother-in-law
5 cuento chino, tall story
♦ Locuciones: figurado eso no viene a cuento, that's beside the point
vivir del cuento, to live off other people
' cuento' also found in these entries:
Spanish:
colorín
- gratuitamente
- historia
- historieta
- modular
- moraleja
- novela
- si
- tal
- alargar
- aquél
- chabacano
- chiste
- colar
- contar
- inventar
- relato
- tragar
- venir
English:
bank on
- cock and bull story
- expect
- fairy story
- fairy tale
- horror story
- lurid
- moral
- number
- racy
- relate
- run
- spin out
- story
- tale
- tall story
- tell
- unfold
- yarn
- act
- eye
- fairy
- old
- short
- tall
- way
- yet
* * *♦ nm1. [narración] short story;[fábula] tale;un libro de cuentos a storybook;contar un cuento to tell a story;venir a cuento to be relevant;sin venir a cuento for no reason at all;y eso, ¿a cuento de qué? what's all this in aid of?;aplicarse el cuento: ¿ves lo que le ha pasado? pues aplícate el cuento see what happened to him? well, you just have a good think about that;Famir con el cuento a alguien to go and tell sb;Famser el cuento de nunca acabar to be a never-ending story o an endless businesscuento de hadas fairy tale; Fam el cuento de la lechera:es el cuento de la lechera that's pie in the sky¡déjate de cuentos! stop making things up!, don't give me that!;ése tiene mucho cuento he's always putting it on;venir con cuentos to tell fibs o stories;CSurhacerle a alguien el cuento del tío to pull a scam on sb, to con sb;Esptener más cuento que Calleja to be a big fibber;vivir del cuento to live by one's witscuento chino:lo del final del mundo es cuento chino that stuff about the end of the world is a load of Br rubbish o US bull;* * *m1 (short) story;cuento de nunca acabar fig never-ending story;ir con el cuento a alguien tell s.o. tales2 ( pretexto) excuse;tener mucho cuento put it on fam ;vivir del cuento fam live off other people3:venir a cuento be relevant;eso no viene a cuento that’s irrelevant;traer a cuento bring up* * *cuento nm1) : story, tale2)cuento de hadas : fairy tale3)sin cuento : countless* * *cuento n2. (en literatura) short story -
11 baby
'beibiplural - babies; noun1) (a very young child: Some babies cry during the night; (also adjective) a baby boy.) bebé2) ((especially American, often babe) a girl or young woman.) chica, nena, ricura•- babyish- baby buggy/carriage
- baby grand
- baby-sit
- baby-sitter
- baby-sitting
baby n1. bebé / niñoshe's going to have a baby va a tener un niño / va a tener un hijo2. críatr['beɪbɪ]1 bebé nombre masculino2 (young child) niño,-a3 (youngest son) benjamín nombre masculino4 (of animal) cría5 figurative use (infantile person) niño,-a■ don't be such a baby! ¡no seas niño!6 (brainchild) invento1 (pamper) mimar\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto have a baby dar a luz, tener un niñoto be left holding the baby pagar el patoto throw the baby out with the bath-water tirar las frutas frescas con las pochasit's your baby! ¡ya te las apañarás!baby boom explosión nombre femenino demográficababy boomer persona nacida durante una explosión demográficababy boy niñobaby carriage SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL cochecito de niñobaby farm SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL guardería infantilbaby girl niñababy grand piano de media colababy powder polvos nombre masculino plural (de talco) para niñosbaby tooth diente nombre masculino de lechebaby adj1) : de niñoa baby carriage: un cochecitobaby talk: habla infantil2) tiny: pequeño, minúsculoadj.• infantil adj.• pequeño, -a adj.n.• bebé s.m.• criatura s.f.• guagua s.f.• nene s.m.• niño de pecho s.m.• rorro s.m.v.• mimar v.
I 'beɪbia) ( infant) bebé m, niño, -ña m,f, bebe, -ba m,f (Per, RPl), guagua f (Andes)to have a baby — tener* un hijo or un niño
to leave somebody holding the baby — (BrE) cargarle* el muerto a alguien (fam)
to throw the baby out with the bathwater — tirar las frutas frescas con las podridas or (Esp tb) las pochas
b) ( animal) cría fc) ( youngest member) benjamín, -mina m,fd) ( pet concern) (colloq)the campaign is her baby — la campaña es su proyecto or su criatura
II
adjective <corn/car> pequeño
III
transitive verb -bies, -bying, -bied mimar, malcriar*['beɪbɪ]1. N1) (=infant) bebé mf, bebe(-a) m / f (Arg), guagua f (And); (=small child) nene(-a) m / f, niño(-a) m / fthe baby of the family — el benjamín/la benjamina
don't be such a baby! — ¡no seas niño/niña!
- throw out the baby with the bathwater2) (US) ** (=girlfriend) chica * f ; (in direct address) nena * f, cariño m ; (=boyfriend) chico * m ; (in direct address) cariño3) *(fig)a) (=special responsibility)b) (esp US) (=thing)2.VT mimar, consentir3. ADJ1) (=for a baby) de niñobaby clothes — ropita f de niño
2) (=young)baby hedgehog — cría f de erizo
baby rabbit — conejito m
3) (=small) pequeñobaby sweetcorn — mazorca f pequeña
4.CPDbaby bath N — (=bowl, bath) bañera f para bebé; (=gel) gel m de baño para bebé
baby batterer N — persona que maltrata a los niños
baby battering N — maltrato m de los niños
baby bed N — (US) cuna f
baby blues * NPL — (=depression) depresión fsing posparto
baby bonds NPL — (US) bonos mpl depreciados
baby boomer N — niño(-a) m / f nacido(-a) en época de un boom de natalidad (esp de los años 60)
Baby bouncer ® N — columpio m para bebés
baby break N — interrupción f de las actividades profesionales por maternidad
baby brother N — hermano m pequeño
baby buggy N — cochecito m (de bebé)
baby carriage N — (US) cochecito m (de bebé)
baby clothes NPL — ropita fsing de niño
baby doll N — (=toy) muñeca f (en forma de bebé) ; (=nightdress) baby doll m (camisón)
baby doll nightie N — baby doll m (camisón)
baby food(s) N (PL) — comida f para bebés, potitos mpl (Sp) *
baby grand N — (Mus) piano m de media cola
baby lotion N — loción f para bebé
baby milk N — (powdered) leche f maternizada
baby minder N — niñera f
baby monitor N — monitor m de bebés
baby seat N — (Aut) sillita f or asiento m de seguridad para bebés
baby shower N — (US) fiesta con entrega de regalos a la madre y al recién nacido
baby sister N — hermana f pequeña
baby snatcher N — mujer f que roba un bebé
baby tender N — (US) canguro mf
baby tooth * N — diente m de leche
baby walker N — andador m, tacatá m (Sp) *
* * *
I ['beɪbi]a) ( infant) bebé m, niño, -ña m,f, bebe, -ba m,f (Per, RPl), guagua f (Andes)to have a baby — tener* un hijo or un niño
to leave somebody holding the baby — (BrE) cargarle* el muerto a alguien (fam)
to throw the baby out with the bathwater — tirar las frutas frescas con las podridas or (Esp tb) las pochas
b) ( animal) cría fc) ( youngest member) benjamín, -mina m,fd) ( pet concern) (colloq)the campaign is her baby — la campaña es su proyecto or su criatura
II
adjective <corn/car> pequeño
III
transitive verb -bies, -bying, -bied mimar, malcriar* -
12 niña
adj.Childish, child-like, puerile (infantil).* * *1→ link=niño niño,-a* * *f., (m. - niño)* * *SF1)niña bonita — * [en lotería] (=15) number fifteen
2) [de los ojos] pupilniño 2., 1)* * *femenino pupil* * *= baby girl.Ex. With a conception calendar you can choose to conceive on the days that Nature has chosen for a baby boy or a baby girl.----* niña de + Posesivo + ojos, la = apple of + Posesivo + eye, the.* * *femenino pupil* * *= baby girl.Ex: With a conception calendar you can choose to conceive on the days that Nature has chosen for a baby boy or a baby girl.
* niña de + Posesivo + ojos, la = apple of + Posesivo + eye, the.* * *pupilser la niña de los ojos de algn to be the apple of sb's eye* * *
niña sustantivo femenino
pupil;
ver tb niño sustantivo masculino, femenino
niño,-a
I sustantivo masculino y femenino child: tiene dos niños y una niña, he has two sons and a daughter
va a tener un niño, she's expecting a baby
de niño, as a child
II adjetivo (persona infantil) child
♦ Locuciones: la niña de tus ojos, the apple of one's eye
niña
I sustantivo femenino
1 girl
2 Anat pupil
figurado es la niña de sus ojos, she's the apple of his eye
II adjetivo ➣ niño,-a
' niña' also found in these entries:
Spanish:
acusar
- ahijada
- ahijado
- bisnieta
- bisnieto
- cabecear
- consentida
- consentido
- contestón
- contestona
- escolar
- fría
- frío
- fruición
- ir
- fuerte
- igual
- lazo
- malicia
- mar
- mientras
- nena
- nene
- nieta
- nieto
- niño
- que
- querubín
- repelente
- repipi
- respondón
- respondona
- salero
- éste
- marimacho
- mono
- reverencia
- tomar
- trigueño
English:
boo-boo
- brownie
- curious
- girl
- girlish
- it
- madam
- probe into
- bride
- child
- grind
- toddler
- tom
- -year-old
* * *niña nf1. [del ojo] pupil;ser la niña de los ojos de alguien to be the apple of sb's eye* * *1 f1 girl2 f ANAT pupil;es la niña de sus ojos fig he is the apple of her eye;guardar algo como la niña de sus ojos take very good care of sth, guard sth with one’s life* * *niña nf1) pupila: pupil (of the eye)2)la niña de los ojos : the apple of one's eye* * *niña n1. (chica) girl / little girl2. (del ojo) pupil -
13 índice
m.1 index, table of contents.2 index finger, index, forefinger, long finger.3 rate, coefficient, ratio.4 pointer, indicator.5 suffix of a string.* * *2 (de un libro) index, table of contents; (catálogo) catalogue3 (dedo) index finger, forefinger\índice de mortalidad death rateíndice de natalidad birth rateíndice de precios al consumo retail price index* * *noun m.* * *SM1) [de libro, publicación] indexíndice de materias, índice temático — table of contents
2) (=catálogo) (library) catalogue, (library) catalog (EEUU)3) (Estadística) rateíndice de audiencia — (TV) audience ratings pl
índice de mortalidad — death rate, mortality rate
4) (Econ) index5) (Mec)6) (=prueba) sign, indicationes un índice claro de que el plan ha fracasado — it's a clear sign o indication that the plan has failed
7) (Téc) (=aguja) pointer, needle; (=manecilla) hand8) (Anat) (tb: dedo índice) index finger, forefinger9) (Rel)* * *1) ( de una publicación) index; ( catálogo) catalog*2) (Anat) index finger, forefinger3)a) (Mat, Inf) indexb) (tasa, coeficiente) rate4) (indicio, muestra) sign, indication* * *1) ( de una publicación) index; ( catálogo) catalog*2) (Anat) index finger, forefinger3)a) (Mat, Inf) indexb) (tasa, coeficiente) rate4) (indicio, muestra) sign, indication* * *índice11 = index [indices/indexes, -pl.].Nota: Listado alfabético o sistemático de materias que envían a la posición de cada materia en un documento o conjunto de documentos.Ex: An index, in the context of information retrieval, is some kind of physical mechanism, or tool, which serves to indicate to the searcher those parts of an information store which are potentially relevant to a request.
* al estilo de los índices de materia = subject-type.* basado en índices = index-based.* boletín de índices = indexing bulletin.* buscar a través de los índices = browse.* búsqueda en el índice = index searching.* consultar a través de los índices = browse.* consultar un índice = search + index.* creación de los índices de un libro = back-of-the-book indexing, back-of-book indexing.* crear un índice = generate + index.* disco índice = index disc.* distribución de una materia en su índice = subject scatter.* elaborar un índice = produce + index.* entrada del índice = index entry.* hacer un índice digital = thumb index.* índice acumulativo = cumulative index, cumulated index.* índice alfabético = alphabetical index.* índice alfabético de materias = alphabetical subject index.* índice articulado de materias = articulated subject index.* índice bibliométrico = bibliometric index.* Indice Británico de Tecnología (BTI) = BTI (British Technology Index).* índice colectivo = pool index.* índice cruzado = dual dictionary.* índice de autores = author index.* Indice de Autores Corporativos = Corporate Index.* Indice de Citas = citation index, Citation Index.* Indice de Citas de Ciencia (SCI) = Science Citation Index (SCI).* Indice de Citas de las Ciencias Sociales (SSCI) = Social Sciences Citation Index (SSCI).* índice de contenido = contents list, table of contents [ToC], contents table.* Indice de Documentos de las Naciones Unidas (UNDEX) = UNDEX (United Nations Documents Index).* Indice de Documentos de las Naciones Unidas (UNDI) = UNDI (United Nations Documents Index).* Indice de Fuentes = source index, Source Index.* índice de libro = book index.* índice de listado de ordenador compuesto tipográficamente = typeset computer book form index.* índice de localización = localisation index.* índice de materias = subject index, topical index, subject guide.* índice de medicina = medical index.* índice de nombres = name index.* índice de publicaciones periódicas = periodical index.* índice derivado automáticamente de los títulos = derived index.* índice de términos permutados = Permuterm index.* índice de títulos = title index.* índice digital = thumb index, thumb holes.* índice encuadernado de listado de ordenador = computer book form index, computer book form index.* índice encuadernado en forma de listado de ordenador = computer book form index.* índice en lenguaje natural = natural language index.* índice en microfilm = microfilm index.* índice especializado = special index, specialist index.* índice específico = specific index.* índice final = back-of-the-book index, back-of-book index.* índice general = general index.* índice impreso = printed index.* índice invertido = dictionary, inverted index, inverted list.* índice invertido de las citas bibliográficas = citation dictionary.* índice invertido de las palabras del título = title word dictionary.* índice jerárquico = hierarchical index.* índice KWIC = KWIC index.* índice KWIC (Palabra Clave en su Contexto) = KWIC (Keyword-in-Context).* índice KWIT (Palabra Clave del Título) = KWIT (Keyword-in-Title).* índice KWOC (Palabra Clave fuera de su Contexto) = KWOC (Keyword-Out-of-Context).* índice permutado = permuted index, shunted index.* índice permutado del tipo KWIC = KWICed index.* Indice Permutado de Materias = Permuterm Subject Index.* índice permutado de palabras clave = permuted keyword index.* índice permutado de títulos = permuted title index.* índice por unitérminos = uniterm index.* índice postcoordinado = post-coordinate index.* índice precoordinado = pre-coordinate index.* índice quinquenal = quinquennial index.* índice relativo = relative index.* índices de títulos al estilo de los índices de materia = subject-type title indexes.* índices postcoordinados de fichas = card based post-coordinate index.* índice temático = subject index, thematic index, subject directory.* índice visible = visible index.* revista de índices = indexing journal.* sin índice = indexless.* sistema en el que el documento aparece representado en un único lugar del ín = one-place system.* término del índice = index term.índice22 = indicator, rate, ratio, incidence, index [indices/indexes, -pl.], rating.Ex: To indicate from which field a given work was Cuttered, these second indicators could be further redefined = Para indicar de qué campo se le había asignado la marca de Cutter a una obra, se podían delimitar aún más estos segundos indicadores.
Ex: Whether, in the future, the co-operatives will be able to fund appropriate developments at a sufficiently rapid rate remains an unanswered question.Ex: The microfiche is a common form for catalogues and indexes, usually 208 or 270 frames per fiche, in a piece of film and with a reduction ratio of 42 or 48:1.Ex: The number of entries in pre-co-ordinate system will depend upon the incidence of references and multiple entries.Ex: As job anxiety scores increased, job satisfaction indices decreased.Ex: But the rater must not be afraid to give negative ratings.* índice de abandono escolar = dropout rate.* índice de acierto = hit rate.* índice de afinidad = affinity index.* índice de alcoholemia = blood alcohol level.* índice de alcohol en sangre = blood alcohol level.* índice de apertura = openness index.* índice de audiencia = rating.* índice de calidad del aire = air quality index.* índice de colesterol = cholesterol level.* índice de confianza del consumidor = consumer confidence index.* índice de criminalidad = crime rate.* índice de deserción escolar = dropout rate.* índice de divorcios = divorce expectancy.* índice de evaporación = evaporation rate.* índice de exhaustividad = recall ratio.* índice de exhaustividad de la recuperación = recall measure.* índice de éxito = success rate.* índice de fracaso escolar = failure rate, dropout rate.* índice de impacto = impact indicator, impact factor.* índice de impacto de una publicación periódica = periodical impact factor.* índice de impacto inmediato = immediacy index.* índice de irrelevancia = fallout, fallout ratio.* índice de Jaccard = Jaccard's index.* índice del coste de (la) vida = cost of living index.* índice del costo de (la) vida = cost of living index.* índice de legibilidad = readability rating, readability formula, readability index.* índice de masa corporal (IMC) = body mass index (BMI).* índice de morbosidad = morbidity rate.* índice de morbosidad infantil = infant morbidity rate.* índice de mortalidad = death rate, mortality rate.* índice de mortalidad infantil = infant mortality rate.* índice de mortalidad materna = maternity mortality rate.* índice de mortandad = death rate, mortality rate.* índice de no citación = uncitedness.* índice de obsolescencia = aging rate [ageing rate], aging factor [ageing factor].* índice de octano = octane number.* índice de palabras del documento = textwords ratio.* índice de pertinencia = precision ratio, relevance rating, relevance ranking.* índice de ponderación = threshold weight.* índice de precios = price index.* índice de precios al consumo = consumer price index (CPI), cost of living index.* Indice de Precios al Consumo (IPC) = Retail Price Index (RPI).* índice de precipitación = rainfall figure.* índice de precisión = precision figure.* índice de predicción = predictor.* índice de probabilidad = expectancy ratio.* índice de producción = output indicator.* índice de productividad = output measure.* índice de registro por documento = item record index.* índice de registro por término = term record index.* índice de rendimiento = performance rating, performance measure, output measure.* índice de rendimiento personal = individual performance index.* índice de respuesta = response rate, rate of response.* índice de satisfacción = fill rate, satisfaction rating.* índice de suicidios = suicide rate.* índice de uso = performance measure, output measure.* índice económico = economic index.* índice proporciométrico = proportiometric index.índice33 = forefinger.Nota: Dedo de la mano.Ex: Then he picked up about 2 cm. of type from the right-hand end of the uppermost line (i.e. the last word or two of the last line) with the thumb and forefinger of his right hand, read it, and dropped the pieces of type one by one into their proper boxes.
* dedo índice = index finger, forefinger.* * *A1 (de una publicación) index; (catálogo) catalog*2Compuestos:alphabetical index● índice temático or de materiastable of contentsB ( Anat) index finger, forefingerC1 ( Mat) index2 ( Inf) index3 (tasa, coeficiente) rateun aumento en el índice de criminalidad an increase in the crime rateCompuestos:cephalic indexratings (pl)cost-of-living indexbody mass indexdeath rate, mortality ratebirth rate● índice de precios al consumo or al consumidorconsumer prices index, ≈ retail price index ( in UK)wholesale price index● índice de sobrevivencia or supervivenciasurvival rateD (indicio, muestra) sign, indicationes un índice de la crisis it is a sign o an indication of the crisis* * *
Del verbo indizar: ( conjugate indizar)
indicé es:
1ª persona singular (yo) pretérito indicativo
indice es:
1ª persona singular (yo) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo
Multiple Entries:
indizar
índice
índice sustantivo masculino
1 ( de una publicación) index;
( catálogo) catalog( conjugate catalog)
2 (Anat) index finger, forefinger
3 (tasa, coeficiente) rate;
índice sustantivo masculino
1 (de libro) index, contents pl
2 (proporción, tasa) rate
índice de audiencia, ratings pl; índice de natalidad/mortalidad, birth/death rate
Fin índice de precios al consumo (IPC), retail price index (RPI)
Fin índice bursátil, stockmarket index
Téc índice de calidad, quality factor
3 Anat (dedo) índice, index finger, forefinger
4 (síntoma, señal) sign, indication
Index tiene dos formas del plural: si te refieres al contenido de un libro, el plural es indexes, pero si te refieres a un término matemático, es indices.
' índice' also found in these entries:
Spanish:
abstención
- concentrarse
- dedo
- IPC
- sumaria
- sumario
- tabla
- ponderar
- tasa
English:
birth rate
- consumer price index
- content
- CPI
- death rate
- economy
- finger
- forefinger
- index
- index finger
- labour-intensive
- literacy
- rate
- rating
- Retail Price Index
- RPI
- unemployment
- gazetteer
- incidence
- retail
- subject
* * *índice nm1. [indicador] index;[proporción] level, rate índice de audiencia audience ratings;índice bursátil stock market index;Quím índice de cetano cetane number; Informát índice de compresión compression ratio;índice de desempleo unemployment rate;el índice de desempleo ha caído unemployment has fallen;Bolsa índice Dow Jones Dow-Jones index;índice económico economic indicator;índice de golpes [en golf] stroke index;índice de mortalidad mortality rate;índice de natalidad birth rate;Bolsa índice Nikkei Nikkei index;índice de popularidad popularity rating;Fís índice de refracción refractive index2. [señal, indicio] sign, indicator;el número de llamadas es índice del interés despertado the number of calls is a sign of how much interest has been generated3. [lista, catálogo] catalogue;[de libro] index;índice (de contenidos) (table of) contentsíndice alfabético alphabetical index;índice de materias table of contents;índice onomástico index of proper names;índice temático subject index5.(dedo) índice index finger6. [letra] index7. Mat index* * *m1 index;índice de precios al consumo consumer price index, Br tb retail price index;índice bursátil stock market index, Br share index;índice de desempleo unemployment rate2:dedo índice index finger* * *índice nm1) : index2) : index finger, forefinger3) indicio: indication* * *índice n2. (dedo) index finger -
14 psicología
f.psychology.* * *1 psychology* * *noun f.* * *SF psychologypsicología conductista — behavioural psychology, behavioral psychology (EEUU)
psicología femenina — feminine psychology, female psychology
* * *femenino psychology* * *femenino psychology* * *1 (ciencia) psychology2 (mentalidad) psychologyCompuestos:occupational psychologyindustrial psychologychild psychology* * *
psicología sustantivo femenino
psychology
psicología sustantivo femenino psychology
' psicología' also found in these entries:
English:
psychology
* * *psicología, sicología nf1. [ciencia] psychologypsicología clínica clinical psychology;psicología cognitiva cognitive psychology;psicología infantil child psychology;psicología del trabajo occupational psychology2. [forma de pensar] psychology;la psicología de los niños the psychology of children, the way children think3. [comprensión]tiene mucha psicología para las negociaciones he understands the psychology of negotiating;hay que tener mucha psicología para tratar con niños to deal with children you need to understand how their minds work* * *f psychology* * *psicología nf: psychology* * *psicología n psychology -
15 for
fo:
1. preposition1) (to be given or sent to: This letter is for you.) para2) (towards; in the direction of: We set off for London.) para, hacia, en dirección a3) (through a certain time or distance: for three hours; for three miles.) durante4) (in order to have, get, be etc: He asked me for some money; Go for a walk.) (pedir dinero); (salir) a (pasear)5) (in return; as payment: He paid $2 for his ticket.) por6) (in order to be prepared: He's getting ready for the journey.) para7) (representing: He is the member of parliament for Hull.) por8) (on behalf of: Will you do it for me?) por9) (in favour of: Are you for or against the plan?) por, a favor de10) (because of: for this reason.) por, a causa de11) (having a particular purpose: She gave me money for the bus fare.) para12) (indicating an ability or an attitude to: a talent for baking; an ear for music.) para13) (as being: They mistook him for someone else.) por, para14) (considering what is used in the case of: It is quite warm for January (= considering that it is January when it is usually cold).) para15) (in spite of: For all his money, he didn't seem happy.) a pesar de
2. conjunction(because: It must be late, for I have been here a long time.) ya que, puesto quefor prep1. parais this the train for London? ¿es éste el tren que va a Londres?2. porI bought it for £12 lo compré por 12 libraswhat can I do for you? ¿qué puedo hacer por ti?3. desde hace4. durante5. de"T" for Tony "T" de Tonywhat's the word for "cheese" in Spanish? ¿cómo se dice "cheese" en español?6. a favor deare you for the plan, or against it? ¿estás a favor del plan, o en contra?tr[fɔːSMALLr/SMALL]1 (intended) para■ there's a phone call for Mr. Smith hay una llamada para el Sr. Smith2 (purpose) para■ what's this for? ¿para qué sirve esto?■ shall we meet for lunch? ¿quedamos para comer?3 (destination) para■ where do I catch the train for Newcastle? ¿dónde se coge el tren para Newcastle?4 (in order to help, on behalf of) por5 (because of, on account of) por, a causa de■ a meeting has been called for 10.00 se ha convocado una reunión para las 10.00■ I've lived here for 5 years hace 5 años que vivo aquí, vivo aquí desde hace 5 años■ it's the first accident here for a long time es el primer accidente que ocurre aquí desde hace mucho tiempo8 (in exchange, as replacement of) por■ I got it for £500 lo conseguí por 500 libras■ the record went for $50 el disco se vendió por 50 dólares9 (in favour of, in support of) por, a favor de■ who did you vote for? ¿a quién votaste?■ are you for or against the new laws? ¿estás a favor o en contra de las nuevas leyes?10 (despite) a pesar de, para; (considering, contrast) para■ I still love him, for all his faults lo quiero, a pesar de todos sus defectos11 (as) de, como, por■ what do they use for fuel? ¿qué utilizan de combustible?12 (in order to obtain) para■ for further details... para más información....13 (representing) por; (meaning) de■ I can't go to the meeting - will you go for me? no puedo asistir a la reunión - ¿quieres ir en mi lugar?■ what's the Spanish for "pool"? ¿cómo se dice "pool" en castellano?14 (as regards, concerning) por, en cuanto a■ for my part, he can do as he likes por mí, que haga lo que quiera■ as for him, who cares? en cuanto a él, ¿a quién le importa?■ luckily for us, it didn't rain afortunadamente para nosotros, no llovió15 (as part of, as being) por, para■ do you know that for a fact? ¿lo sabes a ciencia cierta?■ what do you want for dinner? ¿qué quieres para comer?1 para16 formal use literal ya que, puesto que\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLas for me por mi parte, en cuanto a mífor all I know que yo sepafor all that a pesar de todo, con todofor good para siemprefor the first time por primera vezfor the last time por última vezoh for...! ¡ojalá tuviera...!■ oh for a star to guide my way! ¡ojalá tuviera una estrella que me guiara los pasos!there's nothing for it but... no hay más remedio que...to be for it cargárselafor ['fɔr] conj: puesto que, porquefor prepclothes for children: ropa para niñosit's time for dinner: es la hora de comer2) because of: porfor fear of: por miedo dea gift for you: un regalo para tihe fought for his country: luchó por su patriaa cure for cancer: una cura para el cáncerfor your own good: por tu propio bienI bought it for $5: lo compré por $5a lot of trouble for nothing: mucha molestia para nada7) as for: para, con respecto ahe's going for two years: se va por dos añosI spoke for ten minutes: hablé (durante) diez minutosshe has known it for three months: lo sabe desde hace tres mesesconj.• para conj.• pues conj.• ya que conj.n.• por s.m.prep.• a causa de prep.• como prep.• de prep.• durante prep.• en honor de prep.• en lugar de prep.• para prep.• por prep.
I fɔːr, fɔː(r), weak form fər, fə(r)1) preposition2)a) ( intended for) parais there a letter for me? — ¿hay carta para mí?
clothes for men/women — ropa de hombre/mujer
is it for sale? — ¿está en venta?, ¿se vende?
b) ( on behalf of) porhe plays for England — forma parte de or juega en la selección inglesa
c) ( in favor of) a favor de3) ( indicating purpose)what's that for? — ¿para qué es eso?, ¿eso para qué sirve?
it's for trimming hedges — es or sirve para recortar setos
to go out for a meal — salir* a comer fuera
to be for it — (colloq)
here comes Dad, we're for it now! — ahí viene papá ahora sí que estamos listos or (Col tb) hechos or (CS tb) fritos! (fam)
4)a) (as)we're having chicken for dinner — vamos a cenar pollo or hay pollo para cenar
what's for dessert? — ¿qué hay de postre?
b) ( representing)what's (the) German for ``ice cream''? — ¿cómo se dice ``helado'' en alemán?
c) ( instead of) porcould you call him for me? — ¿podrías llamarlo tú?, ¿me harías el favor de llamarlo?
5) ( giving reason) porif it weren't for Joe... — si no fuera por Joe...
for one thing it's too costly and for another we don't need it — para empezar es muy caro y además no lo necesitamos
6)a) ( in exchange for) porI bought the book for $10 — compré el libro por 10 dólares
b) ( indicating proportion) porfor every one we find, there are 20 that get away — por cada uno que encontramos, se nos escapan 20
7)a) ( as concerns) para8)a) ( in spite of)for all her faults, she's been very kind to us — tendrá sus defectos, pero con nosotros ha sido muy buena
is there time for us to have a cup of coffee? — ¿tenemos tiempo de tomar un café?
9) ( in exclamations)oh, for some peace and quiet — qué (no) daría yo por un poco de paz y tranquilidad!
10) ( in the direction of) parathe plane/bus for New York — el avión/autobús para or de Nueva York
11)a) ( indicating duration)I've only been here for a day — sólo llevo un día aquí, hace sólo un día que estoy aquí
how long are you going for? — ¿por cuánto tiempo vas?, ¿cuánto tiempo te vas a quedar?
b) ( on the occasion of) parac) (by, before) para12) ( indicating distance)
II
conjunction (liter) pues (liter), puesto que (frml), porque[fɔː(r)] When for is part of a phrasal verb, eg look for, make for, stand for, look up the verb. When it is part of a set combination, eg as for, a gift for, for sale, eager for, look up the other word.1. PREPOSITION1) (=going to) parathe train for London — el tren para or de Londres
2) (=intended for) parais this for me? — ¿es para mí esto?
3) (to express purpose) parawe went to Tossa for our holidays — fuimos a pasar las vacaciones a Tossa, fuimos a Tossa para las vacaciones
•
what for? — ¿para qué?what's it for? — ¿para qué es or sirve?
what do you want it for? — ¿para qué lo quieres?
what did you do that for? — ¿por qué hiciste eso?
4) (employment) para5) (=on behalf of)"I can't iron this shirt" - "don't worry, I'll iron it for you" — -no puedo planchar esta camisa -no te preocupes, yo te la plancho
"I still haven't booked the ticket" - "I'll do it for you" — -no he reservado el billete todavía -ya lo haré yo
who is the representative for your group? — ¿quién es el representante de vuestro grupo?
6) (=as in) de7) (=in exchange for) porhe'll do it for £25 — lo hará por 25 libras
for every one who voted yes, 50 voted no — por cada persona que votó a favor, 50 votaron en contra
•
to pay 50 pence for a ticket — pagar 50 peniques por una entradathe government will match each donation pound for pound — el gobierno igualará cada donativo, libra a libra
•
I sold it for £5 — lo vendí por or en 5 libras8) (=to the value of)a cheque for £500 — un cheque or talón por valor de 500 libras
how much is the cheque for? — ¿por cuánto es el cheque?
a) (making comparisons) parahe's tall/mature for his age — es alto/maduro para su edad or para la edad que tiene
b) (specifying)it was too difficult for her — era demasiado difícil para ella, le era demasiado difícil
that's easy for you to say — para ti es fácil decirlo, a ti te es fácil decirlo
10) (=in favour of) a favor deanyone for a game of cards? — ¿alguien se apunta a una partida de cartas?
•
are you for or against the idea? — ¿estás a favor o en contra de la idea?are you for or against us? — ¿estás con nosotros o en contra?
•
I'm all for it — estoy completamente a favor•
the campaign for human rights — la campaña pro derechos humanos, la campaña en pro de los derechos humanos•
a collection for the poor — una colecta a beneficio de los pobres11) (=as, by way of)what's for dinner? — ¿qué hay para cenar?
12) (=because of) por•
for fear of being criticized — por miedo a la crítica, por temor a ser criticado13) (=in spite of) a pesar de•
for all his wealth — a pesar de su riquezafor all he promised to come, he didn't — a pesar de habérmelo prometido, no vino
a) (future/past duration)When translating for and a period of time, it is often unnecessary to translate for, as in the examples below where durante is optional:Alternatively, translate [for] using [durante], or, especially when talking about very short periods, [por]. Use [por] also with the verb [ir], although again it is often optional in this case:I'm going for three weeks — me voy tres semanas, estaré allí tres semanas
for a moment, he didn't know what to say — por un momento, no supo qué decir
Use hace... que and the present to describe actions and states that started in the past and are still going on. Alternatively use the present and desde hace. Another option is sometimes llevar and the gerund. Don't use the present perfect in Spanish to translate phrases like these, unless they are in the negative.he won't be back for a couple of hours/days — no regresará hasta dentro de un par de horas/días, tardará un par de horas/días en regresar
he has been learning French for two years — hace dos años que estudia francés, estudia francés desde hace dos años, lleva dos años estudiando francés
it has not rained for 3 weeks — hace 3 semanas que no llueve, no llueve or no ha llovido desde hace 3 semanas, lleva 3 semanas sin llover
I have known her for years — hace años que la conozco, la conozco desde hace años
Notice how the tenses change when talking about something that [had] happened or [had been] happening [for] a time:I haven't seen her for two years — hace dos años que no la veo, no la he visto desde hace dos años, no la veo desde hace dos años, llevo dos años sin verla
he had been learning French for two years — hacía dos años que estudiaba francés, estudiaba francés desde hacía dos años, llevaba dos años estudiando francés
I hadn't seen her for two years — hacía dos años que no la veía, no la había visto desde hacía dos años, no la veía desde hacía dos años, llevaba dos años sin verla
15) (=by, before) paracan you do it for tomorrow? — ¿lo puedes hacer para mañana?
when does he want it for? — ¿para cuándo lo quiere?
16) (=on the occasion of) parahe asked his daughter what she would like for her birthday — le preguntó a su hija qué le gustaría para su cumpleaños
17) (=for a distance of)you can see for miles from the top of the hill — desde lo alto de la colina se puede ver hasta muy lejos
for this to be possible... — para que esto sea posible...
it's not for me to tell him what to do — yo no soy quien para decirle or no me corresponde a mí decirle lo que tiene que hacer
•
it's bad for you to smoke so much — te perjudica fumar tanto•
it's best for you to go — es mejor que te vayas•
there is still time for you to do it — todavía tienes tiempo para hacerlowhat's the German for "hill"? — ¿cómo se dice "colina" en alemán?
oh for a cup of tea! — ¡lo que daría por una taza de té!
exampleI'll be for it if he catches me here! * — ¡me la voy a cargar si me pilla aquí! *
2.CONJUNCTION liter pues, puesto queshe avoided him, for he was rude and uncouth — lo eludía puesto que or pues era grosero y ordinario
* * *
I [fɔːr, fɔː(r)], weak form [fər, fə(r)]1) preposition2)a) ( intended for) parais there a letter for me? — ¿hay carta para mí?
clothes for men/women — ropa de hombre/mujer
is it for sale? — ¿está en venta?, ¿se vende?
b) ( on behalf of) porhe plays for England — forma parte de or juega en la selección inglesa
c) ( in favor of) a favor de3) ( indicating purpose)what's that for? — ¿para qué es eso?, ¿eso para qué sirve?
it's for trimming hedges — es or sirve para recortar setos
to go out for a meal — salir* a comer fuera
to be for it — (colloq)
here comes Dad, we're for it now! — ahí viene papá ahora sí que estamos listos or (Col tb) hechos or (CS tb) fritos! (fam)
4)a) (as)we're having chicken for dinner — vamos a cenar pollo or hay pollo para cenar
what's for dessert? — ¿qué hay de postre?
b) ( representing)what's (the) German for ``ice cream''? — ¿cómo se dice ``helado'' en alemán?
c) ( instead of) porcould you call him for me? — ¿podrías llamarlo tú?, ¿me harías el favor de llamarlo?
5) ( giving reason) porif it weren't for Joe... — si no fuera por Joe...
for one thing it's too costly and for another we don't need it — para empezar es muy caro y además no lo necesitamos
6)a) ( in exchange for) porI bought the book for $10 — compré el libro por 10 dólares
b) ( indicating proportion) porfor every one we find, there are 20 that get away — por cada uno que encontramos, se nos escapan 20
7)a) ( as concerns) para8)a) ( in spite of)for all her faults, she's been very kind to us — tendrá sus defectos, pero con nosotros ha sido muy buena
is there time for us to have a cup of coffee? — ¿tenemos tiempo de tomar un café?
9) ( in exclamations)oh, for some peace and quiet — qué (no) daría yo por un poco de paz y tranquilidad!
10) ( in the direction of) parathe plane/bus for New York — el avión/autobús para or de Nueva York
11)a) ( indicating duration)I've only been here for a day — sólo llevo un día aquí, hace sólo un día que estoy aquí
how long are you going for? — ¿por cuánto tiempo vas?, ¿cuánto tiempo te vas a quedar?
b) ( on the occasion of) parac) (by, before) para12) ( indicating distance)
II
conjunction (liter) pues (liter), puesto que (frml), porque -
16 recreation
rekri'eiʃən((a) pleasant activity which one enjoys doing in one's spare time (eg a sport, hobby): I have little time for recreation; amusements and recreations.) recreación- recreation ground
recreation n esparcimiento / pasatiempo / recreotr[rekrɪ'eɪʃən]1 (free time) esparcimiento2 (hobby) pasatiempo3 (in school) recreo\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLrecreation ground parque nombre masculino infantilrecreation [.rɛkri'eɪʃən] n: recreo m, esparcimiento m, diversión fn.• esparcimiento s.m.• huelga s.f.• manjar s.m.• recreación s.f.• recreo s.m.• solaz s.m.v.• recreación v.'rekri'eɪʃəna) u ( leisure) esparcimiento m; (before n)recreation ground — (BrE) campo m de deportes
recreation room — (AmE) sala f de juegos
b) c ( pastime) forma f de esparcimiento, pasatiempo mc) u (in school, prison) (BrE) recreo m[ˌrekrɪ'eɪʃǝn]1. N1) (=amusement) (also Scol) recreo m2) (=reconstruction) reconstrucción f ; (Theat) recreación f ; (=representation) representación f2.CPDrecreation area N — área f recreativa
recreation centre, recreation center (US) N — centro m de recreo
recreation ground N — campo m de deportes
recreation room N — salón m de recreo
* * *['rekri'eɪʃən]a) u ( leisure) esparcimiento m; (before n)recreation ground — (BrE) campo m de deportes
recreation room — (AmE) sala f de juegos
b) c ( pastime) forma f de esparcimiento, pasatiempo mc) u (in school, prison) (BrE) recreo m -
17 chequeo
m.1 checkup (medicine).hacerse un chequeo to have a checkup2 check.hacer un chequeo (de algo) to check (something)3 test, check, screening.4 examination, checking-up.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: chequear.* * *1 MEDICINA checkup* * *SM1) (Med) check-up2) (Aut) service* * *a) (Med) checkup; (para entrar en el ejército, a trabajar) medicalsometerse a un chequeo médico — to have a medical/a checkup
les harán un chequeo — they will be given a medical/a check-up
b) (control, inspección) checkmostradores de chequeo de tiquetes — (Col) check-in desks
* * *= checkup [check-up].Ex. The article is entitled 'How fit is your health collection?: the importance of regular check-ups: health information in the public library' = El artículo se titula "¿Está en buena forma su colección sobre salud?: la importancia de los chequeos regulares: información sanitaria en la biblioteca pública".* * *a) (Med) checkup; (para entrar en el ejército, a trabajar) medicalsometerse a un chequeo médico — to have a medical/a checkup
les harán un chequeo — they will be given a medical/a check-up
b) (control, inspección) checkmostradores de chequeo de tiquetes — (Col) check-in desks
* * *= checkup [check-up].Ex: The article is entitled 'How fit is your health collection?: the importance of regular check-ups: health information in the public library' = El artículo se titula "¿Está en buena forma su colección sobre salud?: la importancia de los chequeos regulares: información sanitaria en la biblioteca pública".
* * *1 ( Med) checkupdebe someterse a un chequeo médico antes de viajar you must have a checkup o ( BrE) a medical before you travelse hará un chequeo a fondo de la población infantil all children will be given thorough medical examinations o checkups2 (control, inspección) checkrigurosos chequeos de precios rigorous price-checksmostradores de chequeo de tiquetes ( Col); check-in desks* * *
Del verbo chequear: ( conjugate chequear)
chequeo es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
chequeó es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
Multiple Entries:
chequear
chequeo
chequear ( conjugate chequear) verbo transitivo
1 (revisar, verificar) to check;
chequeo algo con algo to check sth against sth
2 (AmL) ‹ equipaje› to check in
chequearse verbo pronominala) (Col, Ven) (Aviac) to check inb) (Ven) (Med) to have a checkup
chequeo sustantivo masculinoa) (Med) checkup;
(para entrar en el ejército, a trabajar) medical;◊ someterse a un chequeo médico to have a medical/a checkup
chequeo sustantivo masculino
1 Med checkup
2 Auto service
' chequeo' also found in these entries:
Spanish:
despreocuparse
English:
checkup
- medical
- check
* * *chequeo nm1. [médico] checkup, medical;hacerse un chequeo to have a checkupchequeo médico checkup, medical2. [comprobación] check;tuvo que pasar un chequeo policial the police ran a check on him;hacer un chequeo (de algo) to check (sth)* * *m MED check-up;chequeo oncológico cancer check-up* * *chequeo nm1) inspección: check, inspection2) : checkup, examination* * *chequeo n check up -
18 encontrar
v.1 to find.lo encontré durmiendo I found him sleepingElla encuentra monedas en la calle She finds coins in the street.Ella encontró su destino She found her destiny.2 to encounter (dificultades).3 to find.no lo encuentro tan divertido como dice la gente I don't find it o think it is as funny as people sayno sé qué le encuentran a ese pintor I don't know what they see in that painter4 to meet, to encounter, to come upon, to find.Ella encontró a su media naranja She met her better half.* * *1 (gen) to find2 (una persona sin buscar) to come across, meet, bump into3 (dificultades) to run into, come up against4 (creer) to think, find5 (notar) to find6 (chocar) to collide1 (estar) to be2 (persona) to meet; (por casualidad) to bump into, run into, meet3 (dificultades) to run into4 (chocar) to collide5 figurado (sentirse) to feel, be\encontrarse con ganas de hacer algo / encontrarse con fuerzas para hacer algo to feel like doing something* * *verb1) to find2) meet3) encounter•* * *1. VT1) (=hallar buscando) to findha encontrado trabajo — he has found work o a job
no encuentro mi nombre en la lista — I can't find o see my name on the list
2) [por casualidad] [+ objeto, dinero] to find, come across; [+ persona] to meet, run intole encontraron un tumor — they found him to have a tumour, he was found to have a tumour
•
encontrar a algn haciendo algo — to find sb doing sth3) [+ oposición] to meet with, encounter; [+ problema] to find, encounter, come acrosshasta el momento sus actividades no han encontrado oposición — so far their activities haven't met with o encountered any opposition
no encontré oposición alguna para acceder a su despacho — no one tried to stop me from getting into his office
encontrar dificultades — to encounter difficulties, run into trouble
4) (=percibir) to see5) (=considerar) to find¿encuentras el libro fácil de leer? — do you find the book easy to read?
¿cómo encontraste a tus padres después del viaje? — how did you find your parents after the trip?
¿qué tal me encuentras? — how do I look?
2.See:* * *1.verbo transitivo1)a) ( buscando) <casa/trabajo/persona> to findb) ( casualmente) <cartera/billete> to find, come across2) ( descubrir) <falta/error> to find, spot; <cáncer/quiste> to find, discover3) <obstáculo/dificultad> to meet (with), encounterallí encontró la muerte — (period) he met his death there
4) (+ compl)2.¿cómo encontraste el país? — how did the country seem to you?
1) encontrarse v pron2)a) ( por casualidad)encontrarse con alguien — to meet somebody, bump into somebody (colloq)
b) (refl) (Psic) tb3) (recípr)a) ( reunirse) to meet; ( por casualidad) to meet, bump into each other (colloq)b) carreteras/líneas to meet4) (enf) ( inesperadamente) < persona> to meet, bump into (colloq); <billete/cartera> to find, come across5) (frml) ( estar) to be* * *= dig up, encounter, find, locate, spot, trace, track, turn up, find + Posesivo + way to, disinter, ferret out, root out, lay + hands on, come by, track down, bump into.Ex. The list of changed headings is almost literally endless if you have the patience to dig them all up.Ex. This simple observation also goes some of the way towards explaining the variety of tools, methods and systems which are encountered in the organisation knowledge.Ex. Wherever abstracts are found they are included to save the user's time in information gathering and selection.Ex. This order suffices for a list whose purpose is to identify and locate documents, whose bibliographic details are already known.Ex. When all necessary amendments have been spotted, edit the draft abstract and make any improvements to the style that are possible.Ex. The author approach remains an important means of tracing a specific document.Ex. The index fields are used for tracking annual indexes.Ex. Although I have not done a complete analytical search of library literature for discussions of the structures of catalogs, preliminary searches have turned up little except for historical discussions.Ex. He found his way quickly and easily to the materials he needed.Ex. Tests such as this one will often disinter the real citation intended but it is a time consuming task.Ex. As a rule analysts are left on their own to ferret out useful and appropriate areas to be investigated.Ex. The article has the title ' Rooting out journals on the Net'.Ex. It is, therefore, expedient to look into history to lay hands on the root of the problem.Ex. This article shows how teachers came by such information and the use they made it of in their work.Ex. In stepping away from the genre's glamorous robberies and flashy lifestyle, this stealthy, potent movie tracks down the British gangster icon to its inevitable end.Ex. Slake is such a dreamer that he bumps into lampposts.----* buscar y encontrar = match.* difícil de encontrar = hard-to-find.* dificultad + encontrarse = difficulty + lie.* el que lo encuentre se lo queda = finders keepers.* encontrar aceptación = find + favour, find + acceptance, find + a home.* encontrar + Adjetivo + de + Infinitivo = find it + Adjetivo + to + Infinitivo.* encontrar afinidades = find + common ground.* encontrar Algo demasiado difícil = be out of + Posesivo + league.* encontrar Algo difícil = have + a hard time, have + a tough time.* encontrar alojamiento = find + a home.* encontrar aplicación práctica = find + application.* encontrar casa = find + a home.* encontrar confortable = find + comfortable.* encontrar cosas comunes = find + common ground.* encontrar defectos = fault.* encontrar defectos en = find + fault with, see + faults in.* encontrar difícil de explicar = be hard put to explain.* encontrar difícil + Infinitivo = find it hard to + Infinitivo.* encontrar dificultades = encounter + difficulties, encounter + limitations.* encontrar eco en = find + echo in.* encontrar el camino = wayfinding, wind + Posesivo + way.* encontrar el camino de vuelta = find + Posesivo + way back.* encontrar el dinero = come up with + the money.* encontrar el equilibrio = strike + the right note.* encontrar el modo de = find + way of/to.* encontrar el modo de paliar un problema = find + way (a)round + problem.* encontrar el modo de regresar = find + Posesivo + way back.* encontrar el punto medio = strike + the right note.* encontrar el tiempo = make + an opportunity.* encontrar en abundancia = find + in abundance.* encontrar evidencias = find + evidence.* encontrar expresión = find + expression.* encontrar información = dredge up + information.* encontrar justificación = build + a case for.* encontrar la forma de = devise + ways.* encontrar la horma de + Posesivo + zapato = meet + Posesivo + match.* encontrar la realización de Uno = be + Posesivo + big scene.* encontrar la salida a = find + a/the way out of.* encontrarle defectos a todo = nitpick.* encontrarle el truco a Algo = have + a handle on, get + a handle on.* encontrarle el truquillo a Algo = have + a handle on, get + a handle on.* encontrarle faltas a todo = nitpick.* encontrar limitaciones = encounter + limitations.* encontrar muy difícil = be hard-pushed to.* encontrar oposición = meet with + opposition, find + opposition.* encontrar placer = find + delight, find + enjoyment.* encontrar por casualidad = come across, chance on/upon, stumble on.* encontrar pruebas = find + evidence.* encontrarse = occur, be positioned, reside, stand on, come upon, be poised, meet up, find + Reflexivo.* encontrarse a gusto = be at ease.* encontrarse ante un reto = in the face of + challenge.* encontrarse cara a cara = come + face to face.* encontrarse con = meet, run into, cross + Posesivo + path.* encontrarse con dificultades = run up against + difficulties.* encontrarse confortable = be at ease.* encontrarse con problemas = run into + trouble.* encontrarse con sorpresas = encounter + surprises.* encontrarse con una barrera = face + barrier.* encontrarse con una limitación = face + limitation.* encontrarse con una situación = come across + situation, meet + situation.* encontrarse con una sorpresa desagradable = rude awakening + be in store, be in for a rude awakening.* encontrarse con una traba = face + limitation, face + barrier.* encontrarse con un obstáculo = face + obstacle.* encontrarse con un problema = encounter + problem, meet with + problem, run up against + issue, come across + problem.* encontrarse en = lie (in), be based at.* encontrarse en casa = be in.* encontrarse en dificultades = find + Reflexivo + in difficulties.* encontrarse en el trasfondo de = lie at + the root of.* encontrarse en una mejor situación económica = be economically better off.* encontrarse en un dilema = be caught in a conundrum.* encontrarse en un impás = face + impasse.* encontrarse en ventaja = find + Reflexivo + at an advantage.* encontrarse fuera de lugar = be out of + Posesivo + element, be out of place.* encontrar simpatizadores = find + friends.* encontrar suerte = be in for a good thing, come in for + a good thing, be into a good thing.* encontrar su propio modo de actuar = find + Posesivo + own way.* encontrar su sitio = find + a home.* encontrar tiempo = find + time.* encontrar trabajo = find + a job.* encontrar trabajo en una biblioteca = join + library.* encontrar una salida a = find + a/the way out of.* encontrar una solución = find + solution, develop + solution.* encontrar un chollo = come in for + a good thing, be in for a good thing, be into a good thing.* encontrar un equilibrio = find + a balance.* encontrar un hueco = find + a home.* encontrar un término medio entre... y = tread + a middle path between... and.* intentar encontrar un término medio entre... y... = tread + a delicate line between... and.* no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.* no encontrar palabras = be at a loss for words, be lost for words.* orígenes + encontrarse = origins + lie.* problema + encontrarse = problem + lie.* respuesta + encontrar = answer + lie.* ser difícil de encontrar = be hard to find.* solución + encontrarse en = solution + lie in.* * *1.verbo transitivo1)a) ( buscando) <casa/trabajo/persona> to findb) ( casualmente) <cartera/billete> to find, come across2) ( descubrir) <falta/error> to find, spot; <cáncer/quiste> to find, discover3) <obstáculo/dificultad> to meet (with), encounterallí encontró la muerte — (period) he met his death there
4) (+ compl)2.¿cómo encontraste el país? — how did the country seem to you?
1) encontrarse v pron2)a) ( por casualidad)encontrarse con alguien — to meet somebody, bump into somebody (colloq)
b) (refl) (Psic) tb3) (recípr)a) ( reunirse) to meet; ( por casualidad) to meet, bump into each other (colloq)b) carreteras/líneas to meet4) (enf) ( inesperadamente) < persona> to meet, bump into (colloq); <billete/cartera> to find, come across5) (frml) ( estar) to be* * *= dig up, encounter, find, locate, spot, trace, track, turn up, find + Posesivo + way to, disinter, ferret out, root out, lay + hands on, come by, track down, bump into.Ex: The list of changed headings is almost literally endless if you have the patience to dig them all up.
Ex: This simple observation also goes some of the way towards explaining the variety of tools, methods and systems which are encountered in the organisation knowledge.Ex: Wherever abstracts are found they are included to save the user's time in information gathering and selection.Ex: This order suffices for a list whose purpose is to identify and locate documents, whose bibliographic details are already known.Ex: When all necessary amendments have been spotted, edit the draft abstract and make any improvements to the style that are possible.Ex: The author approach remains an important means of tracing a specific document.Ex: The index fields are used for tracking annual indexes.Ex: Although I have not done a complete analytical search of library literature for discussions of the structures of catalogs, preliminary searches have turned up little except for historical discussions.Ex: He found his way quickly and easily to the materials he needed.Ex: Tests such as this one will often disinter the real citation intended but it is a time consuming task.Ex: As a rule analysts are left on their own to ferret out useful and appropriate areas to be investigated.Ex: The article has the title ' Rooting out journals on the Net'.Ex: It is, therefore, expedient to look into history to lay hands on the root of the problem.Ex: This article shows how teachers came by such information and the use they made it of in their work.Ex: In stepping away from the genre's glamorous robberies and flashy lifestyle, this stealthy, potent movie tracks down the British gangster icon to its inevitable end.Ex: Slake is such a dreamer that he bumps into lampposts.* buscar y encontrar = match.* difícil de encontrar = hard-to-find.* dificultad + encontrarse = difficulty + lie.* el que lo encuentre se lo queda = finders keepers.* encontrar aceptación = find + favour, find + acceptance, find + a home.* encontrar + Adjetivo + de + Infinitivo = find it + Adjetivo + to + Infinitivo.* encontrar afinidades = find + common ground.* encontrar Algo demasiado difícil = be out of + Posesivo + league.* encontrar Algo difícil = have + a hard time, have + a tough time.* encontrar alojamiento = find + a home.* encontrar aplicación práctica = find + application.* encontrar casa = find + a home.* encontrar confortable = find + comfortable.* encontrar cosas comunes = find + common ground.* encontrar defectos = fault.* encontrar defectos en = find + fault with, see + faults in.* encontrar difícil de explicar = be hard put to explain.* encontrar difícil + Infinitivo = find it hard to + Infinitivo.* encontrar dificultades = encounter + difficulties, encounter + limitations.* encontrar eco en = find + echo in.* encontrar el camino = wayfinding, wind + Posesivo + way.* encontrar el camino de vuelta = find + Posesivo + way back.* encontrar el dinero = come up with + the money.* encontrar el equilibrio = strike + the right note.* encontrar el modo de = find + way of/to.* encontrar el modo de paliar un problema = find + way (a)round + problem.* encontrar el modo de regresar = find + Posesivo + way back.* encontrar el punto medio = strike + the right note.* encontrar el tiempo = make + an opportunity.* encontrar en abundancia = find + in abundance.* encontrar evidencias = find + evidence.* encontrar expresión = find + expression.* encontrar información = dredge up + information.* encontrar justificación = build + a case for.* encontrar la forma de = devise + ways.* encontrar la horma de + Posesivo + zapato = meet + Posesivo + match.* encontrar la realización de Uno = be + Posesivo + big scene.* encontrar la salida a = find + a/the way out of.* encontrarle defectos a todo = nitpick.* encontrarle el truco a Algo = have + a handle on, get + a handle on.* encontrarle el truquillo a Algo = have + a handle on, get + a handle on.* encontrarle faltas a todo = nitpick.* encontrar limitaciones = encounter + limitations.* encontrar muy difícil = be hard-pushed to.* encontrar oposición = meet with + opposition, find + opposition.* encontrar placer = find + delight, find + enjoyment.* encontrar por casualidad = come across, chance on/upon, stumble on.* encontrar pruebas = find + evidence.* encontrarse = occur, be positioned, reside, stand on, come upon, be poised, meet up, find + Reflexivo.* encontrarse a gusto = be at ease.* encontrarse ante un reto = in the face of + challenge.* encontrarse cara a cara = come + face to face.* encontrarse con = meet, run into, cross + Posesivo + path.* encontrarse con dificultades = run up against + difficulties.* encontrarse confortable = be at ease.* encontrarse con problemas = run into + trouble.* encontrarse con sorpresas = encounter + surprises.* encontrarse con una barrera = face + barrier.* encontrarse con una limitación = face + limitation.* encontrarse con una situación = come across + situation, meet + situation.* encontrarse con una sorpresa desagradable = rude awakening + be in store, be in for a rude awakening.* encontrarse con una traba = face + limitation, face + barrier.* encontrarse con un obstáculo = face + obstacle.* encontrarse con un problema = encounter + problem, meet with + problem, run up against + issue, come across + problem.* encontrarse en = lie (in), be based at.* encontrarse en casa = be in.* encontrarse en dificultades = find + Reflexivo + in difficulties.* encontrarse en el trasfondo de = lie at + the root of.* encontrarse en una mejor situación económica = be economically better off.* encontrarse en un dilema = be caught in a conundrum.* encontrarse en un impás = face + impasse.* encontrarse en ventaja = find + Reflexivo + at an advantage.* encontrarse fuera de lugar = be out of + Posesivo + element, be out of place.* encontrar simpatizadores = find + friends.* encontrar suerte = be in for a good thing, come in for + a good thing, be into a good thing.* encontrar su propio modo de actuar = find + Posesivo + own way.* encontrar su sitio = find + a home.* encontrar tiempo = find + time.* encontrar trabajo = find + a job.* encontrar trabajo en una biblioteca = join + library.* encontrar una salida a = find + a/the way out of.* encontrar una solución = find + solution, develop + solution.* encontrar un chollo = come in for + a good thing, be in for a good thing, be into a good thing.* encontrar un equilibrio = find + a balance.* encontrar un hueco = find + a home.* encontrar un término medio entre... y = tread + a middle path between... and.* intentar encontrar un término medio entre... y... = tread + a delicate line between... and.* no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.* no encontrar palabras = be at a loss for words, be lost for words.* orígenes + encontrarse = origins + lie.* problema + encontrarse = problem + lie.* respuesta + encontrar = answer + lie.* ser difícil de encontrar = be hard to find.* solución + encontrarse en = solution + lie in.* * *vtA1 (buscando) ‹casa/trabajo/persona› to findpor fin encontró el vestido que quería she finally found the dress she wantedno encuentro mi nombre en la lista I can't see o find my name on the list¿dónde puedo encontrar al director? where can I find the manager?no encontré entradas para el teatro I couldn't get tickets for the theateryo a esto no le encuentro lógica I can't see the logic in thislo encontré llorando I found him crying2 (casualmente) ‹cartera/billete› to find, come across, come upon o onlo encontré (de casualidad) I found it o came across it o came on o upon it (by chance)B (descubrir) ‹falta/error› to find, spot; ‹cáncer/quiste› to find, discoverle encontraron un tumor they found o discovered that he had a tumorC ‹obstáculo/dificultad› to meet with, meet, encounterno encontró ninguna oposición a su plan his plan didn't meet with o come up against o encounter any oppositionel accidente donde encontró la muerte ( period); the accident in which he met his deathSentido II (+ compl):te encuentro muy cambiado you've changed a lot, you look very different¡qué bien te encuentro! you look so well!encuentro ridículo todo este protocolo I find all this formality ridiculous, all this formality seems ridiculous to me¿cómo encontraste el país después de tantos años? what did you make of the country o how did the country seem to you after all these years?encontré muy acertadas sus intervenciones I found his comments very relevant, I thought his comments were very relevantla encuentro muy desmejorada she seems a lot worselo encuentro muy aburrido I find him very boring, I think he is very boringencontré la puerta cerrada I found the door shutAencontrarse a sí mismo to find oneselfB ( recípr)hemos quedado en encontrarnos en la estación we've arranged to meet at the station2 «carreteras/líneas» to meetC ( enf) (inesperadamente) ‹persona› to meet, bump o run into ( colloq); ‹billete/cartera› to find, come across, come oncuando volvió se encontró la casa patas arriba when he returned he found the house in a messencontrarse CON algo:cuando volví me encontré con que todos se habían ido I got back to find that they had all gone, when I got back I found they had all goneA (en un estado, una situación) to behoy me encuentro mucho mejor I am feeling a lot better todayel enfermo se encuentra fuera de peligro the patient is out of dangerla oficina se encontraba vacía the office was emptyno se encuentra con fuerzas para continuar he doesn't have the strength to go onB (en un lugar) to beel jefe se encuentra en una reunión the boss is in a meetingla catedral se encuentra en el centro de la ciudad the cathedral is situated in the city centerentre las obras expuestas se encuentra su famosa Última Cena among the works on display is his famous Last Supperen este momento el doctor no se encuentra the doctor is not here o is not in at the moment* * *
encontrar ( conjugate encontrar) verbo transitivo
1
no le encuentro lógica I can't see the logic in it
‹cáncer/quiste› to find, discover
2 (+ compl):
lo encuentro ridículo I find it ridiculous;
¿cómo encontraste el país? how did the country seem to you?
encontrarse verbo pronominal
1 ( por casualidad) encontrarse con algn to meet sb, bump into sb (colloq)
2 ( recípr)
( por casualidad) to meet, bump into each other (colloq)
3 ( enf) ( inesperadamente) ‹billete/cartera› to find, come across;
4 (frml) ( estar) to be;
el hotel se encuentra cerca de la estación the hotel is (located) near the station
encontrar verbo transitivo
1 (algo/alguien buscado) to find: no encuentro el momento adecuado para decírselo, I can't find the right time to tell him
2 (tropezar) to meet: encontré a Luisa en el cine, I met Luisa at the cinema
encontrarás serias dificultades, you'll come up against serious difficulties
3 (considerar, parecer) lo encuentro de mal gusto, I find it in bad taste
' encontrar' also found in these entries:
Spanish:
acertar
- aparecer
- aterrizar
- atinar
- colocarse
- desconocer
- discografía
- fórmula
- hallar
- horma
- mariposear
- parte
- buscar
- dar
- encuentra
- esquivo
- solución
- ver
English:
bear
- difficulty
- dig around
- discover
- find
- fit in
- flesh
- forgetful
- get
- grade
- housekeeper
- intensify
- intimate
- locate
- lodging
- loophole
- pent-up
- replacement
- scrabble
- speed up
- store up
- strike
- traceable
- trail
- try
- be
- come
- encounter
- explain
- fumble
- high
- meet
- run
- seek
- solve
- spot
- stumble
- time
- word
- work
* * *♦ vt1. [buscando, por casualidad] to find;he encontrado el paraguas I've found my umbrella;encontré el libro que buscaba I found the book I was looking for;le han encontrado un cáncer they've diagnosed her as having cancer;encontré la mesa puesta I found the table already set;lo encontré durmiendo I found him sleeping;no encuentro palabras para expresar mi gratitud I can't find the words to express my gratitude;CSur Famencontrar la vuelta a algo to get to grips with sth2. [dificultades] to encounter;no encontraron ninguna oposición al proyecto they encountered no opposition to the project3. [juzgar, considerar] to find;encontré muy positivos tus comentarios I found your comments very positive;encuentro infantil tu actitud I find your attitude childish;encuentro la ciudad/a tu hermana muy cambiada the city/your sister has changed a lot, I find the city/your sister much changed;no lo encuentro tan divertido como dice la gente I don't find it o think it is as funny as people say;no sé qué le encuentran a ese pintor I don't know what they see in that painter* * *v/t find* * *encontrar {19} vt1) hallar: to find2) : to encounter, to meet* * *¿has encontrado las llaves? have you found your keys? -
19 day
dei
1. noun1) (the period from sunrise to sunset: She worked all day; The days are warm but the nights are cold.) día2) (a part of this period eg that part spent at work: How long is your working day?; The school day ends at 3 o'clock; I see him every day.) jornada3) (the period of twenty-four hours from one midnight to the next: How many days are in the month of September?) día4) ((often in plural) the period of, or of the greatest activity, influence, strength etc of (something or someone): in my grandfather's day; in the days of steam-power.) los tiempos de•- daybreak- day-dream
2. verbShe often day-dreams.) soñar despierto- daylight- day school
- daytime
- call it a day
- day by day
- day in
- day out
- make someone's day
- one day
- some day
- the other day
day n díawhat day is the party? ¿qué día es la fiesta?tr[deɪ]1 (24 hours) día nombre masculino■ how was your day? ¿qué tal tu día?3 (period of work) jornada, día nombre masculino5 (period of time) época, tiempo■ in my day... en mis tiempos...1 (period) época, tiempos nombre masculino plural\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLa nine days' wonder un prodigio efímeroany day now cualquier día de éstosby day de día, durante el díaday after day día tras díaday and night día y nocheday by day día a día, de día en díaday in, day out todos los díasevery day todos los díasevery other day un día sí un día no, cada dos díasfrom one day to the next de un día para (el) otrohave a nice day! ¡que tengas un buen día!in this day and age hoy (en) díain those days en aquellos tiempos, en aquella épocait's all in a day's work todo forma parte del trabajothat'll be the day cuando las ranas críen pelosthe day after tomorrow pasado mañanaon the following day al día siguientethese days hoy en día... to the day hoy hace exactamente...to this day hasta el día de hoynot to be my «(your, his, etc)» day no ser mi (tu, su, etc) díasomebody's/something's days are numbered tener alguien/algo los días contadosto be... if one's a day tener como mínimo... años■ she's 50 if she's a day tiene como mínimo 50 años, no puede tener menos de 50 añosto call it a day dar algo por terminadoto carry the day / win the day prevalecerto have had one's day haber pasado a la historia, haber pasado de modato be one of those days ser un día de aquéllosto have one of those days tener un día de aquéllosto make a day of it quedarse todo el díato make somebody's day alegrarle la vida a alguienday labourer jornalero,-aday nursery guardería (infantil)day off día libreday of reckoning día nombre masculino del juicio finalday release sistema que permite a un,-a empleado,-a asistir a un curso un día de la semanaday return billete nombre masculino de ida y vuelta para el mismo díaday room sala comunal en hospitales etcday school colegio sin internadoday shift turno de díaday trip excursión nombre femenino (de un día)day ['deɪ] n1) : día m2) date: fecha f3) time: día m, tiempo min olden days: intaño4) workday: jornada f laboraladj.• diurno, -a adj.n.• día s.m.• fecha s.f.deɪ1) ( unit of time) día mhe's arriving in two days o in two days' time — llega dentro de dos días
a nine days' wonder: the case was a nine days' wonder el interés en el caso duró lo que un suspiro; from day one — desde el primer momento
2) ( daylight hours) día mday and night — día y noche; happy 1) a), light I 1)
3)a) ( point in time) día mwhat day is (it) today? — ¿qué día es hoy?
every other day — un día sí y un día no, día por medio (CS, Per)
the day before yesterday — anteayer, antes de ayer
day by day — día a día, de día en día
day in, day out — todos los días
from day to day — de día en día, día a día
from this day on(ward) — de hoy or de ahora en adelante
it's not my/his day — no es mi/su día
that'll be the day — (colloq & iro) cuando las ranas críen cola
did you have a good/bad day? — ¿te fue or te ha ido bien/mal hoy?
have a good o nice day! — (esp AmE) que le vaya bien!
any day — (colloq)
caviar? I'd rather have a hamburger any day — ¿caviar? prefiero mil veces una hamburguesa
at the end of the day — a or en fin de cuentas, al fin y al cabo
to call it a day — ( temporarily) dejarlo para otro día; ( permanently) dejar de trabajar (or estudiar etc)
to make somebody's day — (colloq) alegrarle la vida a alguien
to save for a rainy day — ahorrar para cuando lleguen las vacas flacas
b) (specified day, date) día mit's her day for doing the washing — hoy le toca lavar (la ropa) or (Esp) hacer la colada
c) ( working day) jornada f, día m4)a) ( period of time) día min days gone by — (liter) antaño (liter)
in days to come — (liter) en días venideros (liter)
in days of old, in olden days — (liter) antaño (liter)
in this day and age — hoy (en) día, el día de hoy
in those days — en aquellos tiempos, en aquella época
it's early days yet — (BrE) aún es pronto
to have seen o known better days — haber* visto tiempos mejores
b) (period of youth, success) (no pl) día mto have had one's day: the steam engine has had its day — la locomotora de or a vapor ha pasado a la historia
to end one's days — acabar mis (or sus etc) días
his days are numbered — tiene los días contados
5) ( contest)to carry o win the day — prevalecer*
to save the day: her quick thinking saved the day — su rapidez mental nos (or los etc) sacó del apuro
6) days (as adv)[deɪ]1. N1) (=24 hours) día mwhat day is it today? — ¿qué día es hoy?
•
he works eight hours a day — trabaja ocho horas al día•
any day — un día cualquiera•
day by day — de un día para otro, de día a día (LAm)•
every day — cada día, todos los días•
one fine day — el día menos pensado•
on the following day — al día siguiente•
for days on end — durante días•
from day to day — de día en díato live from day to day or from one day to the next — vivir al día
•
day in day out — un día sí y otro también•
you don't look a day older — no pasan por ti los días, no pareces un día más viejo•
on the day everything will be all right — para el día en cuestión todo estará en orden•
one day — un día•
the other day — el otro día•
some day — un día•
(on) that day — aquel díathat day when we... — aquel día en que nosotros...
•
one of these days — un día de estos•
50 years ago to the day — (hoy) hace exactamente 50 años- carry or win the day- give sb his day in courtblack 1., 6)to make sb's day —
2) (=daylight hours, working hours) jornada f•
to work all day — trabajar todo el día•
a day at the seaside — un día de playa•
to travel by day, travel during the day — viajar de día•
good day! — ¡buenos días!to take a day off — darse un día libre, no presentarse en el trabajo
•
on a fine/wet day — un día bonito/lluvioso•
one summer's day — un día de verano- call it a day3) (=period)during the early/final days of the strike — durante los primeros/últimos días de la huelga
•
it has seen better days — ya no vale lo que antes•
until my dying day — hasta la muerte•
it's early days yet — todavía es pronto•
the happiest days of your life — los mejores días de su vida•
in those days — en aquellos tiemposin this day and age, in the present day — hoy en día
•
in the good old days — en los viejos tiempos•
these days — hoy en día•
those were the days, when... — esa fue la buena época, cuando...•
to this day — hasta el día de hoy•
in his younger days — en su juventudto have had one's day —
dog 1., 1), time 1., 1)he's had his day — pasó de moda, está acabado
2.CPDday bed N — (US) meridiana f
day boarder N — (Brit) (Scol) alumno(-a) m / f de media pensión
day boy N — (Brit) (Scol) externo m
day centre N — (Brit) centro m de día
day girl N — (Brit) (Scol) externa f
Day of Judgement N — día m del Juicio Final
day labourer, day laborer (US) N — jornalero m
day nurse N — enfermero(-a) m / f de día
day nursery N — guardería f
day one N —
•
from day one — (=from the beginning) desde el principio or el primer día•
on day one — (=at the beginning) el primer díaday pass N — (for museum, train) pase m de un día; (at ski resort) forfait m de un día
day pupil N — (Brit) (at boarding school) alumno(-a) m / f externo(-a)
day rate N — (=daily rate) tarifa f diaria; (as opposed to night rate) tarifa f diurna
day release N —
•
to be on day release — [prisoner] estar en régimen de prisión abiertaday release job N — (for prisoner) trabajo m fuera de la cárcel
day release course N — (Brit) (Comm, Ind) curso m de un día a la semana (para trabajadores)
day return (ticket) N — (Brit) billete m de ida y vuelta en el día
day school N — colegio m sin internado
day shift N — (in factory etc) turno m de día
day surgery N — cirugía f ambulatoria
day trader N — (Comm) operador que realiza operaciones de compraventa en el mismo día
to go on a day trip to London — ir un día de excursión or (LAm) de paseo a Londres
day tripper N — excursionista mf
* * *[deɪ]1) ( unit of time) día mhe's arriving in two days o in two days' time — llega dentro de dos días
a nine days' wonder: the case was a nine days' wonder el interés en el caso duró lo que un suspiro; from day one — desde el primer momento
2) ( daylight hours) día mday and night — día y noche; happy 1) a), light I 1)
3)a) ( point in time) día mwhat day is (it) today? — ¿qué día es hoy?
every other day — un día sí y un día no, día por medio (CS, Per)
the day before yesterday — anteayer, antes de ayer
day by day — día a día, de día en día
day in, day out — todos los días
from day to day — de día en día, día a día
from this day on(ward) — de hoy or de ahora en adelante
it's not my/his day — no es mi/su día
that'll be the day — (colloq & iro) cuando las ranas críen cola
did you have a good/bad day? — ¿te fue or te ha ido bien/mal hoy?
have a good o nice day! — (esp AmE) que le vaya bien!
any day — (colloq)
caviar? I'd rather have a hamburger any day — ¿caviar? prefiero mil veces una hamburguesa
at the end of the day — a or en fin de cuentas, al fin y al cabo
to call it a day — ( temporarily) dejarlo para otro día; ( permanently) dejar de trabajar (or estudiar etc)
to make somebody's day — (colloq) alegrarle la vida a alguien
to save for a rainy day — ahorrar para cuando lleguen las vacas flacas
b) (specified day, date) día mit's her day for doing the washing — hoy le toca lavar (la ropa) or (Esp) hacer la colada
c) ( working day) jornada f, día m4)a) ( period of time) día min days gone by — (liter) antaño (liter)
in days to come — (liter) en días venideros (liter)
in days of old, in olden days — (liter) antaño (liter)
in this day and age — hoy (en) día, el día de hoy
in those days — en aquellos tiempos, en aquella época
it's early days yet — (BrE) aún es pronto
to have seen o known better days — haber* visto tiempos mejores
b) (period of youth, success) (no pl) día mto have had one's day: the steam engine has had its day — la locomotora de or a vapor ha pasado a la historia
to end one's days — acabar mis (or sus etc) días
his days are numbered — tiene los días contados
5) ( contest)to carry o win the day — prevalecer*
to save the day: her quick thinking saved the day — su rapidez mental nos (or los etc) sacó del apuro
6) days (as adv) -
20 cuánto
adj.as much.conj.as much as, all.* * *► adjetivo (pl cuántos,-as)1 (singular) as much as; (plural) as many as1 (singular) everything, all2 (plural) all who, everybody who\cuanto a with respect to, regarding, as forcuanto antes as soon as possiblecuanto más (máximo) all the morecuanto más... más the more... the morecuantos,-as más, mejor the more, the merriercuanto menos... menos the less... the less■ cuanto menos comas, menos engordarás the less you eat, the less weight you'll put oncuantos,-as... tantos,-as as many... as■ cuantas cabezas, tantos sombreros as many heads as hatsen cuanto as soon as, when■ en cuanto llegue dile... as soon as he arrives tell him...en cuanto a with respect to, regarding, as for■ en cuanto a mí as for me, as far as I'm concerneden cuanto que insofar as, inasmuch aspor cuanto given that, sinceunos,-as cuantos,-as some, a few————————1 FÍSICA quantum* * *1. adv. 2. (f. - cuanta)pron.all what, everything3. (f. - cuanta)adj.- cuanto menos* * *1. ADJ1) [indicando cantidad]daremos cuantos créditos se precisen — we will give as many loans as (are) needed o whatever loans are needed
2) [en correlación]cuantos más invitados vengan más comida habrá que preparar — the more guests come, the more food we'll have to prepare
cuanto menos dinero tiene la gente, menos gasta en salir a comer — the less money people have, the less they spend on eating out
cuantos menos errores hagas mejor — the fewer mistakes you make, the better
3)• unos cuantos — (=no muchos) a few; (=bastantes) quite a few
solo unos cuantos funcionarios permanecerán en el país — only a few officials will stay in the country
2. PRON1) [indicando cantidad] alltiene todo cuanto desea — he has everything o all (that) he wants
tome cuanto quiera — take as much as you want, take all you want
2) [en correlación]3)• unos cuantos — (=no muchos) a few; (=bastantes) quite a few
lo sabíamos unos cuantos, pero la mayoría no — a few of us knew, but most people didn't
hay unos cuantos en clase que no hacen más que molestar — there are a few people in the class who do nothing but cause trouble
-¿cuántos vinieron? -unos cuantos — "how many people came?" - "quite a few"
3. ADV CONJ1) [expresando correlación]•
cuanto antes mejor — the sooner the bettercuanto más intentes convencerlo, menos caso te hará — the more you try to persuade him, the more he will ignore you
cuanto más corto mejor — the shorter, the better
cuanto menos se hable sobre este asunto mejor — the less (that is) said about this issue, the better
2) [locuciones]a)• cuanto antes — as soon as possible
ven cuanto antes — come as soon as you can o as soon as possible
b)en cuanto — (=tan pronto como) as soon as; (=en calidad de) as
el cuento infantil, en cuanto género literario — children's stories, as a literary genre
c)en cuanto a — as regards, as for
en cuanto a tu aumento de sueldo, lo discutiremos en diciembre — as regards o as for your pay rise, we'll discuss it in December
el sistema tiene ventajas en cuanto a seguridad y comodidad — as regards o with regard to safety and comfort, the system has advantages
d)e)• cuanto más — especially
siempre está nervioso, cuanto más en época de exámenes — he's always nervous, all the more so o especially at exam time
no escribe a nadie, cuanto más a nosotros — he doesn't write to anyone, let alone us
f)• cuanto menos — to say the least
esta interpretación es, cuanto menos, discutible — this interpretation is debatable to say the least
g)• por cuanto — in that, inasmuch as frm
es un delito por cuanto vulnera los derechos constitucionales — it is a crime in that o inasmuch as frm it violates constitutional rights
llama la atención por cuanto supone de innovación — it attracts attention because of its novelty value
* * *I1) ( tanto como) as much as2) (como conj)cuantos más/menos seamos, mejor — the more/the fewer of us there are the better
cuanto antes empecemos, más pronto terminaremos — the sooner we begin, the sooner we'll finish
3) (en locs)es duro para una persona sana, cuanto más para un enfermo — it's hard enough for a healthy person, let alone somebody who's ill
en cuanto — ( tan pronto como) as soon as; (como, en calidad de) as
en cuanto a — ( en lo que concierne) as for, as regards
en cuanto a rentabilidad — as for o as regards profitability
en cuanto a conocimientos del tema... — as far as knowledge of the subject is concerned...
IIpor cuanto — (liter o frml) insofar as (frml)
- ta adjetivo1)a) (todo, todos)b) (sing) ( con valor plural)2)IIIhabía unas cuantas personas — there were several o quite a few people there
- ta pronombreIVmasculino quantum* * *= how much, just how much.Ex. 'I don't know how much I have to work with then?' he said, moving his neck as though his collar was not comfortable.Ex. Yet just how much greater the cost would be depends on the application.----* cada cuantos + Nombre = every few + Nombre.* con cuanta creatividad = how creatively.* con unos cuantos + Expresión de Tiempo + de antelación = at a few + Expresión Temporal + notice.* cuantas veces se quiera = any number of times.* cuanto antes = as soon as possible (asap).* cuanto antes mejor = sooner the better, the.* cuanto ha progresado + Nombre = how far along + Nombre + be.* cuanto más = all the more so, all the more, a fortiori.* cuanto más..., más... = the + Comparativo..., the + Comparativo....* cuanto menos = at least, let alone, at best.* cuantos más, mejor = the more the merrier, the more the better.* cuántos + Nombre Contable = how many + Nombre Contable.* cuantos + Nombre + se quiera = any number of + Nombre.* dentro de unos cuantos años = in a few years' time.* durante cuánto tiempo = how long.* en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.* en cuanto a él = as for him.* en cuanto a ella = as for her.* en cuanto a ellos = as for them.* en cuanto a los hechos = factually.* en cuanto a mí = as for me.* en cuanto a nosotros = as for us.* en cuanto a ti = as for you.* en cuanto a usted = as for you.* en cuanto a vosotros = as for you.* en cuanto + nacer = at birth.* en cuanto que = in that.* en tanto en cuanto = as long as, so long as.* en tanto en cuanto que = inasmuch as, insomuch as.* en tanto en cuanto + Subjuntivo = provided (that).* en unos cuantos años = within a few years, in a few years' time.* hace unos cuantos días = a few days ago.* más de unos cuantos + Nombre = not a few + Nombre.* otros cuantos = several other.* por cuanto que = because.* por mencionar sólo unos cuantos = to mention only a few.* por nombrar sólo unos cuantos = to name only some, to name only some.* predecible en cuanto a lo que dice = platitudinous.* unas cuantas ideas = a rough guide.* unos cuantos = a few, a smattering of + Nombre Contable.* y cuanto mucho menos = much less.* y unos cuantos más = and a few others.* * *I1) ( tanto como) as much as2) (como conj)cuantos más/menos seamos, mejor — the more/the fewer of us there are the better
cuanto antes empecemos, más pronto terminaremos — the sooner we begin, the sooner we'll finish
3) (en locs)es duro para una persona sana, cuanto más para un enfermo — it's hard enough for a healthy person, let alone somebody who's ill
en cuanto — ( tan pronto como) as soon as; (como, en calidad de) as
en cuanto a — ( en lo que concierne) as for, as regards
en cuanto a rentabilidad — as for o as regards profitability
en cuanto a conocimientos del tema... — as far as knowledge of the subject is concerned...
IIpor cuanto — (liter o frml) insofar as (frml)
- ta adjetivo1)a) (todo, todos)b) (sing) ( con valor plural)2)IIIhabía unas cuantas personas — there were several o quite a few people there
- ta pronombreIVmasculino quantum* * *= how much, just how much.Ex: 'I don't know how much I have to work with then?' he said, moving his neck as though his collar was not comfortable.
Ex: Yet just how much greater the cost would be depends on the application.* cada cuantos + Nombre = every few + Nombre.* con cuanta creatividad = how creatively.* con unos cuantos + Expresión de Tiempo + de antelación = at a few + Expresión Temporal + notice.* cuantas veces se quiera = any number of times.* cuanto antes = as soon as possible (asap).* cuanto antes mejor = sooner the better, the.* cuanto ha progresado + Nombre = how far along + Nombre + be.* cuanto más = all the more so, all the more, a fortiori.* cuanto más..., más... = the + Comparativo..., the + Comparativo....* cuanto menos = at least, let alone, at best.* cuantos más, mejor = the more the merrier, the more the better.* cuántos + Nombre Contable = how many + Nombre Contable.* cuantos + Nombre + se quiera = any number of + Nombre.* dentro de unos cuantos años = in a few years' time.* durante cuánto tiempo = how long.* en cuanto a = as to, in extent of, in regard to, in terms of, in the way of, with regard(s) to, as for, as regards, as to the matter of, in reference to, now as to, moving on to.* en cuanto a él = as for him.* en cuanto a ella = as for her.* en cuanto a ellos = as for them.* en cuanto a los hechos = factually.* en cuanto a mí = as for me.* en cuanto a nosotros = as for us.* en cuanto a ti = as for you.* en cuanto a usted = as for you.* en cuanto a vosotros = as for you.* en cuanto + nacer = at birth.* en cuanto que = in that.* en tanto en cuanto = as long as, so long as.* en tanto en cuanto que = inasmuch as, insomuch as.* en tanto en cuanto + Subjuntivo = provided (that).* en unos cuantos años = within a few years, in a few years' time.* hace unos cuantos días = a few days ago.* más de unos cuantos + Nombre = not a few + Nombre.* otros cuantos = several other.* por cuanto que = because.* por mencionar sólo unos cuantos = to mention only a few.* por nombrar sólo unos cuantos = to name only some, to name only some.* predecible en cuanto a lo que dice = platitudinous.* unas cuantas ideas = a rough guide.* unos cuantos = a few, a smattering of + Nombre Contable.* y cuanto mucho menos = much less.* y unos cuantos más = and a few others.* * *A (tanto como) as much aspuedes gritar cuanto quieras you can shout all you like o as much as you like [ for examples with adjectives see cuan]B ( como conj):cuantos menos seamos, mejor the fewer of us there are the bettercuanto antes empecemos, más pronto terminaremos the sooner we begin, the sooner we'll finishC ( en locs):cuanto antes as soon as possiblecuanto más: es un trabajo duro para una persona fuerte, cuanto más para un enfermo it's hard work for a healthy person, let alone o never mind someone who's illtienen mal tiempo en verano, cuanto más en invierno they have bad weather in summer, and the winter's even worsevendré en cuanto pueda I'll come as soon as I canen cuanto a (en lo que concierne) as for, as regardsen cuanto a rentabilidad as for o as regards profitabilityen cuanto a conocimientos del tema, no lo supera nadie as far as knowledge of the subject is concerned nobody can match himno le dieron ninguna indicación en cuanto a la forma de hacerlo he was given no indication as to how to do itA1(todo, todos): llévate cuantos discos quieras take as many records as you want o like2 ( sing)(con valor plural): se ha leído cuanto libro hay sobre el tema she's read every book there is on the subjectle compran cuanto juguete se le antoja they buy him any toy(s) he wantsBunos cuantos: ponle unas cuantas cucharadas de jugo de limón add several spoonfuls of lemon juiceya había unas cuantas personas there were already several o quite a few people theresólo unos cuantos amigos just a few friendsle di todo cuanto tenía I gave her everything I hadno fuimos todos, sólo unos cuantos we didn't all go, only a few of usunos cuantos que yo conozco a few people I can think of o I could mentionquantum* * *
Multiple Entries:
cuanto
cuánto
cuanto 1 adverbio
b) ( como conj):◊ cuántos más/menos seamos, mejor the more/the fewer of us there are the better;
cuánto antes empecemos, más pronto terminaremos the sooner we begin, the sooner we'll finishc) ( en locs)
en cuanto ( tan pronto como) as soon as;
en cuanto a ( en lo que concierne) as for, as regards
cuanto 2◊ -ta adjetivo: llévate cuántos discos quieras take as many records as you want o like;
unos cuántos amigos a few friends;
tiene cuánto libro hay sobre el tema she has every book there is on the subject
■ pronombre: le di todo cuánto tenía I gave her everything I had;
fuimos solo unos cuántos only a few of us went
cuánto 1 adverbio
b) ( uso indirecto):◊ si supieras cuánto la quiero/lo siento if you knew how much I love her/how sorry I am
cuánto 2◊ -ta adjetivo
(pl) how many;◊ ¿cuánto café queda? how much coffee is there left?;
¿cuántos alumnos tienes? how many students do you have?;
¿cuántos años tienes? how old are you?;
¿cuánto tiempo tardarás? how long will you take?
(pl) how many;◊ no sé cuánto dinero/cuántos libros tengo I don't know how much money/how many books I havec) ( en exclamaciones):◊ ¡cuánto vino! what a lot of wine!;
¡cuánto tiempo sin verte! I haven't seen you for ages! (colloq)
■ pronombre
1 ( en preguntas)
(pl) how many;◊ ¿cuánto pesas? how much do you weigh?;
¿cuánto mides? how tall are you?;
¿cuántos quieres? how many do you want?;
¿a cuánto estamos hoy? what's the date today?
◊ ¿cuánto falta para llegar? how long before we get there?
◊ ¿cuánto cuesta? how much is it?;
¿cuánto es? how much is that (altogether)?
2 ( uso indirecto):
no sé cuánto puede costar/cuántos tiene I don't know how much it might cost/how many she has
3 ( en exclamaciones):◊ ¡cuánto has tardado! it's taken you a long time!
cuanto,-a
I adjetivo all: come cuanto arroz quieras, eat as much rice as you want
unas cuantas veces, a few times
II pron rel as much as: dice todo cuanto piensa, he says everything he thinks
gasta cuanto tiene, he spends all he has
III pron indef pl unos cuantos, a few
IV adverbio
1 (cantidad) cuanto más..., más, the more... the more: cuanto más trabajo, más me canso, the more I work the more tired I get
cuantos más (seamos), mejor, the more the merrier
2 (tiempo) ven cuanto antes, come as soon as possible
cuanto antes, mejor, the sooner the better
♦ Locuciones: en cuanto, (tan pronto como) as soon as
(en condición de) as
en cuanto a, with respect to, regarding
en cuanto a Javier, as for Javier o as far as Javier is concerned
cuánto,-a
I adjetivo & pron interr sing how much?
(pl) how many?: ¿cuánto es?, how much is it?
¿cuántos días faltan?, how many days are left?
¡cuánta gente!, what a lot of people!
II adverbio how, how much: ¿cuánto quieres a mamá?, how much do you love mummy?
¡cuánto dormiste!, what a long time you slept!
' cuánto' also found in these entries:
Spanish:
acostumbrar
- amanecer
- antes
- cada
- cerrojo
- cómo
- congelación
- contumaz
- costar
- cuanta
- cuánta
- cuanto
- desbandada
- desorden
- despojar
- dicotomía
- ducha
- durante
- embalarse
- ser
- estar
- honda
- hueso
- interesar
- irresoluta
- irresoluto
- larga
- largo
- limitación
- moscón
- mucha
- mucho
- mullida
- mullido
- rebotarse
- saber
- tardar
- tiempo
- apenas
- equivaler
- hoy
- más
- mejor
- mientras
- posible
- vanidoso
English:
action
- ago
- ahead
- altogether
- as
- asap
- be
- better
- bring round
- chance
- come to
- complaint
- disagree
- divorce
- doze off
- dread
- due
- duration
- far
- few
- for
- heavy
- height
- hold out
- how
- immediately
- ingrained
- less
- line
- lionise
- long
- more
- much
- play down
- possible
- publicity
- rate
- realize
- respect
- scrap
- soon
- strength
- subscription
- tall
- term
- the
- unpack
- wage
- what
- worth
* * *cuanto1, -a♦ adjsoporté todas cuantas críticas me hizo I put up with every single criticism he made of me;todos cuantos intentos hicimos fracasaron every single one of our attempts met with failurenecesitaré unas cuantas hojas I'm going to need a few sheets of paper3. (antes de adv) [expresa correlación]cuantas más mentiras digas, menos te creerán the more you lie, the less people will believe you;cuantos más amigos traigas, tanto mejor the more friends you bring, the better♦ pron relativo1. [todo lo que] everything, as much as;come cuanto quieras eat as much as you like;comprendo cuanto dice I understand everything he says;herederás todo cuanto tengo you will inherit everything I have;esto es todo cuanto puedo hacer this is as much as o all I can do2.[cosas] everything (that);cuantos [todos] [personas] everyone who;cuantos fueron alabaron el espectáculo everyone who went said the show was excellent;dio las gracias a todos cuantos le ayudaron he thanked everyone who helped him3.unos cuantos [algunos] some, a few;no tengo todos sus libros, sólo unos cuantos I don't have all of her books, only some o a few of them♦ adv[expresa correlación]cuanto más se tiene, más se quiere the more you have, the more you want;cuantos menos vayamos, más barato saldrá the fewer of us who go, the cheaper it will be;cuanto más come, más gordo está the more he eats, the fatter he gets;cuanto más lo pienso, menos lo entiendo the more I think about it, the less I understand it;cuanto menos nos distraigas, mejor the less you distract us, the better;cuanto antes llegues, antes empezaremos the sooner you arrive, the sooner we'll start♦ cuanto antes loc advas soon as possible;hazlo cuanto antes do it as soon as possible o as soon as you can♦ en cuanto loc prep[en calidad de] as;en cuanto cabeza de familia as head of the family♦ en cuanto loc conj[tan pronto como] as soon as;en cuanto acabe as soon as I've finished;la reconocí en cuanto la vi I recognized her as soon as I saw her o instantly♦ en cuanto a loc prepas regards;en cuanto a tu petición as regards your request, as far as your request is concerned;en cuanto a temas de literatura, nadie sabe más que él no one knows more about literature than he does, when it comes to literature, no one knows more than he doescuanto2 nmFís quantum* * *1I adj:cuanto dinero quieras as much money as you want;unos cuantos chavales a few boysII pron all, everything;se llevó cuanto podía she took all o everything she could;le dio cuanto necesitaba he gave her everything she needed;unas cuantas a few;todo cuanto everythingIII adv:cuanto antes, mejor the sooner the better;en cuanto as soon as;en cuanto a as for;cuanto más the more;cuanto más, mejor the more the better;cuanto más … más … the more …, the more …;por cuanto inasmuch as;todos cuantos all those who2 m FÍS quantum;teoría de los cuantos quantum theory* * *cuánto adv: how much, how many¿a cuánto están las manzanas?: how much are the apples?no sé cuánto desean: I don't know how much they wantcuánto, -ta adj: how much, how many¿cuántos niños tiene?: how many children do you have?cuánto pron: how much, how many¿cuántos quieren participar?: how many want to take part?¿cuánto cuesta?: how much does it cost?cuanto adv1) : as much ascome cuanto puedas: eat as much as you can2)cuanto antes : as soon as possible3)en cuánto : as soon as4)en cuanto a : as for, as regardscuanto, -ta adj: as many, whateverllévate cuantas flores quieras: take as many flowers as you wishcuanto, -ta pron1) : as much as, all that, everythingtengo cuanto deseo: I have all that I want2)unos cuantos, unas cuantas : a few* * *cuanto1 adj allcuantos más / menos... the more / fewer...cuanto2 adv as much ascuanto más / menos... the more / less...cuanto más dinero tiene, más avaro es the more money he has, the greedier he iscuanto menos trabajes, menos cobrarás the less you work, the less you'll earnen cuanto a as for / regardingcuanto3 pron everything / all
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Abuso sexual infantil — «Pederastia» redirige aquí. Para otras acepciones, véase Pederastia (desambiguación). De manera genérica, se considera abuso sexual infantil o pederastia[1] a toda conducta en la que un menor es utilizado[2] como objeto sexual por parte de otra… … Wikipedia Español
Poesía infantil — Saltar a navegación, búsqueda El concepto de poesía infantil comprende al menos tres clases de obras: los textos escritos por niños y adolescentes; escritos para ellos, como una clase de lector modelo (según el concepto de Umberto Eco y la… … Wikipedia Español
Educación infantil (España) — Saltar a navegación, búsqueda … Wikipedia Español
Explotación infantil — Trabajo infantil. Niña trabajadora. El drama de la explotación infantil es común en todos los continentes y no es nuevo. Explotación infantil se refiere al trabajo de niños en cualquier sistema de producción económica de un país, una región y en… … Wikipedia Español
Maltrato infantil — Se denomina maltrato infantil o abuso infantil[1] a cualquier acción (física, sexual o emocional) u omisión no accidental en el trato hacia un menor, por parte de sus padres o cuidadores, que le ocasiona daño físico o psicológico y que amenaza su … Wikipedia Español
Cooperadora para la Nutrición Infantil — Acrónimo CONIN Lema Nadie puede ser feliz entre desdichados Objetivos Quebrar la desnutrición infantil en la Argentina, comenzando por Mendoza y luego extenderse al resto de América Latina … Wikipedia Español
Pornografía infantil — Saltar a navegación, búsqueda Se denomina pornografía infantil a toda representación de menores de edad de cualquier sexo en conductas sexualmente explícitas. Puede tratarse de representaciones visuales, descriptivas (por ejemplo en ficción) o… … Wikipedia Español
Centro de Iniciación Musical Infantil — Saltar a navegación, búsqueda Centro de Iniciación Musical Infantil … Wikipedia Español
Caligrafía infantil — Saltar a navegación, búsqueda La caligrafía infantil, (del griego καλλιγραφία: caligrafía y del latín infantis: infante, el que no habla) caligrafía para niños, caligrafía escolar o escritura infantil, hace referencia a la escritura correctamente … Wikipedia Español
Cáncer infantil — Saltar a navegación, búsqueda Resonancia magnética sagital mostrando un glioma en el tronco cerebral de un paciente de 4 años de edad. El cáncer infantil es cualquiera de varias formas de cáncer que afecta a los pacient … Wikipedia Español
Emperatriz Infantil — Saltar a navegación, búsqueda La Emperatriz Infantil (Kindliche Kaiserin en Alemán), o Niña Emperatriz es un personaje importante de la novela La Historia Interminable (Die Unendliche Geschichte). Escrita por Michael Ende en 1979. Reside en la… … Wikipedia Español